11. miesiąc życia dziecka – dziecko mówi pierwsze słowa!

Dzieci w 11. miesiącu życia koncentrują się na poznawaniu i odkrywaniu świata oraz trenują umiejętności potrzebne do postawienia pierwszych samodzielnych kroczków. Chętnie też naśladują zachowania dorosłych, przy okazji wzbogacając swoją mimikę. 11. miesiąc życia to również czas, kiedy dziecko zaczyna mówić pierwsze, proste słowa. Dowiedz się, jak przebiega rozwój 11-miesięcznego niemowlaka i poznaj sposoby na wspieranie swojego maluszka w zdobywaniu kolejnych umiejętności.

Co się dzieje z dzieckiem w 11. miesiącu życia?

11-miesięczne dzieci to prawdziwe wulkany energii. Takie maluchy potrzebują dużo przestrzeni, którą mogą swobodnie i bezpiecznie eksplorować. Na tym etapie niektóre niemowlęta przestają bać się obcych osób. Inne jednak nadal wolą schować się przed nieznajomymi w ramionach mamy lub taty.

Cały 11. miesiąc życia dziecka to również nieustanny trening i doskonalenie nowych umiejętności, np. chwytu szczypcowego oraz artykulacji kolejnych głosek i słów. Od tej pory Twoje dziecko zacznie też naśladować swoich bliskich: odtwarzać dźwięki, miny i zachowania. Stanie się również znacznie bardziej ruchliwe, co warto wykorzystać wprowadzając do codziennych aktywności intensywne zabawy ruchowe.

Rozwój 11-miesięcznego dziecka w skrócie

W 11. miesiącu życia Twoje dziecko będzie prawdopodobnie nosiło ubranka w rozmiarze 80, a może nawet 86. Niektóre niemowlęta są nadal znacznie mniejsze, a inne dobijają już do górnej granicy norm zawartych w siatkach centylowych. To normalne – wszystkie maluchy rozwijają się i rosną we własnym tempie, a wahania o kilka centymetrów lub kilkaset gramów w jedną lub drugą stronę nie powinny budzić Twoich obaw.

W monitorowaniu rozwoju Twojego 11-miesiecznego dziecka pomoże Ci nasza tabela, w której znajdziesz uśrednione dane.

WagaPrzeciętnie ok. 8700-9400 g; średni przyrost masy cała wynosi 300 g na miesiąc
WzrostWzrost ok. 72-81 cm; obwód główki od 43 do 49 cm
Rozwój mowyPojawiają się pierwsze, proste słowa; dziecko rozumie coraz więcej wypowiedzi rodziców i opiekunów
Rozwój motorycznyĆwiczenie chwytu szczypcowego; przechodzenie z pozycji czworaczej do pozycji stojącej; próby chodzenia przy meblach krokiem dostawnym; trzymanie kubka obiema rękami i podnoszenie go do ust.

Jeśli niepokoi Cię waga lub wzrost 11-miesięcznego dziecka, skorzystaj z siatek centylowych, które pozwolą Ci porównać malucha do jego rówieśników. Zawsze możesz też porozmawiać z pediatrą, który rozwieje wszystkie Twoje wątpliwości.

Rozwój psychomotoryczny – nowe umiejętności 11-miesięcznego dziecka

Na miesiąc przed 1. urodzinami, Twoje dziecko intensywnie ćwiczy umiejętności niezbędne do chodzenia. To bardzo wymagające zadanie – jego małe ciało musi opanować mnóstwo skomplikowanych ruchów, dlatego takie ćwiczenia mogą trwać nawet kilka miesięcy. W międzyczasie 11-miesięczne niemowlę doskonali mowę i małą motorykę, a także coraz sprawniej poczyna sobie przy rodzinnym stole.

Rozwój fizyczny – wzrost i waga 11-miesięcznego dziecka

Być może zauważyłaś, że główka Twojego 11-miesięcznego dziecka nie wydaje się już tak duża w porównaniu z resztą ciała. Od tej pory sylwetka malucha zacznie nabierać proporcji typowych dla dziecka, a nie dla maleńkiego niemowlaka. Jego twarz, z pucułowatej i okrągłej, stanie się lekko pociągła, a niemowlęcy tłuszczyk i urocze wałeczki na brzuszku, rączkach i nóżkach zaczną powoli zanikać. Mimo to, dziecko w 11. miesiącu życia nadal będzie przybierało na wadze w tempie ok. 300 g na miesiąc. Przeciętna waga takiego malucha wynosi ok. 9 kg, choć najcięższe i największe niemowlęta, które od urodzenia rosły w szybkim tempie, mogą już ważyć ponad 12 kg.

Wraz ze wzrostem wagi, zmienia się też długość ciała dziecka. W tym miesiącu niemowlę urośnie o kolejnych kilka centymetrów, osiągając przeciętnie 72-81 cm wzrostu. Zmieni się również jego postawa – kręgosłup nabierze kształtu litery S, maluch będzie się coraz częściej prostował się w pozycji stojącej, a przy okazji ćwiczył wszystkie grupy mięśni niezbędne do swobodnego chodzenia.

Rozwój motoryczny 11-miesięcznego dziecka – czas na stanie przy meblach

Twoje 11-miesięczne dziecko jest teraz niezwykle mobilne i już niedługo będzie coraz częściej podciągać się do pozycji stojącej np. przy meblach (o ile jeszcze nie zaczęło tego robić). Maluch będzie ćwiczył tę umiejętność niemal w każdym miejscu i o każdym czasie: w łóżeczku po przebudzeniu, w piaskownicy, przy Twoich nogach lub przy spacerowym wózku.

U większości 11-miesięcznych dzieci nauka wstawania nie idzie w parze z nauką bezpiecznego powrotu do pozycji siedzącej. Niemowlę może się przewracać, upadać na pupę lub potykać, czemu na pewno będzie towarzyszył głośny płacz, a czasem też drobne urazy: siniaki, zadrapania lub stłuczenia. Czy to powód do niepokoju? Raczej nie. Każde dziecko przechodzi przez etap małych wypadków, który jest nieodłącznym elementem nauki kolejnych umiejętności motorycznych. Daj sobie i maluchowi czas – zobaczysz, że już za kilka tygodni będzie w stanie płynnie i bezpiecznie usiąść ze stania.

Nowa perspektywa, którą zyskuje dziecko w pozycji stojącej, daje mu duże pole do nowych odkryć i eksploracji. Może teraz zobaczyć, co znajduje się na stoliku do kawy w salonie, dosięgnąć kolejnych, jeszcze wyższych półek i odnaleźć na nich nowe, ekscytujące przedmioty, np. akcesoria kuchenne.

Rozwój emocjonalny w 11. miesiącu życia dziecka

Na krótko przed postawieniem pierwszych samodzielnych kroczków, 11-miesięczne dzieci mogą stać się szczególnie wrażliwe i znacznie częściej potrzebować bliskości swoich opiekunów, np. noszenia, przytulania lub wzięcia na kolana. Wynika to z faktu, że nauka chodzenia to kolejny wielki krok małego człowieka, dzięki któremu dziecko staje się bardziej niezależne. Ta niezależność jest dla malucha jednocześnie pociągająca i zagrażająca, dlatego w 11. miesiącu życia będzie on potrzebował częstszego kontaktu fizycznego z bliskimi, który da mu poczucie bezpieczeństwa i ukoi lęk.

Rozwój społeczny dziecka w 11. miesiącu życia

Jak pewnie nieraz słyszałaś, dzieci uczą się poprzez naśladowanie. Teraz masz okazję przekonać się o tym na własnej skórze. W 11. miesiącu życia Twoje dziecko może zacząć naśladować zajęcia, które wykonują jego rodzice i inne bliskie osoby, np.:

  • otwieranie i zamykanie szuflad,

  • sprzątanie szuflad lub półek z książkami,

  • napełnianie i opróżnianie koszy na pranie,

  • wylewanie wody i innych płynów z kubków,

  • podnoszenie małych przedmiotów z podłogi.

11-miesięczne dziecko jest też chętne do pomocy, dlatego zwykle naśladuje codzienne, rutynowe czynności, np. wyjmowanie prania z pralki lub gotowanie w zabawkowej kuchni. Być może widziałaś też, jak Twoje dziecko prowadzi bardzo poważne "rozmowy telefoniczne", trzymając zabawki przy uchu i mówiąc do nich w sobie tylko znanym języku.

Wskazówka: Twoje dziecko garnie się do pomocy w codziennych obowiązkach i cieszy się, że może pracować wspólnie z rodzicem? W takim razie postaraj się wyznaczać mu małe, proste zadania, np. wrzucanie piłek do pudełka czy wkładanie ubrań do pralki.

Skok rozwojowy w 11. miesiącu życia dziecka

11-miesięczne dziecko przechodzi, ostatni już w okresie niemowlęcym, skok rozwojowy. Podobnie jak w poprzednich miesiącach, również i teraz skok przynosi ze sobą nowe umiejętności:

  • budowanie prostych konstrukcji z klocków,

  • dostrzeganie sekwencji zachowań,

  • pierwsze próby trzymania kredki i bazgrania,

  • wskazywanie paluszkiem (tzw. trójkąt uwagi, uwspólnianie pola uwagi; dziecko patrzy na wskazany przedmiot i sprawdza, czy rodzic również go widzi),

  • świadome używanie słów (lub gestów) „tak” i „nie”.

Czy to koniec przygody ze skokami rozwojowymi? Absolutnie nie. Błyskawiczny rozwój układu nerwowego trwa przez pierwsze 2-3 lata życia dziecka, dlatego nadal będziecie doświadczać krótszych lub dłuższych okresów złego humoru i marudzenia. Będą one jednak coraz mniej intensywne, co z pewnością wszyscy odczujecie z nieskrywaną ulgą.

Zastanawiasz się, ile jeszcze skoków rozwojowych czeka Twojego maluszka? Sprawdź!

Wyjątkowy charakter i humorki Twojego 11-miesięcznego dziecka

Każde dziecko, już od narodzin, ma swój własny charakter i temperament. Niektóre maluchy są asertywne i bezpośrednie, a inne nieśmiałe i ciche. Jedne dzieci będą bardzo cierpliwe, a inne szybko i ekspresyjnie okażą zniecierpliwienie.

W ciągu ostatnich kilku miesięcy pewnie zaobserwowałaś niektóre z tych cech charakteru u swojego dziecka, prawda? W 11. miesiącu życia Twój maluch może zacząć jeszcze dosadniej komunikować swoje potrzeby i wyrażać różne stany emocjonalne. Jest to związane z faktem, że dopiero teraz dziecko otrzymuje „narzędzia”, które pozwalają mu na tak dużą ekspresję. Potrafi krzyczeć, piszczeć, mówić „nie”, klaskać w dłonie, śmiać się w głos, wyrywać się i uciekać (tak, nawet na czworaka) oraz gestykulować.

Wszystkie te przejawy samostanowienia i autonomii u 11-miesięcznego dziecka to dopiero początek. Prawdziwa faza buntu zaczyna się dopiero w wieku około 2 lat, choć nie zawsze. Niektóre dzieci już w okolicach 1. urodzin wyraźnie pokazują, że chcą same decydować o sobie i oburzają się na wszystko, co zostanie im narzucone.

W skrócie: Buntowanie się jest bardzo ważnym etapem, który pozwala dziecku stawać się coraz bardziej niezależnym. Każdy maluch ma silną potrzebę nauczenia się podstawowych czynności, które wykonuje każdego dnia. Ważne dla dziecka może być niemal wszystko, od zmiany pieluchy, kąpieli, mycia zębów lub ubierania się, aż po samodzielne jedzenie lub używanie widelca i łyżki.

Jak zachęcić 11-miesięczne dziecko do współpracy?

Bunt 11-miesięcznego niemowlaka może znacznie utrudniać Ci wykonanie nawet podstawowych czynności. Aby pomóc sobie i dziecku przetrwać ten trudny okres, możesz wypróbować pewną ciekawą strategię. Postaraj się zawsze informować dziecko, co za chwilę zrobisz, np.:

  • Teraz zmienimy pieluszkę.

  • Podgrzeję jedzenie, a potem razem zjemy warzywa.

  • Masz mokre spodnie. Chcę ci je zdjąć.

Używaj jasnych, prostych zdań i powtarzaj ważne komunikaty nawet kilka razy.

Czasem taka strategia nie działa, a Ty musisz koniecznie wykonać daną czynność, np. przebrać malucha, bo jego ubranie przemokło podczas ostatniej zabawy w wodzie. W takim razie spróbuj porozmawiać z różnymi częściami ciała dziecka:

  • zapytaj ramię, czy może się wyprostować i delikatnie pociągnij za rękaw,

  • lekko podnieś nogę malucha i zapytaj ją, czy możesz od niej zacząć wkładanie spodni.

Dawaj też maluchowi wybór: ta czy ta czapeczka? Jeśli dziecko będzie mogło samo decydować o takich drobnych kwestiach, to zyska poczucie sprawczości i będzie chętniej współpracowało przy danej czynności. Angażowanie 11-miesiecznego malucha w ważne dla niego sprawy ułatwia wzajemną komunikację i zmniejsza ryzyko wybuchu złości lub niezadowolenia. Wypróbuj!

Zabawy z 11-miesięcznym dzieckiem, które wspierają rozwój psychomotoryczny

Twoje 11-miesięczne dziecko coraz sprawniej porusza się po domu? W takim razie utrudnij mu nieco zadanie i zaproponuj prosty tor przeszkód. Na podłodze w dużym pokoju ułóż:

  • miękkie, nieśliskie koce,

  • gumową matę (np. niemowlęcą, do fitnessu lub jogi),

  • twarde poduszki,

  • nadmuchane balony,

  • wycieraczki, dywaniki i chodniki o różnych strukturach,

  • inne przeszkody, które akurat masz pod ręką: tunel do czołgania się lub mały namiot (np. tipi).

Do zabawy w raczkowanie z przeszkodami nadaje się niemal wszystko. Po zbudowaniu toru, możesz sama przejść przez niego i pokazać dziecku, jak pokonać kolejne przeszkody. Możesz też oddać inicjatywę maluchowi, który sam odkryje, jak przejść od startu do mety. Aby zachęcić 11-miesięczne niemowlę do pokonania trasy, stań na jej końcu i entuzjastycznie dopinguj swojego małego podróżnika.

W skrócie: Raczkowanie i stąpanie po różnych podłożach ćwiczy zmysł równowagi i przygotowuje malucha do pewnego, samodzielnego chodzenia. W 11. miesiącu życia Twoje dziecko chętnie skorzysta z każdej okazji do raczkowania – zarówno w domu, jak i na zewnątrz.

Wspólne czytanie i oglądanie książeczek – jakie pozycje warto umieścić w biblioteczce 11-miesięcznego dziecka?

11. miesiąc życia dziecka to świetny moment, by wprowadzić do Waszej rutyny wspólne czytanie książeczek i oglądanie obrazków. W niektórych rodzinach czytanie jest elementem wieczornego rytuału – pomaga maluchom wyciszyć się przed snem i spędzić spokojne, przyjemne chwile sam na sam z rodzicem. Nie wszystkim dzieciom będzie odpowiadał taki układ – wiele z nich woli wieczorem ssać pierś lub butelkę i tulić się do rodzica. Dla takich maluchów bardziej interesujące może okazać się czytanie za dnia i samodzielne przewracanie kartek w książeczce.

Jakie książeczki wybierać dla 11-miesięcznego dziecka? Na tym etapie świetnie sprawdzają się książki, które mają po 1 dużym obrazku na 1 stronie. Obrazki powinny przedstawiać przedmioty, które maluch świetnie zna, np. zabawki lub zwierzęta. Podczas czytania wskazuj na obrazki i nazywaj je, a następnie zachęcaj do tego dziecko. Możesz użyć nazwy przedmiotu, np. piłka lub dźwięku, który on wydaje, np. bam, bam.

Czytając książeczkę ze zwierzętami, mów dziecku, jakie wydają odgłosy. Onomatopeje, czyli wyrazy dźwiękonaśladowcze, często zastępują maluchowi skomplikowane nazwy zwierzaków – wypowiedzenie „muuu” jest dużo prostsze niż wyartykułowanie „krowa”. Takie aktywności pomagają poszerzyć słownictwo i powiązać dźwięki z ich źródłami. Ułatwiają też wzajemną komunikację, dlatego nie warto z nich rezygnować.

Zajęcia rozwojowe i grupy zabawowe dla 11-miesięcznych niemowląt i ich rodziców

Zajęcia dla maluchów i ich rodziców są ciekawym urozmaiceniem dnia, szansą na poznanie innych osób będących w podobnej sytuacji i na podobnym etapie życia oraz na wspieranie społecznego rozwoju dziecka. Jeśli do tej pory nie braliście udziału w żadnych zorganizowanych zajęciach, to 11. miesiąc życia dziecka jest na to idealnym momentem!

Takie zajęcia możemy podzielić na 2 kategorie:

  • aktywności przeznaczone głównie dla maluchów, gdzie rodzic jest tylko towarzyszem dziecka, np. grupy zabawowe, zajęcia z sensoplastyki, zajęcia rozwojowe, nauka pływania dla niemowląt itp.,

  • aktywności przeznaczone głównie dla rodzica, w których to maluch jest towarzyszem, ale też uczestnikiem, np. baby joga, fitness dla mam z dziećmi.

Możesz być zaskoczona, jak chętnie Twoje 11-miesięczne dziecko będzie nawiązywało kontakty z innymi niemowlętami i małymi dziećmi, a nawet z ich rodzicami!

Jak szukać grup zajęciowych dla rodziców z maluszkami? Przejrzyj strony lokalnych domów kultury, bibliotek, a także klubików dziecięcych. Sprawdź ofertę zajęć w pobliskim klubie fitness, studio jogi i na basenie. Możesz też przejrzeć lokalne grupy w mediach społecznościowych i zajrzeć na fora mieszkańców Twojej miejscowości lub jej najbliższych okolic. Świetnym źródłem informacji są też inni rodzice nieco starszych dzieci, którzy mogą polecić Ci sprawdzone miejsca i najciekawsze zajęcia.

W skrócie: Im starszy jest Twój maluch, tym ważniejsze są dla niego kontakty społeczne z innymi dziećmi. Być może już zauważyłaś, że Twoje 11-miesięczne dziecko bardzo chętnie obserwuje inne dzieci, a nawet zaczepia je głośnymi okrzykami. Regularne, np. cotygodniowe uczestnictwo w grupach zajęciowych to idealny sposób na ułatwienie dziecku kontaktu z innymi maluchami, nawiązanie pierwszych relacji oraz naukę funkcjonowania w grupie rówieśników.

Jadłospis 11-miesięcznego dziecka – urozmaicona dieta, która wspiera prawidłowe nawyki żywieniowe

Od rozpoczęcia rozszerzania diety, Twoje 11-miesięczne dziecko zdążyło już poznać wiele nowych smaków i odkryć różne rodzaje warzyw, owoców, mięsa i zbóż. W 1. roku życia kulinarne gusta malucha mogą się często zmieniać – to, co jeszcze wczoraj było ulubionym przysmakiem malucha, może nagle zejść na dalszy plan i zostać zastąpione przez kolejne danie lub produkt. To normalne – niemowlęta i małe dzieci instynktownie wybierają te produkty, które są im akurat potrzebne.

Jednym z najlepszych sposobów na kształtowanie preferencji dziecka oraz budowanie korzystnych nawyków żywieniowych jest odpowiednio zbilansowana, urozmaicona dieta. To zalecenie dotyczy nie tylko dzieci w 11. miesiącu życia, ale też pozostałych członków rodziny. Przygotowując rodzinny posiłek pamiętaj, by porcja dla malucha nie zawierała dodatku soli ani cukru. Niewielkie ilości soli są dozwolone dopiero po 1. roku życia, kiedy to nerki dziecka będą w stanie poradzić sobie ze zwiększoną ilością sodu w diecie.

Sprawdź, jak możesz wspierać kształtowanie się dobrych nawyków żywieniowych swojego dziecka.

Czy Twoje dziecko ma już konkretne preferencje żywieniowe i lubi niektóre rodzaje warzyw lub owoców znacznie bardziej niż inne? A może najbardziej smakują mu kaszki i musli?

Wskazówka: Jeśli skrzętnie zapisujesz w dzienniczku kolejne umiejętności i osiągnięcia swojego dziecka, zanotuj również jego ulubione potrawy. Dzieci zazwyczaj zmieniają swoje preferencje żywieniowe w wieku od trzech do czterech lat. Po pewnym czasie będziecie mogli wspólnie przejrzeć te zapiski. Twoje dziecko z pewnością będzie zaskoczone faktem, że kiedyś bardzo lubiło szpinak, brokuły lub marchewkę.

Karmienie piersią lub mleko następne – podstawa diety 11-miesięcznego dziecka

Mimo że rozszerzanie diety idzie Wam świetnie, to nadal nie powinniście rezygnować z podawania maluchowi mleka (z piersi lub następnego). Mleko jest bardzo ważnym elementem diety 11-miesięcznego dziecka: dostarcza mu energii i wielu ważnych składników odżywczych, a także jest bezpiecznym pokarmem na trudne chwile, np. podczas infekcji, bolesnego ząbkowania lub nadmiernego pobudzenia i przebodźcowania.

Szybki rozwój motoryczny i osiąganie kolejnych kamieni milowych są dla Twojego 11-miesięcznego dziecka sporym wyzwaniem. Rosnąca niezależność sprawia, że maluch potrzebuje teraz jeszcze więcej bezpieczeństwa i bliskości rodzica. Najlepszym sposobem na zaspokojenie tej potrzeby jest tulenie, głaskanie i inne pieszczoty, w których główną rolę odgrywa kontakt fizyczny z dzieckiem.

Maluchy otrzymują sporo tej bliskości podczas karmienia piersią lub butelką. Nawet, jeśli w 11. miesiącu życia Twoje dziecko świetnie radzi sobie z samodzielnym trzymaniem butelki, to i tak może woleć, byś to Ty nakarmiła je, trzymając i czule tuląc w swoich ramionach.

11-miesięczne dzieci mogą zacząć jeść swoje mleczne posiłki znacznie spokojniej niż do tej pory. Jeśli wcześniej karmiony maluch ciągle był w ruchu: wykładał na Ciebie rączki i nóżki, kręcił się, bawił się Twoimi włosami lub dotykał Twojej twarzy, to w tym miesiącu możesz zauważyć istotną zmianę. Zamiast intensywnej gimnastyki, dziecko będzie skupiało się na przytulaniu i cieszyło z Waszej chwili bliskości i intymności.

Wskazówka: Poproś partnera lub inną bliską osobę o zrobienie pamiątkowych zdjęć podczas karmienia! W 11. miesiącu życia karmienie malucha nie jest już niczym nowym, dlatego rodzice rzadko je fotografują. Jeśli masz w swoim aparacie jedynie zdjęcia z karmienia maleńkiego noworodka, to nadszedł czas, by to zmienić!

Odstawienie od piersi 11-miesięcznego dziecka – czy to już czas?

W 11. miesiącu życia członkowie rodziny lub przyjaciele mogą namawiać Cię do odstawienia dziecka od piersi lub zaprzestania karmienia mlekiem następnym. Nie ulegaj presji i nie rób niczego wbrew sobie. Poproś partnera, by był Twoim wsparciem w dyskusjach z bliskimi i wyraźnie komunikuj im swoje stanowisko. Decyzja o odstawieniu od piersi powinna wynikać wyłącznie z potrzeb Twoich lub dziecka, a nie z nacisków otoczenia. Twoja intuicja z pewnością podpowie Ci, kiedy będziesz gotowa na zaprzestanie karmienia.

Poznaj nasze porady i wskazówki dotyczące odstawienia od piersi w zgodzie z potrzebami mamy i dziecka.

Jeśli zdecydujesz się na odstawienie malucha od piersi w 1. roku życia, to koniecznie wprowadź do jego diety mleko następne. Jak już wiesz, mleko to obecnie podstawa diety Twojego szkraba, dlatego rezygnacja z niego nie jest dobrym pomysłem, bez względu na to, czy do tej pory karmiłaś piersią czy mlekiem modyfikowanym.

Sprawdź, jak wprowadzić mleko modyfikowane do diety dziecka.

W 11. miesiącu życia dziecka możesz jednak rozpocząć zamianę butelki na kubeczek i to właśnie w nim podawać maluchowi mleko następne. Eksperci zalecają, by przejść z butelki na otwarty kubek po 1. urodzinach. Zacznijcie „treningi” już teraz!

Jak ułożyć menu malucha? Przykładowy jadłospis dla 11-miesięcznego dziecka

Zgodnie ze schematem rozszerzania diety, w jadłospisie 11-miesiecznego dziecka powinny znaleźć się 2 posiłki mleczne. Maluchy, które otrzymują mleko 2 razy dziennie, mogą już dostawać pełną porcję obiadku i kolacji oraz małe przekąski na II śniadanie i podwieczorek. W 11. miesiącu życia wiele niemowląt preferuje mleczne śniadania, lecz nie jest to regułą. Kiedy po porcji mleka dziecko domaga się dodatkowego posiłku, możesz zaproponować mu posiłek zbożowo-mleczny, np. kaszkę mleczną z owocami.

Przedstawiony schemat dotyczy niemowląt karmionych mlekiem następnym. W przypadku dzieci karmionych piersią, liczba posiłków mlecznych może być znacznie większa. Warto też pamiętać, że każde dziecko jest inne i może potrzebować innej ilości, częstotliwości i objętości posiłków. Zalecenia to tylko wskazówka, a nie sztywne normy, których należy bezwzględnie przestrzegać.

Konsystencja pokarmów w jadłospisie 11-miesięcznego niemowlaka

Czy do tej pory podawałaś dziecku tylko kaszki i dania dla niemowląt w słoiczkach? Jeśli tak, to nadszedł czas na wprowadzenie nowości – dań i przekąsek z rodzinnego stołu do samodzielnego jedzenia. Na początku dobrze sprawdzają się małe kromeczki chleba, miękkie warzywa pokrojone w słupki lub niewielkie klopsiki, które zmieszczą się w dłoni 11-miesięcznego dziecka. Wybieraj dość miękkie produkty, które dziecko będzie mogło żuć i rozgniatać dziąsłami oraz swoimi kilkoma ząbkami.

Podczas rodzinnego posiłku pozwól maluszkowi wybierać, które pokarmy będzie jadł. Pamiętaj, że rodzic decyduje, co podać dziecku, a dziecko decyduje co, ile i czy w ogóle zje. W miarę rozwijania małej motoryki i chwytu szczypcowego, możesz proponować niemowlakowi coraz mniejsze kawałki jedzenia, np. gotowany groszek, borówki lub porzeczki.

Niektóre dzieci w 11. miesiącu życia nadal nie lubią większych kawałków jedzenia lub są tak niecierpliwe, że nie chcą samodzielnie jeść. Jeśli Twoje maleństwo nadal woli być karmione kaszką, zachowaj spokój – każdy maluch dojrzewa do jedzenia rączkami we własnym tempie.

Rola płynów w żywieniu 11-miesięcznego dziecka

W 11. miesiącu życia Twoje dziecko powinno już otrzymywać napoje do każdego posiłku. Najlepszym wyborem będzie niegazowana, niskozmineralizowana woda, którą od czasu do czasu można zamienić na niesłodzoną herbatkę, np. owocową lub ziołową.

11-miesięczne dzieci zwykle potrafią już pić z otwartego kubeczka. Jeśli Twój maluszek nadal ma z tym problem, możesz zaproponować mu bidon lub kubeczek ze słomką. Słomki są dla dzieci bardzo atrakcyjne i mogą stanowić świetną zachętę do nauki samodzielnego picia.

Chcesz nauczyć swoje dziecko picia z kubeczka? Podpowiadamy, jak to zrobić.

Wizyta u pediatry w 11. miesiącu życia dziecka

Jeśli Twoje dziecko dobrze się czuje, a jego rozwój nie budzi Twoich obaw, to w 11. miesiącu życia nie musicie jeszcze odwiedzać pediatry. Pamiętaj jednak, że za miesiąc malucha czeka ważne badanie lekarskie – bilans zdrowia dziecka w 12. miesiącu. Możesz już teraz umówić się w przychodni na konkretną datę.

Prawidłowa higiena jamy ustnej 11-miesięcznego niemowlaka

Pamiętasz o codziennym myciu ząbków pastą z fluorem, prawda? Szczotkowanie 2 razy dziennie to najlepszy sposób na uniknięcie próchnicy w przyszłości. Czy dziecko chce to robić samodzielnie? W takim razie po posiłkach dawaj mu dziecięcą szczoteczkę do zębów, na którą nałożysz pastę bez fluoru. Taka nauka poprzez zabawę pomoże dziecku wyrobić nawyk regularnego mycia ząbków i poczuć sprawczość – to kolejna umiejętność, do której maluch nie potrzebuje rodzica!

Nawet jeśli Twoje 11-miesięczne dziecko jest małym mistrzem szczotkowania, to pamiętaj, że za prawidłową higienę jamy ustnej malucha odpowiadacie Wy, rodzice. Poranne i wieczorne szczotkowanie powinno być zarezerwowane dla mamy lub taty. Dziecko też może w nim pomóc, ale Wy i tak musicie po nim poprawić i to nie tylko w okresie niemowlęcym, lecz aż do 7., a czasem nawet do 12. roku życia!

Jak radzą sobie mama i tata w 11. miesiącu życia dziecka?

Codzienne życie z energicznym, raczkującym 11-miesięcznym dzieckiem może być wykańczające. Maluch jest teraz coraz bardziej komunikatywny i potrafi wyraźnie domagać się uwagi rodzica. Co więcej, jest szybki jak błyskawica, o czym już pewnie zdążyłaś się przekonać podczas pogoni za uciekającym szkrabem. Rodzice i opiekunowie muszą być teraz szczególnie uważni i mieć oczy dookoła głowy! Taka stała uważność ma też ogromne zalety – dzięki niej nie przegapisz żadnego ważnego momentu życia dziecka.

Mimo radości z małych sukcesów dziecka, pewnie oboje macie teraz chęć na spędzenie czasu w pojedynkę lub tylko we dwoje. Moment wytchnienia zwykle przychodzi wieczorem, kiedy dziecko zaśnie. Pewnie nieraz złapaliście się na tym, że nie macie ochoty iść spać i to nawet mimo sporego zmęczenia. To normalne. Kiedy Wasz dzień przebiega pod dyktando 11-miesięcnego niemowlaka, spokojne wieczory stają się niemal świętością i jedynym momentem dnia, który możecie wykorzystać tak, jak chcecie.

Jak pogodzić czas spędzany z dzieckiem z czasem tylko dla siebie? Spróbujcie stworzyć domowy harmonogram. Ustalcie naprzemienne wieczorne „dyżury”, kiedy jedno z Was zajmie się kąpielą i usypianiem dziecka, a drugie będzie mogło w spokoju obejrzeć film, poczytać książkę lub oddać się innemu, relaksującemu zajęciu. Jeśli chcecie spędzić miły wieczór we dwoje, spróbujcie dzień wcześniej położyć się spać o tej samej porze, co dziecko. Dzięki temu następnego dnia będziecie wypoczęci i wykorzystacie wspólny czas do maksimum.

Najlepsze wskazówki na jedenasty miesiąc życia dziecka

Twoje 11-miesięczne dziecko codziennie odkrywa coś nowego, a Ty każdego dnia na nowo się nim zachwycasz! Jak sprawić, by wspólnie spędzony czas na długo pozostał w Waszej pamięci? Skorzystaj z naszych pomysłów na 11. miesiąc życia dziecka!

  • Kup tunel do zabawy i zachęć dziecko, by przez niego raczkowało.

  • Pozwól dziecku pobawić się w malarza! Kup duży arkusz papieru i kolorowe, bezpieczne dla maluchów farbki. Pierwsze dzieła sztuki zwykle są zjawiskowe!

  • Zaplanuj różne aktywności na zewnątrz: wycieczki, spacery, zabawę na placu zabaw lub pikniki. 11-miesięczne dziecko jest w fazie odkrywcy, dlatego z pewnością zafascynuje się przyrodą.

  • Wspólnie oglądajcie ulubioną książeczkę z obrazkami przed snem.

  • Masz ochotę na wakacje? 11. miesiąc życia dziecka jest idealny na krótką wycieczkę z maluchem.

Ważne pytania dotyczące 11. miesiąca życia dziecka

Mogłoby się wydawać, że w 11. miesiącu życia znasz już doskonale swoje dziecko, to jednak czasem mogą Cię spotkać różne zaskoczenia. Pamiętaj, że nawet doświadczeni rodzice bywają zakłopotani, zmartwieni, niepewni i przestraszeni. Aby rozwiać Twoje wątpliwości i obawy, przygotowaliśmy odpowiedzi na pytania najczęściej zadawane przez rodziców 11-miesięcznych dzieci.

  • Jakie są najciekawsze zabawy z 11-miesięcznym niemowlakiem?

11-miesięczne dziecko zwykle lubi zabawy wymagające ruchu. W związku z tym zaproponuj mu:

  • śpiewanie i zabawy ruchowe na czworaka,

  • turlanie lekkiej, miękkiej piłki między Tobą a maluchem,

  • tory dla kulek i tablice manipulacyjne, na których dziecko może naciskać przyciski i toczyć kulki,

  • tory przeszkód do raczkowania w salonie,

  • basen z piłeczkami lub zabawę w wodzie w wannie,

  • bezpieczną szufladę w kuchni, z której dziecko będzie mogło wyrzucać plastikowe łyżki, pojemniki i kubki.

Po więcej inspiracji zajrzyj na forum Klubu mojego Maluszka HiPP, gdzie możesz wymieniać się pomysłami na zabawy dla 11-miesięcznego dziecka z innymi rodzicami.

  • Ile wynosi waga i wzrost 11-miesięcznego dziecka?

W wieku 11 miesięcy dzieci mają średnio od 72 do 81 centymetrów wzrostu. Obwód ich główki wynosi od 43 do 49 centymetrów, a przeciętna waga od 8700 do 9400 gramów.

Wszystkie te wartości są uśrednione. Niektóre 11-miesięczne dzieci znajdują się w dolnej części wykresu wagi i wzrostu, dlatego wciąż mogą nosić rozmiar 74/80. Inne natomiast będą już dorastały do rozmiaru 92, co również mieści się w szerokiej normie rozwojowej.

  • Dlaczego moje 11-miesięczne dziecko znów potrzebuje więcej fizycznej bliskości?

Większość dzieci w wieku 11 miesięcy zbliża się do kolejnego dużego kroku w rozwoju motorycznym – chodzenia. Temu skokowi w niezależność zwykle towarzyszy zwiększona potrzeba bliskości, bezpieczeństwa i miłości.

Oznacza to, że dzieci, które szybko nabywają kolejne umiejętności motoryczne, mogą teraz stać się bardziej wrażliwe i potrzebować więcej bliskości. Będą też śledzić rodziców wzrokiem i gonić ich na czworaka, kiedy ci znikną z pola widzenia. Jeśli potrzeby bezpieczeństwa emocjonalnego zostaną zaspokojone, dziecko rozpocznie kolejny etap rozwoju silniejsze, bardziej ufne i pewne, że rodzice zawsze będą stać tuż obok i wspierać je w odkrywaniu świata.

  • Ile śpi dziecko w 11. miesiącu życia?

Zapotrzebowanie niemowląt na sen jest bardzo zróżnicowane i indywidualne. Średnio 11-miesięczne dziecko potrzebuje:

  • 1-4 godziny snu w ciągu dnia,

  • 10-13,5 godziny w nocy.

W przypadku infekcji lub gwałtownych skoków rozwojowych, harmonogram snu i czuwania malucha może się chwilowo zmienić. Jeśli dziecko jest zdrowe, prawdopodobnie będzie potrzebowało jednej dłuższej bądź dwóch krótszych drzemek w ciągu dnia.

W 11. miesiącu życia sporo niemowląt śpi przynajmniej przez godzinę w ciągu dnia. Maluchy, które mają krótsze drzemki, „nadrabiają” je w nocy i śpią dłużej niż ich rówieśnicy przesypiający 4 godziny w południe. Większość 11-miesięcznych dzieci nie przesypia jednak całej nocy. Tylko niektóre maluchy osiągają już taką dojrzałość mózgu, która pozwala im przespać 6 godzin bez przerwy. Pozostałe niemowlęta nadal będą wybudzać się, potrzebując bliskości i czułości rodzica.

Uwaga:

Dla lepszej czytelności zwykle używamy formy męskiej dla nazw osobowych, takich jak pediatra, ginekolog. Ważne: Wszystkim okazujemy takie samo uznanie.

Informacje o autorze:

Sabrina Sailer jest wolontariuszką-doradcą ds. karmienia piersią i przeszkolonym doradcą ds. noszenia dzieci od 2010 roku. Pracuje jako copywriter i redaktor, a dodatkowo nadzoruje różne projekty dotyczące godzenia życia rodzinnego i zawodowego.

Porady ekspertów i redakcja: Birgit Laue, położna i edukatorka medyczna, specjalistka PR, autorka.