Co zrobić, gdy dziecko nie chce pić mleka?

Mleko w diecie niemowląt i małych dzieci jest podstawowym jej elementem. Dziecko powinno być karmione piersią przynajmniej do 6. miesiąca życia, jeśli jest to niemożliwe – mlekiem początkowym. Po tym okresie wprowadzamy posiłki uzupełniające, które stopniowo zastępują mleko. Jednak mleko powinno pozostać bazą jadłospisu dziecka.

Rola mleka w diecie niemowląt i małych dzieci – dlaczego picie mleka jest takie ważne?

Mleko odgrywa znaczącą rolę w diecie niemowląt i małych dzieci. Przed ukończeniem 1. roku życia jest ono absolutną podstawą żywienia malucha, a do momentu rozpoczęcia rozszerzania diety jednym pokarmem, który otrzymuje dziecko.

W początkowych miesiącach życia mleko mamy dostarcza rozwijającemu się organizmowi niemal wszystkich cennych wartości odżywczych, witamin i minerałów, które są niezbędne dla zdrowia i prawidłowego wzrostu.

W drugim półroczu, w miarę wprowadzania pokarmów uzupełniających, stopniowo zmniejsza się ilość mleka wypijanego przez dziecko. Nie maleje jednak jego znaczenie – z wiekiem zwiększa się zapotrzebowanie niemowlaka na energię oraz inne składniki odżywcze, a pokrycie go wyłącznie przy pomocy posiłków stałych jest niemal niemożliwe. Picie mleka jest ważne również dla starszych dzieci, będących już po okresie niemowlęcym – nadal jest ono istotnym elementem ich żywienia.

Mleko dla dzieci i posiłki z dodatkiem mleka są źródłem:

  • wapnia – niezbędnego dla rozwoju szkieletu, zdrowych kości i zębów
  • witaminy D – odpowiedzialnej za odporność organizmu, gęstość i mineralizację kości oraz wspomagającą wchłanianie wapnia
  • żelaza – ważnego dla układu krwionośnego i zapobiegającego anemii
  • jodu – warunkującego prawidłowe funkcjonowanie tarczycy i wydzielanie przez nią hormonów wpływających na prawidłowy rozwój malucha.

Jakie mleko dla dziecka?

Najlepszym mlekiem dla noworodków, niemowląt i małych dzieci jest mleko mamy, które zawiera unikalne składniki wspierające ich zdrowie i całościowy rozwój. Jeśli jednak mama po 6. miesiącu życia dziecka zdecyduje o zakończeniu karmienia piersią lub o przejściu na karmienie mieszane, powinna równolegle zacząć podawać maluchowi mleko modyfikowane. Podawanie produktów na bazie mleka należy kontynuować również po zakończeniu okresu niemowlęcego, czyli po 1. roku życia - oznaczone cyfrą 3., po 2. urodzinach – cyfrą 4, a po 2,5 roku życia cyfrą 5.

Jakie produkt mleczny dla dziecka będzie najlepszy? Wybierając odpowiedni rodzaj mieszanki, warto kierować się wiekiem dziecka i jego indywidualnymi potrzebami, składem produktu oraz występowaniem (bądź nie) u malucha różnego rodzaju dolegliwości, np. zagrożenia alergią, uczuleniem na białko mleka krowiego.

Mleko matki – naturalne źródło folianów i innych drogocennych składników odżywczych

Mleko matki jest źródłem wielu drogocennych i unikalnych składników:

  • białek i peptydów, stanowiących budulec organizmu
  • węglowodanów, które są źródłem energii
  • tłuszczy, w tym długołańcuchowych kwasów tłuszczowych LC-PUFA
  • cennych oligosacharydów wspierających rozwój korzystnej mikroflory
  • witamin i minerałów w ilościach dostosowanych do potrzeb dziecka (poza witaminami D i K – te nie pokrywają w pełni zapotrzebowania malucha)
  • komórek układu immunologicznego i czynników immunomodulujących, wspierających odporność
  • bakterii probiotycznych, które ułatwiają zasiedlenie jelit dziecka prawidłowa mikroflorą.

Mleko mamy zawiera też naturalne foliany w formie soli wapniowej 5-MTHF, które są natychmiast aktywne biologicznie i gotowe do wykorzystania w organizmie dziecka. Są one niezwykle istotne dla maluszka – biorą udział w syntezie białek i DNA oraz wpływają na prawidłowość podziałów komórek i procesów krwiotwórczych. Dlatego właśnie foliany są niezbędnym składnikiem diety dziecka, warunkującym jego zdrowy wzrost i prawidłowy rozwój.

Dlaczego mleko krowie dla niemowlaka nie jest odpowiednie?

Mimo licznych zalet, jak np. wysoka zawartość wapnia oraz innych składników mineralnych i witamin, mleko krowie dla niemowlaka zdecydowanie nie jest dobrym wyborem i nie powinno być stosowane jako główny napój przed ukończeniem 12. miesiąca życia. Zawiera ono zbyt dużą ilość białka i soli mineralnych, które mogą obciążać organizm dziecka, a w szczególności nerki. Mleko krowie nie jest dostosowane do potrzeb niemowlaka również pod kątem występujących w nim rodzajów, proporcji oraz ilości węglowodanów i tłuszczów.

Badania dowodzą, że zbyt wczesne podawanie dzieciom niemodyfikowanego mleka krowiego może powodować mikrokrwawienia z przewodu pokarmowego oraz sprzyjać rozwinięciu się alergii. Za to opóźnione wprowadzenie go do diety chroni malucha przed wystąpieniem anemii z niedoboru żelaza – krowie mleko zawiera ten pierwiastek tylko w niewielkiej ilości.

Znacznie lepszym wyborem dla niemowląt jest mleko modyfikowane, a dla małych dzieci po 1. roku życia - produkty Junior. Ich skład został starannie opracowywany przez ekspertów - możemy mieć pewność, że będą one w pełni bezpieczne dla najmłodszych.

Mleko modyfikowane zostało stworzone z myślą o potrzebach niemowląt i małych dzieci, dlatego zawiera wszystkie składniki odżywcze w ilościach dostosowanych do ich zapotrzebowania i etapu rozwoju. Właśnie takim mlekiem jest modyfikowane mleko dla niemowląt HiPP 2 BIO COMBIOTIK® oraz preparaty na bazie mleka HiPP 3,4,5 JUNIOR COMBIOTIK® - dla dzieci po 1., po 2. roku życia oraz po 2,5 roku życia.

Mleko modyfikowane na wzór mleka mamy - HiPP COMBIOTIK® z Metafolin®

Kiedy zdecydujesz o zakończeniu karmienia piersią i przejściu na mleko modyfikowane, najlepszym wyborem będzie mieszanka, która jest jak najbardziej zbliżona do mleka mamy. Takim produktem jest opracowane naukowo i inspirowane pokarmem kobiecym mleko HiPP COMBIOTIK® z Metafolin®.

W skład mleka modyfikowanego HiPP COMBIOTIK® wchodzą:

  • unikalne połączenie PRAEBIOTIK® + PROBIOTIK® - galaktooligosacharydy, czyli błonnik pokarmowy z ekologicznej laktozy oraz naturalne bakterie kwasu mlekowego, które pierwotnie pozyskano z pokarmu kobiecego
  • witaminy A, C i D stanowiące wsparcie kształtującego się układu odpornościowego malucha
  • kwas dokozaheksaenowy (DHA) niezwykle istotny dla prawidłowego rozwoju wzroku niemowlaka
  • kwas alfa-linolenowy (ALA) wspierający rozwój mózgu i komórek nerwowych dziecka.

Ponadto mleko HiPP wyróżnia się dodatkiem Metafolin® - źródła folianów na wzór mleka mamy. Jest to aktywna biologicznie i bezpośrednio dostępna dla organizmu malucha forma folianów, która wspiera jego zdrowy rozwój.

W ofercie HiPP dostępne jest nie tylko mleko modyfikowane dla niemowląt, ale także produkty na bazie mleka dla starszych dzieci, które ukończyły już 1., 2., 2,5  rok życia – z myślą o nich powstały produkty HiPP JUNIOR COMBIOTIK®, które również zawierają unikalny składnik Metafolin®.

Wybierz mleko modyfikowane odpowiednie dla swojego dziecka. Sprawdź ofertę mleka modyfikowanego dla niemowląt oraz produktów Junior dla małych dzieci HiPP COMBIOTIK® z Metafolin®

Brak mleka w diecie niemowląt - konsekwencje

Jego niedostateczna podaż może skutkować niedoborami witamin i składników mineralnych, zmniejszoną podażą niezbędnych kwasów tłuszczowych ze wszystkimi ich konsekwencjami czyli: niedokrwistością, obniżoną odpornością organizmu czy nieprawidłowym rozwojem dziecka.

Mleko modyfikowane oraz mleko z piersi są bogate w foliany i stanowią bardzo dobre źródło tych substancji. Z tego względu niedostateczna podaż mleka, które stanowi podstawę żywienia maluchów aż do 1. urodzin, może wiązać się też ze zbyt małą ilością folianów w diecie niemowlęcia.

Niedobory folianów mogą mieć następujące skutki:

  • opóźniony rozwój psychoruchowy dziecka
  • negatywny wpływ na rozwój mózgu, układu odpornościowego i tworzenie się krwi
  • rozwój anemii megaloblastycznej
  • drażliwość lub nadmierny spokój malucha.

Co robić, gdy dziecko nie chce pić mleka?

Brak odpowiedniej ilości mleka w diecie może być realnym problemem, warto więc wiedzieć jak mleko modyfikowane przemycać do diety niemowlaka. Czasem problem z niechęcią do mleka u dziecka tkwi w sposobie jego podawania. Można wypróbować inny rodzaj butelki ze smoczkiem, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby dziecku, które stabilnie siedzi i chwyta butelkę zacząć podawać mleko z kubeczka (około 6 miesiąca życia). Może być to zwykły otwarty kubeczek lub taki o ściętym brzegu, z którego dziecku lepiej się pije.

Mleko dla dziecka inaczej

Mleko modyfikowane czy produkty na bazie mleka można także podawać w innej formie - jako napój, ale np. w postaci koktajlu mleczno-owocowego (wystarczy zmiksować przygotowane mleko lub produkt na bazie mleka z ulubionym owocem dziecka). Dodatkowo warto uwzględnić w diecie kaszki mleczne na mleku modyfikowanym, czy po prostu stosować jako dodatek do dań np. naleśników, placuszków czy budyniów domowych.

Rozszerzanie diety niemowlaka – postaw na produkty mleczne

W momencie, gdy dieta niemowlaka jest już rozszerzona o warzywa, owoce, mięso, ryby, jaja i produkty zbożowe, około 7. miesiąca życia można wprowadzać produkty mleczne inne niż mleko. Pierwsze produkty nabiałowe, które możemy podawać dzieciom to np.: jogurt naturalny, twarożek. Wtedy najlepiej stosować produkty przeznaczone specjalnie dla niemowląt np. z serii Owoce&Jogurt HiPP, Owocowe Duety HiPP. Dopuszcza się niewielki dodatek mleka krowiego do naleśników czy placuszków. Są to jednak produkty, które nie powinny całkowicie zastępować mleka naturalnego i/lub mleka modyfikowanego. Mleko krowie w czystej postaci możemy dopiero podawać po pierwszym roku życia. Zatem wcześniej mleko należy sprytnie przemycać.

Produkty mleczne w zastępstwie mleka – jakie wybrać?

U dzieci w II półroczu życia wprowadzamy coraz więcej posiłków uzupełniających, które stopniowo zastępują mleko. Jednak pamiętamy, że również starsze niemowlęta powinny nadal otrzymywać 3-4 posiłki mleczne. Kiedy dziecko nie chce pić mleka należy je podawać w innej formie np.:

  • jogurtu naturalnego do jedzenia łyżeczką (około 125 ml);
  • posiłków, których bazą jest jogurt naturalny (125 ml) lub twarożek (około 20-40 g) z dodatkiem owoców i/lub naturalnych płatków zbożowych lub kaszki;
  • gotowych deserków HiPP np. Owoce&Jogurt HiPP, Owocowe Duety HiPP lub Jogurtowa Chwila HiPP;
  • posiłków, których podstawą jest mleko modyfikowane.

Posiłki mleczne dla dzieci po 6. miesiącu życia – nasze propozycje

Owsianka na mleku modyfikowanym

  • mleko modyfikowane HiPP 2 COMBIOTIK® (5 miarek);
  • płatki owsiane górskie (3 łyżki);
  • woda (120 ml - 1/2 szklanki);
  • jabłko (1/2 sztuki);
  • zmielone siemię lniane (1 łyżeczka).


Płatki owsiane górskie gotować na wodzie około 2 minuty, dodać mleko modyfikowane, zmiksowane/starte jabłko i zmielone siemię lniane (źródło omega-3).

Pudding ryżowy na mleku modyfikowanym na śniadanie lub kolację

  • Ryż basmati (2 łyżki);
  • Woda (1 szklanka około 200 ml);
  • Mleko modyfikowane HiPP 2 COMBIOTIK® (5 miarek);
  • Mus owocowy HiPPiS (100 g).

Ryż ugotuj na wodzie. Po ugotowaniu nie odlewaj pozostałej wody, dodaj mleko modyfikowane w postaci proszku. Szybko i dokładnie wymieszaj. Połącz z musem owocowym lub świeżymi owocami pokrojonymi w plasterki np. jabłkiem lub bananem.

Zamiast ryżu możesz do takiego dania wykorzystać kaszę manną, kaszę gryczaną białą (niepaloną), kaszę owsianą lub jaglaną. Najlepiej też zmieniać owoce, przyzwyczajając dziecko do różnych smaków.

Kluseczki biało-żółte (na 4 porcje)

  • 8 łyżek naturalnego serka homogenizowanego;
  • 1 jajko;
  • 2 czubate łyżki mąki pszennej;
  • Mus owocowy (1 łyżka na 1 placuszka).

Wymieszać serek z jajkiem i mąką. W garnuszku zagotować wodę i lekko osolić. Kluseczki kłaść łyżką na osolony wrzątek. Gotować, aż wypłyną na powierzchnię. Podawać np. z jogurtem naturalnym i musem owocowym.

Propozycje posiłków dla dzieci po 12. miesiącu życia

Kokosowy budyń z kaszy jaglanej (składniki na 2 porcje)

  • kasza jaglana - 4 łyżki;
  • HiPP 3 COMBIOTIK® (3 miarki);
  • woda (1 szklanka - 240 ml);
  • mango - 1/2 sztuki;
  • wiórki kokosowe (niesiarkowane) - 2 łyżki.

Kaszę gotować w wodzie. W połowie dodać wiórki kokosowe i zamieszać. Gdy kasza będzie ugotowana, dodać do niej HiPP 3 COMBIOTIK® , dokładnie wymieszać i zblendować. Dodać pokrojone w kosteczkę mango lub inny owoc.

Placuszki bananowo-owsiane z dodatkiem HiPP 3 COMBIOTIK® (składniki na kilkanaście placuszków)

  • płatki owsiane (1 szklanka);
  • banany (2 sztuki);
  • jajko (1 sztuka);
  • już gotowy HiPP 3 COMBIOTIK® (1 szklanka -240 ml);
  • olej rzepakowy (1 łyżeczka).

Płatki owsiane zmiksuj w blenderze na mąkę. Dodaj do nich banana, mleko i olej, ponownie zmiksuj wszystko - konsystencja ciasta powinna przypominać tę na naleśniki - będzie bardziej gęsta. Patelnię rozgrzej na średnim ogniu, wylewaj na nią placuszki wielkości dłoni. Smaż z obu stron na lekko złoty kolor (placuszki smażą się szybko). Jabłko obierz ze skórki, pokrój na 4 części, a następnie na plasterki. Na każdym placku ułóż po 2-3 plasterki jabłka.

Źródła:

1. H. Szajewska i inni, Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, http://www.kobiety.med.pl/cnol/images/cnol/Publikacje/Zasady_zywienia_niemowlat.pdf
2. E. Kamińska-El-Hassan, A. Mikulska, J. Wójtowicz, M. Witkowska-Zimny, Komponenty komórkowe mleka kobiecego, http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2017/09/pnm_2017_493-499.pdf
3. D. Kowalska, E. Gruszczyńska, J. Bryś, Mleko matki – pierwsza żywność w życiu człowieka, http://phie.pl/pdf/phe-2015/phe-2015-2-387.pdf
4. A. Sobocińska-Mirska, Niedokrwistości niedoborowe w pierwszym kwartale życia, http://www.czytelniamedyczna.pl/2088,niedokrwistosci-niedoborowe-w-pierwszym-kwartale-zycia.html