Warto wiedzieć!
Pierwsze chwile po porodzie przeznaczone są na ocenę stanu zdrowia i funkcji życiowych dziecka. Ocenę w skali Apgar należy rozumieć następująco:
8–10 pkt. – prawidłowy, dobry stan zdrowia,
4–7 pkt. – ocena średnia,
0–3 pkt. – ocena zła.
Pierwsze chwile po porodzie z dzieckiem – dlaczego są tak ważne?
Moment, w którym widzisz swojego nowonarodzonego maluszka, z pewnością należy do chwil, które zapamiętasz na całe życie. Oprócz wrażeń i emocji, pierwsze chwile po porodzie to także czas ważenia i mierzenia noworodka oraz ocena jego stanu zdrowia. Dlaczego od tej chwili tak ważny jest kontakt „skóra do skóry”?
Skin to skin – na czym polega pierwszy kontakt mamy i dziecka po porodzie?
Skóra do skóry a poród mnogi lub cesarskie cięcie
Kontakt skóra do skóry – korzyści dla mamy i dla noworodka
Pierwsze karmienie po porodzie
Dobroczynna rola siary
Szczepienie noworodka - kiedy pierwsze szczepienie dziecka?
Skala Apgar – co to takiego?
Prawidłowe wymiary noworodka – co jest w normie?
Jak wyglądają pierwsze chwile po porodzie – kontakt skóra do skóry
Przeważnie już po chwili od narodzin będziesz mogła przytulić swoje dziecko, które położna kładzie na piersiach mamy. Od tego momentu szczególnie istotny jest kontakt „skóra do skóry”. Pomaga on nie tylko uspokoić maluszka i nawiązać emocjonalną bliskość, ale również skolonizować jego skórę niezbędnymi bakteriami, co ma niebagatelny wpływ na odporność.
Skin to skin – na czym polega pierwszy kontakt mamy i dziecka po porodzie?
Jeżeli jest to tylko możliwe, kontakt skóra do skóry powinien mieć miejsce bezpośrednio po porodzie, jeszcze zanim zostanie odcięta pępowina, najlepiej w ciągu pierwszych 5 minut po przyjściu dziecka na świat. Nagiego maluszka kładzie się na gołym brzuchu świeżo upieczonej mamy, z głową skierowaną w kierunku jej klatki piersiowej, delikatnie osusza i przykrywa ciepłymi pieluszkami. Jeżeli nie ma bezpośredniego zagrożenia dla życia matki lub dziecka, kontakt skin to skin powinien trwać nieprzerwanie przez co najmniej godzinę do dwóch godzin, a wszystkie czynności takie jak odcięcie i zabezpieczenie pępowiny, ocena noworodka zgodnie ze skalą Apgar, a nawet oględziny szyjki macicy czy ewentualne szycie krocza mogą być przeprowadzane w trakcie kontaktu skóra do skóry. Z takimi czynnościami jak ważenie maluszka, pierwsza kąpiel czy ubieranie spokojnie można poczekać do czasu zakończenia tego pierwszego kontaktu matki i noworodka.
Skóra do skóry a poród mnogi lub cesarskie cięcie
A jak wygląda kontakt skóra do skóry w przypadku porodu mnogiego albo w sytuacji gdy poród przebiega poprzez cesarskie cięcie? Zarówno w jednym jak i w drugim przypadku noworodek powinien mieć możliwość kontaktu skin to skin z matką. Jeżeli cesarskie cięcie jest wykonywane w znieczuleniu zewnątrzoponowym, może on mieć już w pierwszych minutach po narodzeniu maluszka. Jeżeli natomiast zastosowane zostało znieczulenie ogólne, kontakt skóra do skóry po cc może być opóźniony, ale jedynie do czasu wybudzenia się kobiety z narkozy. Jeżeli chodzi o bliźnięta, opcje są dwie. W pierwszym przypadku jeden z bliźniaków kładziony jest bezpośrednio po porodzie na brzuchu mamy, a drugi ma w pierwszych chwilach kontakt skóra do skóry z tatą. W drugiej opcji jeden z bliźniaków trafia pod specjalną lampę grzewczą, a następnie dochodzi do zamiany, tak by każdy z maluszków miał zapewniony kontakt skin to skin z mamą.
Kontakt skóra do skóry – korzyści dla mamy i dla noworodka
Kontakt skóra do skóry niesie za sobą niepodważalne korzyści nie tylko dla noworodka, ale również dla świeżo upieczonej mamy, o czym mówi się zarówno pod względem zdrowotnym jak i psychologicznym. Wśród zalet kontaktu skin to skin dla noworodka i rodzącej wymienia się przede wszystkim:
- zapewnienie kontynuacji okresu ciąży i porodu,
- zwiększenie u maluszka poczucia bezpieczeństwa i szybsze uspokojenie go,
- silniejsze nawiązanie więzi między matką a noworodkiem,
- wyregulowanie poziomu prolaktyny i oksytocyny,
- pobudzenie laktacji,
- lepsza termoregulacja maluszka,
- kolonizacja skóry dziecka naturalną florą bakteryjną matki,
- siara, którą dziecko spożywa w ramach pierwszego karmienia w trakcie kontaktu skóra do skóry zawiera cenne składniki i florę bakteryjną, wspierające prawidłowe dojrzewanie układu pokarmowego maluszka.
Pierwsze karmienie po porodzie
Pierwsze karmienie piersią to dla wielu mam ważne, ale jednocześnie bardzo stresujące wydarzenie, zwłaszcza jeżeli mamy do czynienia z pierworódką. W miarę możliwości pierwsze karmienie po porodzie powinno odbyć się w trakcie kontaktu skóra do skóry, bowiem produkowana w pierwszych godzinach po porodzie siara zawiera nie tylko cenne składniki odżywcze, ale również liczne przeciwciała odpornościowe i hormony, wspierające rozwój noworodka i jego adaptację w nowych warunkach. Co więcej, kontakt skóra do skóry i karmienie w krótkim czasie po porodzie to najlepszy sposób na problem: jak pobudzić laktację. Oczywiście świeżo upieczona mama może liczyć na wsparcie w trakcie pierwszego karmienia ze strony personelu medycznego, jednak w miarę możliwości powinna ona opierać się o porady słowne, zgodnie z techniką hands off, tak by nie przerywać ani nie zaburzać kontaktu matki z dzieckiem.
Dobroczynna rola siary
Rozpoczęcie karmienia piersią bezpośrednio po porodzie jest niezwykle ważne nie tylko ze względu na więź, jaka w ten sposób tworzy się między noworodkiem a mamą, ale również ze względu na unikalny skład, jaki posiada siara, czyli pierwsze mleko matki. Karmienie piersią noworodka bezpośrednio po porodzie zapewnia mu w ten sposób nie tylko skoncentrowany zastrzyk substancji odżywczych, które pozwolą mu zregenerować się po porodzie, ale również zadziała jak naturalna szczepionka. Siara zawiera bowiem liczne przeciwciała, które odpowiadają za wzmacnianie odporności dziecka w pierwszych miesiącach jego życia.
Szczepienie noworodka - kiedy pierwsze szczepienie dziecka?
Wśród pytań, jakie pojawiają się u świeżo upieczonych mam, jednym z najczęstszych jest: „kiedy pierwsze szczepienie dziecka?”. Odbywa się ono już w pierwszej dobie po porodzie. Szczepienie noworodka polega na podaniu maluszkowi domięśniowo lub podskórnie dawki szczepionki przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu B, a także śródskórnie szczepionki BCG przeciwko gruźlicy.
Skala Apgar – co to takiego?
Skala Apgar to 10 punktowa skala oceny zdrowia dziecka, jakiej jest ono poddawane tuż po przyjściu na świat: w 1., 3., 5. i 10. minucie życia. Skala ta obejmuje 5 parametrów:
- kolor skóry (siny lub różowy),
- puls (powinien wynosić powyżej 100 uderzeń na minutę),
- reakcja na bodźce,
- napięcie mięśniowe,
- oddychanie.
W każdej kategorii dziecko może otrzymać od zera do dwóch punktów.
Prawidłowe wymiary noworodka – co jest w normie?
Ile powinno ważyć i mierzyć dziecko zaraz po urodzeniu? To pytanie zadaje sobie wiele mam, które obawiają się, czy ich maleństwo mieści się w normie. Warto jednak pamiętać, że idealna, wzorcowa waga nie istnieje – zależy ona bowiem od wielu czynników, m.in. predyspozycji genetycznych, a często także od płci dziecka. Przeciętne wymiary noworodka tuż po urodzeniu to pomiędzy 3250 a 3400 g, średnia długość ciała wynosi natomiast 50 cm.
Nie ma jednak niczego niepokojącego w samym fakcie, iż dziecko urodzone „o czasie” mimo wszystko waży mniej (np. około 2,6-3 kg) lub więcej (nawet ponad 4 kg). Wyjątkowo duże niemowlaki mogą także mierzyć nawet do 60 cm.
Przeczytaj także:
Witamy na świecie – praktyczny poradnik dla młodej Mamy
Porady dla przyszłego Taty