Gdy dziecko nie chce ssać piersi. Jakie mogą być przyczyny, gdy niemowlę odmawia piersi?

Karmienie piersią rzadko jest proste i bezproblemowe. Wiele mam prędzej czy później napotyka na pewne trudności, które sprawiają, że dziecko nie chce ssać piersi. Obok tak oczywistych sytuacji, jak nawał pokarmu, zapalenie piersi lub problemy z laktacją, odmowa ssania może mieć też inne przyczyny. Dowiedz się, dlaczego niemowlę odrzuca pierś i co zrobić, kiedy dziecko nie chce ssać.

Dla skutecznego karmienia piersią bardzo ważna jest współpraca i „dotarcie się” mamy i dziecka. Każde z Was będzie pewnie miało swoje ulubione pozycje do karmienia, ale też te nielubiane i nieakceptowane. Na początku Waszej laktacyjnej przygody wypróbujcie kilka różnych pozycji i znajdźcie te, w których Wam obojgu będzie wygodnie.

Poznaj techniki i pozycje do karmienia piersią, które warto wypróbować.

Jeśli dziecko przyzwyczai się do jednej lub kilku wybranych pozycji, to każda zmiana może spotkać się z jego buntem i oporem. O ile w domu ułożenie malucha w wygodnej dla niego pozycji nie powinno być problemem, to już podczas wyjść na spacer lub do lekarza katalog dostępnych technik karmienia piersią znacznie się zmniejsza. Próby nakarmienia dziecka w nielubianej przez nie pozycji niekiedy skutkują odmową ssania, nawet w sytuacji, gdy maluch jest głodny. Z tego względu warto od samego początku karmienia piersią próbować różnych ułożeń i mieć w zanadrzu przynajmniej jedno, które sprawdzi się poza domem. Jeśli Twoje dziecko nie akceptuje karmienia na siedząco, spróbuj karmić je w trakcie noszenia na rękach. Być może lekkie bujanie i kołysanie zachęci je do chwycenia piersi.

Podczas całego okresu karmienia piersią wiele kobiet napotyka na krótkotrwałe lub przewlekłe problemy z laktacją. Mogą one sprawić, że dziecko zacznie się denerwować przy piersi lub odmawiać ssania. Wśród najczęstszych problemów laktacyjnych możemy wymienić:

• zbyt szybki wypływ pokarmu – może być przejściowym problemem lub utrzymywać się przez cały okres karmienia niemowlaka. Kiedy mleko wypływa z piersi za szybko, dziecko nie nadąża z jego przełykaniem, krztusi się, a przy okazji połyka nadmierne ilości powietrza,

• zatkany kanalik, zastój pokarmu – pojawiają się, kiedy coś blokuje wypływ pokarmu z części lub nawet z całej piersi. Pierś staje się twarda, a maluch może mieć problem z jej złapaniem. Zastojom czasem towarzyszy ból piersi, a wraz z nim podenerwowanie i niepokój mamy, które z kolei mogą wywołać rozdrażnienie u dziecka. Przedłużający się zastój może spowodować…

• zapalenie piersi – objawia się sporym bólem i zaczerwienieniem piersi. Mama może mieć też gorączkę i objawy grypopodobne. Ze względu na ból i obrzęk piersi, przystawienie i karmienie noworodka lub niemowlaka stanie się dla niej bardzo trudne. Co więcej, mleko z piersi z zastojem może też nabrać słonawego smaku, przez który dziecko odrzuci jedną pierś,

• nadmiar pokarmu, nabrzmiałe piersi – najczęściej występują po kilku dobach od porodu (tzw. nawał mleczny) lub po dłuższej przerwie pomiędzy kolejnymi karmieniami (np. kiedy maluch nieoczekiwanie prześpi całą noc bez pobudki na jedzenie). Przepełniona pierś jest twarda i trudna do uchwycenia, co uniemożliwia dziecku prawidłowe przystawienie się,

• niedobór lub brak pokarmu w piersiach – zdarza się nie tylko na początku laktacji, ale też na jej późniejszych etapach. W takiej sytuacji, mimo efektywnego ssania, dziecko nie otrzymuje wystarczającej ilości mleka i się nie najada. Jeśli cierpisz na niedobór pokarmu, wypróbuj łagodne i naturalne sposoby na pobudzenie laktacji.

Wszystkie problemy z laktacją mogą powodować niechęć malucha do ssania, a w konsekwencji odrzucenie piersi. Jak radzić sobie z problemami z karmieniem piersią? Poniżej znajdziesz kilka sprawdzonych sposobów.

• Przy nadmiernym wypływie pokarmu karm dziecko w pozycji odchylonej do tyłu, która spowalnia strumień mleka. Nie zapomnij o częstym odbijaniu maluszka, zarówno w trakcie, jak i po karmieniu.

• Kiedy zauważysz u siebie zastój pokarmu, przystawiaj dziecko do piersi w taki sposób, by jego bródka była skierowana w stronę zatkanego kanalika. Jeśli mimo to dojdzie do zapalenia piersi, skonsultuj się z lekarzem, położną lub doradcą laktacyjnym. W niektórych przypadkach wskazane będzie przyjmowanie leków (OTC lub na receptę).

• Zanim przystawisz dziecko do przepełnionej piersi, odciągnij trochę pokarmu (ręcznie lub laktatorem). Dzięki temu pierś zmięknie, a maluch łatwiej chwyci brodawkę.

Niekiedy przyczyną odrzucania piersi przez niemowlaka mogą być jego preferencje smakowe i… wygoda. Ssanie piersi wymaga od dziecka wysiłku, zupełnie odwrotnie niż ssanie smoczka butelki. Z tego względu maluchy karmione mieszanie mogą preferować łatwiejsze i szybsze jedzenie z butelki i reagować niechęcią, a nawet rozdrażnieniem na próby nakarmienia ich z piersi.

Kolejną kwestią są różnice w smaku mleka mamy i mleka modyfikowanego. Podobnie jak dorośli, dzieci również mają swoje upodobania smakowe. Jeśli Twojemu dziecku bardziej odpowiada smak mleka następnego, to jedzenie mleka z piersi nie będzie już dla niego tak atrakcyjne, jak wcześniej.

Jak radzić sobie w obu tych przypadkach? Po pierwsze, jeśli karmisz mieszanie, wybieraj dostosowane do wieku dziecka smoczki do butelek o jak najwolniejszym przepływie. Po drugie, zamiast karmienia mlekiem modyfikowanym postaraj się podawać maluchowi butelkę ze swoim odciągniętym mlekiem (o ile jest to możliwe). Dzięki temu jedzenie z butelki stanie się prawie tak samo wymagające, jak ssanie z piersi, a smak mleka ze smoczka i z sutka będzie identyczny.

Stosujesz karmienie mieszane? Sprawdź, jak łączyć karmienie piersią i butelką.

Jednym z powodów niechęci do ssania piersi może być też ból lub dyskomfort w jamie ustnej. Nie dość, że jest on nieprzyjemny dla maluszka, to jeszcze powoduje rozdrażnienie, a nawet płacz, które dodatkowo utrudniają dziecku prawidłowe chwycenie i ssanie piersi.

Przyczynami bólu w obrębie buzi niemowlaka mogą być:

• bolesne ząbkowanie i towarzyszące mu rozpulchnienie i tkliwość dziąseł,

• urazy mechaniczne, np. po włożeniu do ust przedmiotu o ostrych krawędziach,

• pleśniawki,

• afty.

Niestety, ból spowodowany tymi dolegliwościami może utrzymywać się nawet przez kilka dni. Jak w tym czasie karmić dziecko? Przed zaproponowaniem maluszkowi piersi, warto stosować metody, które pomogą zmniejszyć bolesność buzi i umożliwią mu zjedzenie pełnej porcji mleka. W przypadku urazów, ząbkowania, pleśniawek i aft ulgę mogą przynieść chłodne okłady, np. gaziki namoczone w naparze rumianki, szałwii lub łopianu bądź róg niewielkiej pieluszki zmoczony w schłodzonej przegotowanej wodzie.

Sprawdź, czym są pleśniawki i afty u niemowlaka i dowiedz się, jak sobie z nimi radzić.

Zmniejszenie apetytu i niechęć do ssania piersi mogą pojawić się również w trakcie infekcji. Maluch, który ma gorączkę, jest osłabiony i źle się czuje, zwykle nie ma ochoty na jedzenie. Zatkany nosek, zapalenie jamy ustnej, ból gardła, ucha lub nudności utrudniają, a czasem wręcz uniemożliwiają chwycenie brodawki i pobieranie pokarmu. To w pełni zrozumiałe – starszaki i dorośli również reagują na infekcje spadkiem apetytu.

Kiedy Twoje dziecko źle się czuje i nie chce jeść, skonsultuj się z jego pediatrą – u niemowląt, które odmawiają jedzenia i picia może dojść do groźnego w skutkach odwodnienia, dlatego nie należy zwlekać z wizytą u lekarza. Specjalista może też podpowiedzieć Ci, jak karmić dziecko podczas infekcji.

Nawet w sytuacji, kiedy niemowlak płacze przy karmieniu i nie chce ssać, postaraj się częściej proponować mu pierś. Twoje mleko zawiera przeciwciała oraz składniki wspierające naturalną odpowiedź immunologiczną malucha, które pomagają mu w walce z infekcją.

Każdy maluszek doskonale zna zapach swojej mamy i smak jej mleka. Z tego względu wszystkie, nawet niewielkie zmiany zachodzące w smaku i zapachu pokarmu mogą spowodować niechęć dziecka i odrzucenie piersi.

Kiedy mleko mamy zmienia smak? Można powiedzieć, że nieustannie. Na jego smak ma wpływ dieta matki karmiącej, a konkretnie – substancje aromatyczne i smakowe zawarte w poszczególnych produktach spożywczych, które lądują na talerzu mamy. To dzięki nim mleko nabiera subtelnych posmaków i może zmieniać się każdego dnia i po każdym posiłku. Ma to swoje plusy, ale też minusy. Podczas całego okresu karmienia piersią dziecko styka się z różnymi smakami, co może w przyszłości wpływać na jego wybory żywieniowe. Z drugiej strony, dziecko może czasem odbierać smak mleka mamy jako nieprzyjemny i odmawiać jedzenia. Uważa się, że za szczególnie intensywny smak pokarmu mogą odpowiadać np. czosnek, cebula lub curry. Nie warto jednak „z automatu” eliminować ze swojej diety produktów o wyrazistym smaku, lecz raczej obserwować reakcje dziecka i dopiero na ich podstawie dokonywać modyfikacji.

Dziecko może odmawiać ssania również w przypadku, kiedy nie rozpozna zapachu sutka mamy. Nałożenie balsamu na piersi lub kremu na poranione brodawki niekiedy sprawia, że maluch marudzi i nie chce się przystawić. Jeśli nie chcesz rezygnować z ulubionego kosmetyku lub maści regeneracyjnej, pamiętaj o przemyciu piersi przed karmieniem.

Pozostając w temacie kosmetyków: nowe perfumy, żel pod prysznic lub płyn do płukania tkanin również bywają powodem, dla którego dziecko staje się nerwowe, marudne i odrzuca pierś. Dzieje się tak dlatego, że nagle mama przestaje pachnieć tak, jak zapamiętał to maluch. Jeśli Twoje dziecko z dnia na dzień i bez wyraźnej przyczyny zaczęło odrzucać pierś, zastanów się, czy nie wprowadziłaś do swojej pielęgnacji nowych kosmetyków.

Przeczytaj także:

Mleko mamy zawiera prebiotyki i probiotyki.

Przechowywanie mleka matki - jak to zrobić prawidłowo?

Źródła:
    1. D. Ćwiek i inni, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Położnych. Zasady wsparcia kobiety karmiącej w środowisku domowym w trakcie realizacji poszerzonych porad laktacyjnych położnej POZ, www.ptpol.pl/media/dopobrania/ZG_PTPol_rekomendacje_standard_porady_laktacyjnej_poloznej.pdf
    2. M. Karpienia, Karmienie piersią, wyd. Natuli, 2018.
    3. H. Szajewska, A. Horvath, A. Rybak, P. Socha, Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, www.kobiety.med.pl/cnol/images/cnol/Publikacje/karmienie_piersia.pdf
    4. H. Murkoff, S. Mazel, Pierwszy rok życia dziecka, Poznań, wyd. Rebis, 2018.
    5. cnol.kobiety.med.pl/pl/wiedza-o-laktacji/