Jakie witaminy są niezbędne w diecie niemowląt i małych dzieci?

Dobrze skomponowana dieta niemowlaka, bogata zarówno we wszystkie ważne składniki odżywcze jak i witaminy i składniki mineralne ma ogromny wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój maluszka. Pozwala także zapobiegać wielu groźnym dolegliwościom wieku dziecięcego, np. krzywicy. Sprawdź, jakich witamin nie powinno zabraknąć w diecie Twojego dziecka i z jakich źródeł możesz je czerpać.

Witaminy – niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania młodegoych organizmuów

Witaminy są związkami organicznymi, które regulują przebieg wielu procesów metabolicznych w organizmie dziecka i zapewniają jego prawidłowe funkcjonowanie. Odpowiadają nie tylko za wzrok, stan skóry, włosów, śluzówek i naczyń krwionośnych, przepływ krwi, sprawność intelektualną, ale też za prawidłowy wzrost i mineralizację kości oraz zębów, budowanie odporności i rozwój całego młodego organizmu.

Te ostatnie aspekty są szczególnie ważne w przypadku niemowląt i małych dzieci, które rosną i rozwijają się w bardzo szybkim tempie, dlatego potrzebują odpowiedniej dla ich wieku podaży witamin. Głównym i najważniejszym źródłem większości z nich jest pożywienie – poza nielicznymi wyjątkami człowiek nie jest w stanie samodzielnie ich syntetyzować.

Każda z witamin jest potrzebna młodemu organizmowi. Dziś skupimy się na omówieniu ważnej roli witaminy K, D i C w prawidłowym rozwoju maluszka.

Witamina K – pierwsza witamina, jaką otrzymuje noworodek

Witamina K to jeden z pierwszych preparatów, jakie po narodzinach otrzymuje dziecko. Jest ona niezbędna dla prawidłowego krzepnięcia krwi maluszka i znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia groźnych dla życia krwotoków. Standardowo jest podawana w formie zastrzyku domięśniowego, zawierającego 1 mg substancji. Jeśli rodzice nie wyrażą zgody na jego wykonanie, witamina K powinna być podana dziecku doustnie w 3 dawkach po 2 mg.

Co do zasady u niemowlaka karmionego mlekiem modyfikowanym, który otrzymał witaminę K tuż po porodzie lub w pierwszych tygodniach życia, nie ma potrzeby jej dalszej suplementacji. Mieszanki mleczne są wzbogacone o odpowiednią ilość tej substancji, w pełni pokrywającą zapotrzebowanie malucha. Pokarm kobiecy zawiera witaminę K w znacznie mniejszej dawce, niż ta potrzebna niemowlakowi. Dlatego, zgodnie z aktualnymi wytycznymi, dzieci karmione piersią powinny otrzymywać ją dodatkowo od 3 tygodnia do 3 miesiąca życia w dawce 150 µg na dobę.

Skutki niedoboru witaminy K w organizmie niemowlaka

Najgroźniejszym skutkiem niedostatecznej podaży witaminy K dla noworodka jest możliwość wystąpienia u niego krwotoku wewnętrznego, w tym do ośrodkowego układu nerwowego. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia, dlatego eksperci stale analizują najnowsze dane i dopasowują schemat suplementacji w taki sposób, by jak najskuteczniej zapobiegać krwawieniom z niedoboru witaminy K.

Witamina D dla niemowląt – chcąc wspomóc słońce

Witamina D odgrywa szczególną rolę dla prawidłowego wzrostu i rozwoju niemowląt oraz małych dzieci. Odpowiada za prawidłowe wchłanianie wapnia, mineralizację i gęstość kości, funkcjonowanie mięśni, wspomaga utrzymanie zdrowych zębów oraz wspiera budowanie odporności. Podstawowym źródłem witaminy D jest promieniowanie słoneczne UVB. Ekspozycja skóry na słońce, zwłaszcza w godzinach 10-15, uruchamia syntezę witaminy D, dzięki której możemy pokryć nawet 90% naszego dobowego zapotrzebowania. W miesiącach jesienno-zimowych, kiedy osłaniamy większość ciała ubraniem oraz w przypadku spędzania większości dnia w pomieszczeniu, niezbędna jest suplementacja witaminy D. Będzie ona też bardzo istotna w przypadku stosowania kremów z wysokim filtrem przeciwsłonecznym, które powinny być nakładane na skórę dziecka za każdym razem przed ekspozycją na słońce. Zawarte w takich kosmetykach substancje w dużej mierze hamują syntezę naturalnej witaminy D, dlatego niekiedy nawet latem warto wspomagać się suplementami diety.

Dodatkowe źródło witaminy D to pożywienie. Mleko mamy zawiera tylko niewielkie, niewystarczające dla maluszka ilości tego związku, dlatego wszystkim niemowlętom do 6. miesiąca życia, bez względu na sposób karmienia, zaleca się dodatkowo podawać witaminę D w dawce 400 IU, a pomiędzy 6 a 12. miesiącem – 400-600 IU na dobę. Od momentu rozszerzania diety maluszek będzie otrzymywał witaminę D także w posiłkach stałych.

Skutki niedoboru witaminy D w organizmie niemowląt i małych dzieci

Niedobór witaminy D w pierwszych miesiącach życia może skutkować wystąpieniem u dziecka krzywicy, zaburzeniami gospodarki wapniowej oraz problemami z mineralizacją kości. Konsekwencje niedoborów z dzieciństwa mogą pojawić się dopiero w życiu dorosłym w postaci: zwiększonego ryzyka wystąpienia cukrzycy typu I, osteoporozy, chorób autoimmunologicznych, nadciśnienia, chorób układu sercowo naczyniowego, a także niektórych typów nowotworów (np. raka jelita grubego, sutka, prostaty, jajnika).

Dowiedz się, dlaczego Twoje dziecko potrzebuje aż 7x więcej witaminy D niż dorosły?

Mleko mamy najlepszym źródłem witamin i składników mineralnych

U dzieci karmionych wyłącznie piersią nie jest wskazana suplementacja witamin innych, niż wspomniane wcześniej D i K – kobiecy pokarm dostarcza im wszystkich niezbędnych substancji odżywczych. Ważne jest, by mama karmiąca dbała o przestrzeganie zasad zdrowego żywienia i stosowała zbilansowaną dietę.

Dieta matki karmiącej – jak zapewnić dziecku odpowiednią porcję witamin

Zdrowa dieta matki karmiącej powinna bazować na bogatej pod względem odżywczym, nieprzetworzonej żywności, z ograniczeniem tłuszczy trans, nadmiernej podaży soli i cukru. Należy wybierać wartościowe źródła białka (mięso, jaja, nabiał, strączki), węglowodanów, najlepiej złożonych (pieczywo, makarony i mąki pełnoziarniste, grube kasze, ryż), tłuszcze pochodzenia roślinnego oraz sezonowe owoce i warzywa, komponując z nich różnorodne i wartościowe posiłki.

Witamina C – ważna dla niemowląt i małych dzieci

Witamina C jest silnym antyoksydantem, który odpowiada za zwalczanie wolnych rodników, bierze udział w syntezie kolagenu oraz wzmacnia ściany naczyń krwionośnych. Regularne spożywanie produktów lub suplementów stanowiących źródło witaminy C wzmacnia także odporność i zapobiega infekcjom.

U dzieci karmionych piersią nie jest konieczna suplementacja tej witaminy – pokarm mamy w zupełności wystarcza do pokrycia ich dobowego zapotrzebowania. Rozpoczynając rozszerzanie diety niemowląt, warto zadbać o podawanie im pożywienia zawierającego witaminę C – po zakończeniu karmienia piersią, to ono będzie dla maluszków jedynym źródłem tej substancji.

Karmienie mlekiem modyfikowanym – czy potrzebna jest suplementacja witaminy C?

Jeśli karmisz swoje dziecko mlekiem modyfikowanym, możesz spotkać się z opiniami, że powinno ono dodatkowo przyjmować witaminę C. Opinie te nie mają odbicia w zaleceniach ekspertów, jednak ze względu na dobroczynne działanie witaminy C na organizm malucha, warto wybrać mieszankę mleczną wzbogaconą nie tylko o tę witaminę, lecz także o inne związki i składniki, niezbędne dla jego prawidłowego wzrostu i zdrowego rozwoju. Właśnie taką mieszanką jest HiPP BIO COMBIOTIK®.

HiPP BIO COMBIOTIK® – mleko modyfikowane bogate w witaminy

Nasze inspirowane naturą mleko HiPP BIO COMBIOTIK® zawiera wszystkie ważne witaminy potrzebne Twojemu maluszkowi na poszczególnych etapach rozwoju. Poza wcześniej wspomnianymi, niezwykle ważnymi witaminami D, K i C, wzbogaciliśmy je też o szereg witamin z grupy B, do których zalicza się również kwas foliowy, ważny nie tylko dla kobiet w ciąży, lecz także dla niemowląt. W mieszance HiPP występuje on w łatwo przyswajalnej, stworzonej na wzór mleka mamy, formie folianu.

Odkryj wyjątkowy skład mleka HiPP BIO COMBIOTIK® o ulepszonej recepturze z Metafolin®

Mleko następne HiPP BIO COMBIOTIK® zawiera witaminy A, C i D wspierające układ odpornościowy, a także inne cenne składniki:

  • unikalny kompleks PRAEBIOTIK® i PROBIOTIK®, czyli połączenie wartościowych oligosacharydów z naturalnymi kulturami bakterii kwasu mlekowego, pierwotnie pochodzącymi z pokarmu kobiecego;

  • żelazo w ilości dostosowanej do wieku dziecka;

  • wielonienasycone kwasy tłuszczowe DHA i ALA.

Inne ważne witaminy dla niemowląt i małych dzieci

W diecie niemowlaka i małego dziecka nie może zabraknąć też innych witamin i mikroelementów, które stanowią jeden z fundamentów prawidłowego funkcjonowania organizmu. Na szczególną uwagę zasługują witaminy z grupy B – jest to spory zbiór różnych substancji, odpowiedzialnych za niezliczoną ilość procesów metabolicznych maluszka. Witamina B1 odpowiada za metabolizm węglowodanów, B2 reguluje produkcję erytrocytów, a witamina B12 wspiera odporność i wytwarzanie czerwonych krwinek. Ich niedobór może być przyczyną wielu chorób, dających różne, niespecyficzne objawy.

Dla maluszka ważne są także witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, w tym witamina E. Jest ona najważniejszym przeciwutleniaczem znajdującym się w komórkach. Wpływa pozytywnie na krzepnięcie krwi, podnosi wydajność mięśni i uczestniczy w przekazywaniu impulsów nerwowych. Jej niedostateczna podaż objawia się zmęczeniem, osłabieniem odporności oraz zaburzeniami w obrębie układów kostnego i nerwowego.

Mimo groźnie brzmiących skutków niedoborów, nie należy profilaktycznie podawać maluchowi preparatów wielowitaminowych. U niemowląt i małych dzieci głównym źródłem witamin powinna być zdrowa dieta.

Witaminy w żywieniu niemowląt po 4. miesiącu życia

Rozszerzanie diety niemowląt po 4.-6. miesiącu to bardzo ważny i przełomowy czas, kiedy posiłki mleczne stopniowo ustępują miejsca stałym. Od tej pory maluch nie będzie już czerpał niezbędnych mu witamin wraz z mlekiem mamy lub mieszanką w takiej samej ilości, jak w początkowych tygodniach życia, lecz będzie musiał zacząć pozyskiwać je z posiłków uzupełniających. Dlatego ważne jest, by od samego początku zadbać prawidłową, dobrze zbilansowaną dietę dziecka, która pokryje jego zapotrzebowanie na wszystkie ważne składniki i pozwoli uniknąć groźnych w skutkach niedoborów.

Źródła witaminy K w diecie niemowląt i małych dzieci

Witamina K występuje głównie w szpinaku, jarmużu i innych warzywach liściowych, brokułach, kalafiorze, awokado, marchewce, a w mniejszej ilości też w mleku i jego przetworach oraz produktach zbożowych.

W celu uzupełnienia diety niemowląt i małych dzieci o tę witaminę, możemy podawać im brokuły i kalafior gotowane na parze jako dodatek do obiadu, zmiksowaną, gotowaną marchewkę lub owocowy koktajl z dodatkiem szpinaku i jarmużu. Dobrze sprawdzą się też gotowe dania w słoiczkach HiPP, np. młoda marchew z ziemniakami BIO po 4. miesiącu lub risotto z brokułami i królikiem po 7. miesiącu.

Źródła witaminy D w diecie niemowląt i małych dzieci

Witaminę C znajdziesz przede wszystkim w papryce, czarnej porzeczce, brokułach, owocach cytrusowych i jagodowych, pomidorach, jabłkach oraz dzikiej róży. Jej źródłem są niemal wyłącznie warzywa i owoce, dlatego z łatwością uzupełnisz o nią każdy posiłek swojego dziecka. Świetnie sprawdzą się tu sosy pomidorowe do makaronu, owocowe koktajle z malin, truskawek oraz porzeczek bądź delikatne leczo. Produkty zawierające witaminę C wchodzą w skład np. spaghetti HiPP z pomidorami i mozzarellą BIO po 7. miesiącu lub musu HiPPiS gruszki-śliwki-czarne porzeczki BIO.

Przeczytaj także:

Ryby w diecie dziecka – dlaczego warto?

Co na obiadek dla dziecka? Dania dla niemowląt i małych dzieci

Źródła:
1. Z. Halaba, Dlaczego należy podawać witaminy dzieciom karmionym piersią? cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2018/12/Dlaczego_Halaba.pdf
2. H. Weker, M. Barańska, Żywienie niemowląt i małych dzieci. Zasady postepowania w żywieniu zbiorowym, imid.med.pl/images/do-pobrania/Zywienie_niemowlat_www.pdf
3. Żywienie dzieci zdrowych – aktualne wytyczne, wl.uwm.edu.pl/sites/default/files/download/201801/zywienie_dzieci_zdrowych_-_aktualne_wytyczne_dr_szwalkiewicz-warowicka.pdf
4. M. Borszewska-Kornacka, Zalecenia dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K u noworodków i niemowląt, webcache.googleusercontent.com/search:https://ptp.edu.pl/files/zal_3_zkk_13072010.pdf+&cd=5&hl=pl&ct=clnk&gl=pl
5. H. Szajewska i inni, Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci www.kobiety.med.pl/cnol/images/cnol/Publikacje/Zasady_zywienia_niemowlat.pdf
6. K. Błażejewska-Stuhr, Wpływ diety matki podczas laktacji na skład pokarmu. Przegląd najnowszych badań, www.wspolczesnadietetyka.pl/ciaza-karmienie-plodnosc/wplyw-diety-matki-podczas-laktacji-na-sklad-pokarmu-przeglad-najnowszych-badan
7. A. Dobrzańska i inni, Zalecenia Zespołu Ekspertów dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K u noworodków i niemowląt webcache.googleusercontent.com/search:https://ptp.edu.pl/files/zal_3_zkk_13072010.pdf+&cd=5&hl=pl&ct=clnk&gl=pl