Krzywa cukrowa, czyli test obciążenia glukozą - badania w ciąży

Cukrzyca ciążowa – przyczyny i zagrożenia

Cukrzyca  ciążowa to schorzenie wynikające z nietolerancji węglowodanów, która po raz pierwszy stwierdzana jest u kobiety właśnie w okresie ciąży. Przyczyny cukrzycy ciążowej to przede wszystkim zaburzenia gospodarki hormonalnej i zwiększony poziom insuliny w tym okresie. Zdarza się jednak, że trzustka ciężarnej nie jest w stanie dostosować się do wymagań metabolicznych w okresie ciąży i wyprodukować odpowiedniej ilości insuliny, co skutkuje zbyt wysokim poziomem glukozy we krwi. Wśród innych czynników ryzyka wymienia się także otyłość, poronienia i zespół policystycznych jajników. Cukrzyca w ciąży rozpoznawana jest  najczęściej między 24. a 28. tygodniem, a ryzyko jej wystąpienia wzrasta z każdą kolejną ciążą, a także z wiekiem przyszłej mamy. Może ona prowadzić do poważnych konsekwencji zarówno dla przyszłej mamy jak i płodu, takich jak:

  • makrosomia,
  • wady rozwojowe,
  • zaburzenia gospodarki węglowodanowej u noworodka,
  • poronienie,
  • nadciśnienie u ciężarnej,
  • stan przedrzucawkowy.

Krzywa cukrowa – ważna profilaktyka

Ze  względu na zagrożenia jakie niesie za sobą cukrzyca ciążowa, krzywą cukrową wykonuje się u każdej ciężarnej, bez względu na to czy wcześniej chorowała na cukrzycę czy też nie miała problemów z gospodarką węglowodanową, nawet jeżeli nie została zaliczona do grupy podwyższonego ryzyka. W większości przypadków cukrzyca w ciąży jest bowiem wynikiem zaburzeń hormonalnych w organizmie kobiety, a jej wczesne wykrycie jest kluczowe dla prawidłowego przebiegu ciąży. Dlatego rutynowe badania w ciąży od samego początku jej trwania obejmują regularne pomiary glikemii na czczo, a w przypadku przekroczenia wartości prawidłowych, krzywa cukrowa wykonywana jest wcześniej niż w 24. tygodniu ciąży.

Jak się objawia cukrzyca ciążowa?

Objawy  cukrzycy ciążowej początkowo mogą być ignorowane przez kobietę, głównie ze względu na fakt, iż wiele z nich kojarzy się właśnie z typowymi dolegliwościami w okresie ciąży. W pierwszej kolejności ciężarna może zauważyć u siebie bowiem niekontrolowane napady głodu oraz wzmożone pragnienie, a co za tym idzie również wielomocz. Dodatkowo pojawić mogą się wzmożona senność i uczucie przewlekłego zmęczenia, a także częste infekcje układu moczowo-płciowego czy skoki ciśnienia. Objawem alarmującym powinien być natomiast nagły przyrost masy ciała zarówno przyszłej mamy jak i płodu, niewspółmierny z jego wiekiem ciążowym.

Na czym polega test obciążenia glukozą?

Na początku testu pobierana jest pierwsza próbka krwi – dzięki temu wyznaczony zostaje wyjściowy poziom cukru we krwi. Następnie pacjentowi podaje się roztwór glukozy – złożony z 75 g glukozy oraz ok. 300 ml wody. Roztwór należy wypić, najlepiej pić go powoli - nawet do 5 minut. Po 60 minutach od podania glukozy pobierana jest druga próbka krwi, a po 120 minutach trzecia próbka.


Badanie trwa łącznie trwa ok 2-3 godzin.

Jak przygotować się do krzywej cukrowej?

Badanie krzywej cukrowej należy wykonać na czczo – ale nawet dzień przed badaniem warto ograniczyć słodycze, nie należy spożywać mocnej kawy ani herbaty; zalecane jest również ograniczenie wzmożonego wysiłku fizycznego. Ważne, abyś w trakcie badania była zdrowa, gdyż nawet niewielkie przeziębienie może dać fałszywy wynik badania.

Test obciążenia glukozą – co wolno a czego nie wolno?

Podczas  całego badania nie wolno przyjmować pokarmów. Jest to istotne dla wiarygodności całego badania. Dla niektórych kobiet wypicie niezbędnej dawki glukozy, jaka jest wymagana, by przeprowadzić test obciążenia glukozą jest nie lada wyzwaniem. By nieco ułatwić sobie to zadanie, można dodać do tego wyjątkowo słodkiego roztworu nieco soku z cytryny. 

Wyniki krzywej cukrowej – jak je interpretować?

Na cukrzycę ciążową mogą wskazywać wyniki krzywej cukrowej:

  • powyżej 100 mg/dl (5,5 mmol/l) na czczo lub180 mg/dl (10 mmol/l) po 1 godzinie od wypicia roztworu 75 g glukozy,
  • powyżej 140 mg/dl (7,8 mmol/l) po 2 godzinach od wypicia roztworu 75 g glukozy.

Nieprawidłowy wynik poziomu cukru we krwi na czczo lub nieprawidłowości w badaniu krzywej cukrowej wymagają konsultacji z diabetologiem i wprowadzenia odpowiednich metod leczenia cukrzycy ciążowej. Podanie insuliny jest konieczne tylko w nielicznych przypadkach. U większości kobiet w ciąży w pełni wystarczające jest wprowadzenie zdrowej diety oraz umiarkowanego ale regularnego wysiłku fizycznego.

Cukrzyca ciążowa – jak sobie z nią radzić?

Diagnoza , jaką jest cukrzyca ciążowa to nie wyrok, choć stanowi dla przyszłej mamy pewne ograniczenie. Głównym elementem leczenia jest w jej przypadku odpowiednio zbilansowana i zrównoważona dieta, która pozwala utrzymać stężenie glukozy na prawidłowym, bezpiecznym poziomie. Ciężko więc tu o możliwość spełniania swoich wszystkich „ciążowych zachcianek”. Istotną rolę w terapii odgrywa także regularna aktywność fizyczna, która zapobiega nadmiernemu przyrostowi masy ciała. Dieta cukrzycowa ustalana jest w porozumieniu z lekarzem diabetykiem i składa się zazwyczaj z 5-6 posiłków dziennie, co zapobiega również wystąpieniu u ciężarnej hipoglikemii. Istotne jest także regularne monitorowanie glikemii w ciągu dnia i po posiłku. Leczenie farmakologiczne wdrażane jest dopiero w momencie, gdy dieta okazuje się nieskuteczna.

Cukrzyca w ciąży a poród

Wiele  kobiet, u których została zdiagnozowana cukrzyca ciążowa martwi się, że są przez to skazane na cesarskie cięcie. Warto jednak wiedzieć, że sama cukrzyca nie jest bezpośrednim wskazaniem do takiego sposobu zakończenia ciąży. Prawidłowo prowadzona pacjentka, z ustabilizowaną glikemią i brakiem powikłań, ma duże szanse na naturalny poród z cukrzycą ciążową. Cesarskie cięcie jest zalecane kobietom, u których powikłania cukrzycowe mogłyby sprawić, że poród siłami natury byłby zagrożeniem dla życia matki lub dziecka. Wskazaniem do jego przeprowadzenia jest między innymi:

  • szacowana waga płodu powyżej 4200g,
  • nadciśnienie tętnicze ciężarnej,
  • stan przedrzucawkowy,
  • silna retinopatia cukrzycowa,

U noworodków, w przypadku których matka cierpiała na cukrzycę ciążową, częściej obserwuje się takie powikłania okołoporodowe jak hipoglikemia, hiperbilirubinemia oraz zaburzenia elektrolitowe.
Ciężarne, u których zdiagnozowano niewyrównaną cukrzycę ciążową, powinny zdecydować się na poród w szpitalu, który ma doświadczenie w prowadzeniu pacjentek z podobnym schorzeniem.

Czytaj także:
Zdrowe odżywianie w ciąży – czy trzeba jeść za dwoje?
Dodatkowe badania w ciąży – kiedy są potrzebne?
Poród naturalny czy przez cesarskie cięcie?

Kalendarz ciąży - ciąża tydzień po tygodniu