II trymestr ciąży - wszystko, co powinnaś wiedzieć

Drugi trymestr ciąży trwa od 14. do 26. tygodnia. Zazwyczaj w tym okresie przyszła mama czuje się dobrze, jest pełna energii i poprawia się jej wygląd. Zaczynają też ustępować nieprzyjemne dolegliwości znane doskonale z pierwszego trymestru: nudności, wymioty i brak apetytu. Dzieje się tak głównie za sprawą zmiany ilości hormonu beta-HCG we krwi, który po gwałtownym skoku w pierwszych tygodniach ciąży zaczyna powoli spadać. Jeśli nie odnotowałaś poprawy samopoczucia albo dolegliwości nie zniknęły zupełnie nie jest to powód do niepokoju – niektórym kobietom mdłości o mniejszym lub większym nasileniu towarzyszą aż do rozwiązania.

Ciężarne w II trymestrze odczuwają zwykle większy spokój psychiczny – znają już wynik pierwszego badania USG ciąży, zwanego genetycznym; znacząco spada też ryzyko poronienia, a wraz z nim maleje poziom stresu i strachu przyszłej mamy. Kobiety zaczynają w tym okresie czuć pierwsze, subtelne ruchy dziecka, które dodatkowo je uspokajają i ułatwiają zacieśnienie więzi z maluszkiem.

Czas pomiędzy 14. a 26. tygodniem ciąży przynosi ze sobą także zmiany w wyglądzie przyszłej mamy: wyraźnie zaokrągla się jej brzuch, powiększają się piersi i pogłębia się lordoza lędźwiowa. W tym okresie intensywnie rośnie i rozwija się też dziecko – z maleństwa o długości 10-11 cm zmienia się w sporego człowieczka o masie 1 kg i długości 23 cm, który widzi światło i słyszy dźwięki dochodzące z zewnątrz.

W II trymestrze czekają Cię ważne badania – poza podstawowymi testami z krwi i moczu, lekarz zapewne zleci Ci wykonanie USG połówkowego oraz krzywej cukrowej.

Przypływ energii w drugim trymestrze ciąży warto spożytkować na częstszą i dłuższą aktywność fizyczną. Mniejsze ryzyko poronienia oraz plamień i krwawień sprawiają, że wielu lekarzy daje swoim pacjentkom zielone światło i wręcz zachęca do codziennej dawki ruchu.

Ćwiczenia w ciąży zalecają też eksperci – najnowsze rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia mówią o 150 minutach umiarkowanego wysiłku aerobowego tygodniowo, podczas którego należy uwzględnić nieco ćwiczeń wzmacniających mięśnie. Urozmaicaj swoją aktywność: spaceruj, ćwicz w domu, wybieraj schody zamiast windy albo zapisz się na zajęcia dla przyszłych mam prowadzone przez doświadczonego instruktora. Rozpoczęcie treningów warto skonsultować z lekarzem, by upewnić się, że dana forma aktywności będzie w pełni bezpieczna dla Ciebie i dla Twojego dziecka.

Dieta w ciąży powinna bazować na nieprzetworzonych, zdrowych produktach ze wszystkich grup żywności:

• węglowodanach, najlepiej złożonych, np. grube kasze, ryż brązowy i dziki, makaron razowy, ciemne pieczywo, płatki zbożowe, otręby;
• pełnowartościowym białku, np. chude mięso, ryby, nabiał (poza produktami z surowego mleka), jaja, rośliny strączkowe, chude wędliny;
• zdrowych tłuszczach, np.: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, tłuste ryby, awokado, orzechy i pestki, w mniejszych ilościach także masło i miękkie margaryny do smarowania;
• warzywach i owocach, najlepiej sezonowych - są  najbardziej odżywcze, mają najwięcej witamin, minerałów i przeciwutleniaczy. W miarę możliwości jedz je na surowo lub po krótkiej obróbce termicznej – wiele cennych substancji jest wrażliwych na działanie wysokiej temperatury i rozdrabnianie.

Staraj się jeść różnorodnie i kolorowo – dzięki temu dostarczysz swojemu organizmowi więcej substancji odżywczych. Spożywaj 5-6 mniejszych posiłków dziennie w odstępach od 2,5 do 4 godzin. Nie zapominaj też o odpowiednim nawodnieniu, zwłaszcza latem – wychodząc z domu zawsze zabieraj ze sobą butelkę wody.

W II trymestrze ciąży możesz zauważyć wzrost apetytu. To zupełnie normalne zjawisko – ze względu na intensywny rozwój maluszka, Twój organizm potrzebuje teraz o ok. 360 kcal więcej, niż w początkowych tygodniach ciąży. Wiele kobiet wprowadza w tym czasie dodatkową aktywność fizyczną, która również przekłada się na wzrost zapotrzebowania kalorycznego.

Jeśli w I trymestrze Twoja waga stała w miejscu lub nawet spadła, to teraz powinnaś już zauważyć jej stopniowy wzrost. Zdrowe tempo przybierania na wadze dla kobiet o prawidłowej masie ciała to ok. 0,5 kg na tydzień, a dla tych z nadwagą 0,2-0,3 kg/tydzień. Warto kontrolować te wartości  - zbyt duży przyrost wagi w ciąży jest niekorzystny zarówno dla przyszłej mamy, jak i dla jej dziecka. Może on skutkować rozwinięciem się cukrzycy ciążowej, nadciśnienia tętniczego, dużą masą urodzeniową noworodka, a także przedwczesnym porodem i koniecznością wykonania cięcia cesarskiego. Z tego względu ważne jest, by jeść dla dwojga – wybierając zdrowe i wartościowe produkty, a nie za dwoje, bazując na gotowych daniach i przekąskach.

Poza stosowaniem zbilansowanej diety, nie należy zapominać o suplementacji kwasu foliowego, który przyczynia się do rozwoju mózgu płodu, bierze udział we wzroście i podziale komórek, a także wspomaga tworzenie się krwi dziecka. Dostarczenie go z pożywieniem w ilości potrzebnej ciężarnym jest niezwykle trudne, dlatego rekomenduje się przyjmowanie odpowiednich preparatów zawierających ten składnik w dawce, którą zaleci Twój lekarz.

Odkryj rolę kwasu foliowego w prawidłowym przebiegu ciąży

Masło do ciała HiPP Mamasanft Sensitive  zostało stworzone po to, aby zapobiegać powstawaniu rozstępów w ciąży. Zawiera ekologiczny olejek migdałowy, masło Shea oraz ekstrakt z rokitnika. Pomaga utrzymać elastyczność skóry, ma lekką konsystencję, a także szybko się wchłania. Ponadto intensywnie nawilża suchą i szorstką skórę. Jest odpowiednie do stosowania w trakcie ciąży oraz po jej zakończeniu.

Drugi trymestr ciąży wiąże się z koniecznością wykonania szeregu badań, które powinien zlecić lekarz prowadzący podczas kolejnych wizyt:
morfologii krwi;

• badania ogólnego moczu;
• badania w kierunku toksoplazmozy, jeśli jego wynik w I trymestrze był ujemny;
• testu obciążenia glukozą, czyli tzw. krzywej cukrowej;
• połówkowego USG ciąży.

USG połówkowe to badanie obrazowe wykonywane pomiędzy 18. a 22. tygodniem ciąży, którego celem jest szczegółowa ocena narządów wewnętrznych i anatomii płodu pod kątem występowania wad wrodzonych. Podczas wykonywania badania lekarz, na podstawie pomiarów dziecka, określi też przybliżony wiek ciążowy, zmierzy obwód główki i brzuszka, oceni długość i kształt kości, sprawdzi czynność serca oraz przepływy krwi maluszka, a często również dostrzeże, jakiej jest on płci. Jeśli Twój lekarz wykonuje USG w technologii 3D, być może uda Ci się zobaczyć buzię Twojego dziecka!

Krzywa cukrowa (test obciążenia glukozą) jest badaniem profilaktycznym wykonywanym u wszystkich ciężarnych miedzy 24. a 28. tygodniem ciąży, za pomocą którego wykrywana jest cukrzyca ciążowa. Polega ono na trzykrotnym pobraniu krwi: najpierw na czczo, a następnie na godzinę i na 2 godziny po wypiciu roztworu glukozy. W trakcie badania trzeba pozostawać w laboratorium i unikać chodzenia, spacerów i innej aktywności.

Przyjęcie tak dużej dawki cukru może spowodować senność, wymioty, zawroty głowy i ogólne złe samopoczucie, o których należy zawsze poinformować personel. Po zakończeniu badania, a jeszcze przed opuszczeniem laboratorium warto zjeść lekki posiłek lub niewielką przekąskę.

Badania prenatalne w II trymestrze najczęściej zleca się kobietom po 35. roku życia albo tym, które urodziły już dziecko obarczone wadą genetyczną, a nie zdążyły wykonać testu PAPP-A nim rozpoczął się 14 tydzień ciąży. Jest to tzw. test potrójny - nie jest on obowiązkowy, a zasadność jego wykonania warto przedyskutować z lekarzem prowadzącym ciążę.

Test potrójny przeprowadzany jest między 17. a 20. tygodniem ciąży. Polega on na pobraniu próbki krwi kobiety, w której następnie ocenia się kilka parametrów: alfa-fetoproteinę, beta-HCG i wolny estradiol. Zebrane dane są poddawane analizie i na ich podstawie wyliczane jest ryzyko wystąpienia u dziecka wad genetycznych. Czułość badania wynosi ok. 60-65% i jest niższa, niż w przypadku testu PAPP-A.

Od 14. tygodnia ciąży zaczynają wydłużać się kończyny i szyja dziecka, a całe jego ciało pokrywa się delikatnym meszkiem, zwanym lumbago. W czwartym miesiącu maluszek osiąga ok. 13 cm długości i zaczyna poruszać palcami u rąk i stóp. Potrafi też wykonywać ruchy oddechowe, a jego twarz, na której pojawiają się rzęsy i brwi wygląda już prawie jak buzia noworodka. Wszystkie narządy i układy są już wykształcone i w kolejnych tygodniach rozwijają się i dojrzewają.

Piąty miesiąc ciąży, czyli czas pomiędzy 18. a 22. tygodniem, to okres intensywnego rozwoju zmysłów płodu: dotyku, wzroku, słuchu i smaku. Od tego momentu zaczynają kształtować się przyszłe preferencje żywieniowe malucha – wody płodowe zmieniają smak w zależności od pokarmów, które spożyła mama, dlatego Twoje dziecko prawdopodobnie będzie lubiło produkty, które często jadałaś w ciąży. Dzięki tworzeniu się nowych połączeń nerwowych miedzy mózgiem a mięśniami i kostnieniu chrząstek, ruchy dziecka stają się mocniejsze i bardziej skoordynowane. Pod koniec tego miesiąca płód ma już ok. 20 cm długości i waży 0,5 kg.

Od 23. do 26. tygodnia ciąży dziecko zaczyna magazynować tkankę tłuszczową, szybko przybiera na wadze i prawie podwaja swoją masę. Na jego główce rosną już włoski, które póki co są białe, bo brakuje w nich pigmentu. Otwierają się oczka i nozdrza maluszka, a w jego płucach stopniowo rozwijają się pęcherzyki, przygotowując go do zaczerpnięcia pierwszego oddechu. Struny głosowe dziecka są już w pełni wykształcone, dlatego coraz częściej mogą zdarzać mu się czkawki, które Ty odczujesz jako rytmiczne stukanie.

Przeczytaj także:
I trymestr ciąży – wszystko, co powinnaś wiedzieć
Zdrowe odżywianie w ciąży

Kalendarz ciąży - ciąża tydzień po tygodniu