Mięso w diecie niemowląt i małych dzieci – dlaczego nie może go zabraknąć w menu najmłodszych?

Już od pierwszych tygodni rozszerzania diety, mięso jest jednym z najważniejszych źródeł żelaza dla dzieci. Na tym jednak rola mięsa w diecie dziecka się nie kończy – dostarcza ono też innych ważnych składników, które są niezbędne dla prawidłowego rozwoju malucha. Dowiedz się, jak i kiedy wprowadzać mięso do diety niemowlaka oraz poznaj najlepsze rodzaje i sposoby przygotowywania mięsa dla dziecka.

Mięso – źródło żelaza dla niemowląt, białka i witaminy B12

Mięso jest ważnym składnikiem diety niemowlaka oraz małego dziecka i to już niemal od początku rozszerzania diety. Jest ono źródłem łatwo przyswajalnego żelaza hemowego, cynku, witaminy B12, karnityny oraz kwasu arachidonowego zaliczanego do grupy kwasów tłuszczowych Omega-6. Wszystkie te składniki są bardzo istotne dla zdrowego rozwoju malucha. Żelazo jest niezbędne w procesie tworzenia czerwonych krwinek, bierze udział w syntezie DNA, wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego malucha, rozwój mózgu, układu nerwowego oraz funkcji poznawczych. Podobne funkcje pełni witamina B12 – wspiera pracę układu nerwowego, uczestniczy w tworzeniu erytrocytów, w przewodzeniu impulsów nerwowych oraz w przemianach tłuszczy i węglowodanów.

Mięso dostarcza też maluszkowi dobrze przyswajalnego białka, które stanowi budulec organizmu. Nie jest jednak jedynym źródłem tego makroskładnika w diecie niemowlaka i starszaka – pełnowartościowe białko znajdziemy też w mleku i produktach mlecznych, rybach oraz jajach.

Konsekwencje niedoboru żelaza u niemowląt i małych dzieci

Zbyt mała podaż żelaza w diecie malucha może w krótkim czasie spowodować niedobór tego składnika. Do skutków niedoboru żelaza u dziecka zaliczamy:

  • niedokrwistość (anemię),

  • obniżenie sprawności fizycznej i zdolności koncentracji,

  • słabszą odporność,

  • nieprawidłowości w rozwoju funkcji poznawczych,

  • ciągłe zmęczenie, apatię i ogólne osłabienie.

Poznaj odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące niedoborów żelaza i roli mięsa w diecie dziecka.

Rozszerzanie diety – kiedy mięso dla niemowlaka?

W celu dostarczenia maluchowi dodatkowej energii, białka, cynku, żelaza oraz innych ważnych składników mineralnych i witamin, rodzice powinni zacząć wprowadzać do jego diety pokarmy uzupełniające. Rozszerzanie diety niemowlaka rozpoczynamy pomiędzy 17. a 26. tygodniem życia, kiedy maluch wykazuje oznaki gotowości do spożycia swojego pierwszego posiłku. Początkowo dania dla niemowlaka powinny mieć konsystencję gładkiego puree. Na tym etapie dobrze sprawdzają się jedno-, a następnie dwuskładnikowe papki z warzyw, a po kilku tygodniach również z owoców.

Kiedy dziecko pozna już warzywne smaki i zacznie zjadać większe porcje posiłków, warto zaproponować mu danie składające się z warzyw, mięsa i produktów skrobiowych (np. ziemniaków, ryżu). Zgodnie z najnowszymi zaleceniami ekspertów, mięso należy wprowadzić do diety dziecka w 6. miesiącu życia. Ten moment pokrywa się z czasem, kiedy u maluszka wyczerpują się zapasy żelaza zgromadzone w ciąży – u niemowląt urodzonych w terminie ma to miejsce pomiędzy 4. a 6. miesiącem życia.

Niestety, mleko mamy nie jest w stanie dostarczyć dziecku odpowiedniej ilości żelaza. Zawiera ono niewiele ponad 0,5 mg żelaza na litr, podczas gdy 6-miesieczny maluszek każdego dnia potrzebuje aż 11 mg tego składnika. To dlatego pomiędzy 5. a 6. miesiącem życia aż 90% zapotrzebowania dziecka na żelazo muszą pokrywać pokarmy stałe. Te same zalecenia dotyczą też niemowląt karmionych mlekiem następnym zawierającym żelazo. W miarę postępów w rozszerzaniu diety, posiłki mleczne są zastępowane przez pokarmy uzupełniające, a ilość żelaza dostarczana wraz z mlekiem modyfikowanym nie wystarcza już do zaspokojenia potrzeb malucha.

Schemat rozszerzania diety – jak wprowadzać mięso do diety dziecka?

Kiedy zdecydujesz o wprowadzeniu do diety dziecka pierwszych posiłków z mięsem, zacznij od gładkich, dobrze zmiksowanych papek np. warzywnej zupki z mięsem i ryżem lub obiadku z mięsem, warzywami i ziemniaczkami. W okolicach 7. miesiąca życia możesz podać maluchowi posiłki z grudkami i małymi cząstkami, np. rozgniecione widelcem lub z małymi kawałeczkami zmielonego mięsa. W 8. miesiącu, kiedy dziecko zacznie interesować się samodzielnym jedzeniem, zaproponuj mu niewielkie kawałki mięsa, ugotowanych warzyw i miękkiego makaronu, które będzie mogło trzymać w rączce. Na tym etapie dobrze sprawdzą się wąskie paseczki gotowanego lub duszonego mięsa drobiowego, pulpeciki mięsno-warzywne z kaszą lub ryżem oraz małe kotlety mielone przygotowane w piekarniku lub na parze. Tuż przed pierwszymi urodzinami dziecko może jeść posiłki o dowolnej konsystencji. To dobry moment na dodanie do obiadu większych kawałków niezmielonego mięsa, które maluch będzie musiał odgryźć i żuć przez dłuższy czas.

Pamiętaj, że na każdym etapie rozszerzania diety menu malucha musi być dobrze zbilansowane i dostarczać mu wszystkich ważnych składników odżywczych w odpowiednich proporcjach. Jeśli chcesz ułatwić dziecku przyswajanie żelaza, dodawaj do bogatych w żelazo posiłków produkty zawierające witaminę C. Może być to np. szczypta natki do zupy, kilka łyżek soku po obiadku lub cząstki pomarańczy na deser.

Jakie mięso dla niemowląt i małych dzieci?

Na początku rozszerzania diety u niemowlaka, najlepiej sięgać po świeże mięso drobiowe, np. z indyka, kurczaka oraz po cielęcinę. Drób jest nie tylko delikatny, ale też lekkostrawny, dlatego świetnie nadaje się dla małych i wrażliwych brzuszków. W kolejnych miesiącach warto poszerzyć katalog mięs w diecie niemowlaka o wołowinę, jagnięcinę i królika. Ważne jest, by serwowane maluszkowi mięso było jak najwyższej jakości i pochodziło z pewnego, zaufanego źródła. W miarę możliwości, warto wybierać mięso z hodowli ekologicznych

Sposoby przyrządzania mięsa dla niemowląt i małych dzieci różnią się od metod obróbki, które stosuje się w przypadku przygotowywania posiłków dla dorosłych. Najlepszym wyborem dla maluchów jest mięso gotowane (w wodzie lub na parze), duszone i pieczone. Nie poleca się natomiast mięs grillowanych i smażonych (w tym popularnego schabowego) – podczas ich przygotowania powstają szkodliwe związki, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie dziecka. Co więcej, smażone na tłuszczu, panierowane kotlety są ciężkostrawne, a przez to nieodpowiednie dla dzieci nawet do 3. roku życia. Należy też unikać gotowych wędlin – zamiast nich lepiej podać dziecku upieczone w domu mięso pokrojone w cienkie plasterki.

Ile mięsa dla niemowlaka? Jak komponować jadłospis 6-miesięcznego dziecka?

Od momentu wprowadzenia mięsa do diety dziecka, warto podawać je mniej więcej 2-3 razy w tygodniu. W pozostałe dni mięso należy zastąpić innymi produktami białkowymi, np. rybami, jajami oraz nasionami roślin strączkowych.

Ile mięsa dziecko powinno otrzymać w jednym posiłku? Wytyczne proponują zaczynać od 10 gramów mięsa w daniu i stopniowo zwiększać tę ilość do 20 gramów pod koniec 1. roku życia. Podczas przygotowywania domowych dań dla malucha, nie musisz jednak odmierzać każdej porcji z aptekarską precyzją – podane ilości są jedynie orientacyjne.

Jadłospis 6-miesięcznego dziecka nie kręci się jedynie wokół mięsa. W diecie takiego malucha powinny znaleźć się również:

  • gotowane, zmiksowane warzywa,

  • przeciery z owoców (np. z jabłek, bananów, gruszek, brzoskwiń),

  • jaja,

  • kleiki i kaszki (bezglutenowe i z glutenem).

Dzieci w takim wieku powinny otrzymywać 1-2 stałe posiłki dziennie. Pierwszym, wprowadzanym najwcześniej, jest zwykle obiadek, a drugim – kolacja.

Jeśli nie masz pomysłu na obiad dla swojej pociechy, poznaj nasze inspiracje: Co na obiadek dla dziecka? Dania dla niemowląt i małych dzieci.

Dieta rocznego dziecka – ile mięsa powinno jeść dziecko po 1. roku życia?

Częstotliwość podawania maluchowi mięsnych dań nie zmienia się po ukończeniu przez niego 1. roku życia. Jeśli w jadłospisie rocznego dziecka goszczą też inne produkty będące źródłem żelaza i białka, np. jaja, ryby i strączki, to 2-3 mięsne posiłki tygodniowo zupełnie mu wystarczą. Wraz z rosnącym apetytem dziecka, warto jednak zwiększyć porcje mięsa do 30-35 g.

Dania mięsna dla rocznego dziecka mogą mieć już dowolną konsystencję, a Ty możesz zaserwować maluchowi np.:

  • makaron z pełnym warzyw sosem bolońskim (zawierającym np. mielone mięso z kurczaka lub indyka),

  • klopsiki cielęce z ziemniakami z wody oraz bukietem gotowanych warzyw,

  • gulasz z kaszą jęczmienną i surówką z marchewki oraz jabłka.

Żywienie niemowląt i małych dzieci – mięsne słoiczki HiPP

Od początku rozszerzania diety dziecka, rodzice mogą samodzielnie przygotowywać posiłki dla swojej pociechy. W takim przypadku należy szczególnie zadbać o jakość i pochodzenie wykorzystywanych produktów spożywczych. Najlepiej kupować je z pewnego źródła, np. od zaufanego rolnika lub wybierać produkty z upraw i hodowli ekologicznych oznaczone odpowiednimi certyfikatami.

Alternatywą dla domowych posiłków są gotowe słoiczki dla niemowląt HiPP. W naszej ofercie znajdziesz bogaty wybór zupek i dań z mięsem przeznaczonych dla niemowląt i dzieci w różnym wieku i o różnych potrzebach żywieniowych. Dobrze widoczne i czytelne oznaczenie wiekowe na każdym słoiczku ułatwi Ci znalezienie dania dopasowanego do wieku i umiejętności malucha. Produkty z mięsem HiPP przeznaczone dla najmłodszych smakoszy w wieku od 5. do 6. miesiąca, mają gładką konsystencję i mniejszą pojemność, idealną na początek przygody z nowymi smakami, kiedy dziecko zjada dopiero niewielkie porcje. Wraz ze wzrostem możliwości i apetytu niemowlaka, zwiększa się też pojemność słoiczków HiPP. Nasze mięsne zupki i dania po 7. miesiącu zapakowane są w większe słoiczki oraz mają urozmaiconą konsystencję z niewielkimi cząstkami zachęcającymi dziecko do nauki gryzienia.

Od momentu, w którym w jadłospisie dziecka zagości mięso, możesz podawać mu zupki lub dania z mięsem HiPP, np.:

  • Risotto z marchewką i indykiem BIO,

  • Młode jarzynki z ryżem i cielęciną BIO,

  • Rosołek z kurczaka z kaszką manną BIO,

  • Barszczyk czerwony z delikatną wołowiną BIO.

Poznaj wszystkie zupki dla niemowląt HiPP.

W kolejnych miesiącach, Twój maluch może rozsmakować się zupełnie nowych daniach HiPP, np.:

  • Kluseczkach z pomidorami i cielęciną BIO po 9. miesiącu,

  • Kaszy bulgur z warzywami, cieciorką i wołowiną BIO po 11. miesiącu,

  • Zupce pomidorowej z ryżem i indykiem BIO po 12. miesiącu,

  • Spaghetti bolognese BIO po 12. miesiącu.

Wszystkie dania z mięsem HiPP tworzone są przez ekspertów ds. żywienia niemowląt, dlatego zawierają odpowiednie ilości i proporcje poszczególnych produktów oraz składników odżywczych. Nasze słoiczki dla dzieci powstają wyłącznie ze starannie wyselekcjonowanych produktów o najwyższej jakości ekologicznej. Co więcej, każdy słoiczek, nim trafi na sklepowe półki, przechodzi setki wnikliwych kontroli, podczas których sprawdzamy, czy spełnia nasze ponadprzeciętne normy bezpieczeństwa.

Wegetariańska dieta dla dzieci – jeśli nie mięso to co?

Alternatywą dla tradycyjnej diety dziecka, zawierającej różne produkty pochodzenia zwierzęcego, jest dieta wegetariańska. Jej prawidłowe skomponowanie jest trudniejsze i bardziej wymagające, ale nadal możliwe. Najkorzystniejszym dla rosnącego i rozwijającego się dziecka wariantem diety wegetariańskiej jest dieta pescowegetariańska, w której eliminuje się jedynie mięso, zastępując je alternatywnymi źródłami białka i żelaza, np. jajami, rybami oraz nasionami roślin strączkowych.

Poznaj zasady bilansowania wegetariańskiej diety dla niemowląt.

Przy komponowaniu diety małego wegetarianina możesz wykorzystywać zarówno samodzielnie przygotowane posiłki, jak i gotowe, bezmięsne i odpowiednio zbilansowane dania w słoiczkach HiPP, np.:

  • Jarzynki z amarantusem i słodkim batatem BIO po 6. miesiącu,

  • Spaghetti z pomidorami i mozzarellą BIO po 7. miesiącu,

  • Zupkę jarzynową z ziemniaczkami BIO po 12. miesiącu.


 

Przeczytaj także:

Pyszna i zdrowa kolacja dla dziecka

Neofobia żywieniowa u dzieci – jak zachęcić dziecko do próbowania nowych pokarmów?

Źródła:
1. M. Jarosz i inni, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2020/12/Normy_zywienia_2020web-1.pdf
2. C. Lifschitz, DHA, kwas foliowy, witamina D, jod i żelazo w profilaktyce zdrowotnej, www.standardy.pl/artykuly/id/711
3. H. Weker i inni, Żywienie niemowląt i małych dzieci. Zasady postępowania w żywieniu zbiorowym, imid.med.pl/images/do-pobrania/Zywienie_niemowlat_www.pdf
4. D. Wnęk, Witamina B12 – gdzie występuje i jakie są przyczyny nadmiaru i niedoboru tej witaminy, www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/63297,witamina-b12
5. E. Stasiuk, P. Przybyłowski, Zawartość żelaza w mleku kobiecym i mleku innych ssaków, www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2012/3/1006-1009.pdf
6. Profilaktyka niedokrwistości u niemowląt i dzieci – zalecenia suplementacji, gastroenterologia-praktyczna.pl/a2972/Profilaktyka-niedokrwistosci-u-niemowlat-i-dzieci-----zalecenia-suplementacji.html/
7. H. Szajewska, A. Horvath, A. Rybak, P. Socha, Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, akademia.kalisz.pl/wp-content/uploads/2021/07/karmienie-piersia.stanowisko-tow.gastro.pdf
8. H. Szajewska i inni, Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, ptghizd.pl/cm/uploads/2021/04/smp_01_2021_zasady_zywienia_zdrowych_niemowlat.pdf