38. tydzień ciąży: czas na ostatnie przygotowania do porodu

Wraz z początkiem 38. tygodnia ciąży wkraczasz w drugi tydzień dziesiątego miesiąca ciąży. Ostatnie dni przed porodem obfitują w symptomy Twojego ciała, które jest coraz bardziej zmęczone ciążą: skurcze, twardy brzuch, ból pleców i pachwin w 38. tygodniu ciąży stają się Twoja codziennością. Na szczęście, niedługo nadejdzie ulga – dziecko jest już w pełni dojrzałe, więc możesz skupić się na wyczekiwaniu pierwszych objawów porodu.

Głowa dziecka nadal się rozwija , a jej obwód wynosi około 32 cm. Płuca przygotowują się do ważnego momentu, jakim jest pierwszy oddech. Dzięki pomocy matczynego kortyzonu płuca malucha będą mogły się całkowicie wypełnić podczas pierwszego oddechu i nie sklejać się. Od momentu, w którym dziecko oddycha samodzielnie, jest ono zdolne do życia.

W 38. tygodniu ciąży można się spodziewać tylko nieznacznych ruchów płodu. W tym czasie dziecko ma tendencję do wyciszania się i przygotowywania do nadchodzącego porodu – ma też niewiele miejsca, dlatego słabe ruchy dziecka w 38. tygodniu są zupełnie normalne. Dzięki skurczom treningowym i przepowiadającym leży teraz głęboko w miednicy i przyjęło już pozycję porodową. Niektóre dzieci mają z tym jednak trudności i potrzebują wsparcia z zewnątrz. 38. tydzień to już ostatni moment na wykonanie obrotu zewnętrznego dziecka, które nadal przebywa w położeniu miednicowym. Za chwilę w macicy zrobi się zbyt ciasno i nawet doświadczony lekarz nie zdoła obrócić maluszka. Jeśli obrót się nie uda, a dziecko nie zmieni pozycji, musisz liczyć się z koniecznością wykonania cesarskiego cięcia.

Podczas badań, które powinny się odbyć niedługo przed porodem, lekarz może w razie potrzeby zastosować ultrasonografię, aby ustalić, czy łożysko nadal spełnia swoje funkcje, a tym samym – dziecko pozostaje dobrze odżywione i dotlenione. Jeśli łożysko nie funkcjonuje prawidłowo, np. w przypadku pogłębiającej się hipotrofii płodu w 38. tygodniu ciąży, lekarz może podjąć decyzję o wywołaniu porodu po dokładnym przyjrzeniu się sytuacji i rozważeniu wszystkich za i przeciw. W tym przypadku decyzja ta powinna być korzystna dla dziecka i jego dalszego zdrowego rozwoju.

Ginekolog może również określić prawdopodobny czas nastąpienia porodu. Jeśli ten moment jest bardzo bliski, a Ty już odczuwasz pierwsze symptomy porodu i nieregularne, krótkotrwałe skurcze, które są wyraźnie widoczne w badaniu KTG, wtedy sensowne może być wywołanie porodu. Zależy to całkowicie od sytuacji dziecka i jego parametrów życiowych, które wskazują, czy dziecko jest pod wpływem silnego stresu. Istnieją naturalne i łagodne sposoby wywoływania porodu, na które macica kobiety reaguje bardzo dobrze. To również stymuluje dziecko do wciskania główki głębiej w otwór miednicy, kiedy nadejdzie czas.

Teraz z ekscytacją wyczekujesz już narodzin dziecka i zastanawiasz się, kiedy wystąpią pierwsze objawy porodu. Prawdopodobnie łatwo się irytujesz i jesteś nerwowa – pod koniec ciąży Twoje nerwy są nadwyrężone z powodu licznych objawów przed porodem: ciągłego bólu pleców i brzucha spowodowanego naciskiem dziecka na dno miednicy. Zapewne nie inaczej jest z Twoim partnerem. Wielu ojców często czuje się bezradnych w tej sytuacji, zwłaszcza gdy zbliża się termin narodzin ich pierwszego dziecka. Mogą oni zastanawiać się, jak przygotować się do porodu swojej partnerki i powitania maluszka na świecie. Dla Was, jako pary i jako przyszłych rodziców, kluczowe w tym okresie będzie wzajemne zrozumienie, wsparcie i cierpliwość. Jeśli Twój partner jest zdezorientowany, mów mu dokładnie, czego potrzebujesz i proponuj wykonanie małych „zadań”, np. spakowanie dokumentów i wyników badań do porodu lub zrobienie zakupów na pierwsze dni z noworodkiem, by też czuł się potrzebny i zaangażowany w przygotowanie do porodu.

Ty również możesz czuć niepewność i napięcie związane z nadchodzącym porodem. Ilość sygnałów, które wysyła teraz Twoje ciało bywa przytłaczająca, a każdy skurcz przepowiadający i twardy brzuch w 38. tygodniu możesz odbierać jako pierwsze oznaki porodu. Nawet w tej trudnej sytuacji położna jest zawsze do Twojej dyspozycji. Może również ocenić wpływ nieregularnych skurczów na dziecko i przebieg porodu.

Dobrym, „domowym” sposobem na monitorowanie stanu maluszka jest też liczenie ruchów dziecka. Lekarze i położne często zalecają je kobietom w ostatnich tygodniach ciąży.

Sprawdź, jak liczyć ruchy dziecka w 38. tygodniu ciąży.

Poród w 38. tygodniu ciąży uważany jest już za poród w terminie – dziecko jest gotowe do samodzielnego życia poza macicą i zazwyczaj nie wymaga nawet dłuższego niż standardowy pobytu w szpitalu. Z tego względu możesz już z pełnym spokojem o zdrowie dziecka wyczekiwać na symptomy zbliżającego się porodu. Niektóre z nich mogą wystąpić na kilka dni, a nawet tygodni przed porodem. Takie wczesne objawy porodu to głównie: obniżenie się brzucha, odejście czopa śluzowego, wystąpienie skurczów przepowiadających oraz tzw. syndrom wicia gniazda. Na ich podstawie nie da się przewidzieć dokładnego momentu rozwiązania.

Inną kategorią są symptomy zbliżającego się porodu które oznaczają, że akcja porodowa właśnie się rozpoczyna i już niedługo będziesz musiała jechać do szpitala lub wezwać położną do porodu domowego. Objawami nadchodzącego porodu są: coraz częstsze i bardziej bolesne skurcze, które możesz odczuwać też w krzyżu oraz odpłynięcie wód płodowych. Mogą im towarzyszyć: nudności, wymioty, biegunka, uderzenia gorąca, ból brzucha jak na okres w 38. tygodniu ciąży oraz uczucie rozpierania w kroczu.

Nie wiesz, czy to pierwsze oznaki porodu? Przeczytaj nasz poradnik: Jak rozpoznać objawy zbliżającego się porodu?

Niektóre przyszłe mamy, którym ciąża doskwiera już wyjątkowo mocno, zastanawiają się, jak przyspieszyć poród w 38. tygodniu i móc przytulić swoje maleństwo. Kiedy pierwsze oznaki zbliżającego porodu nie nadchodzą, możesz wypróbować naturalne metody na wywołanie akcji porodowej:

• umiarkowaną, lecz częstą aktywność fizyczną: spacery, marsze, sprzątanie

• schodzenie po schodach (najlepiej wjeżdżając na górę windą)

• seks – prostaglandyny zawarte w nasieniu mogą przyspieszyć rozpoczęcie porodu.

• Zauważasz objawy zbliżającego się porodu

Gdy Twoje ciało jest gotowe na poród, możesz zaobserwować odejście czopu śluzowego, które zaliczamy do oznak porodu. „Zamyka” on szyjkę macicy w czasie ciąży i sprawia, że do macicy nie dostają się bakterie. Jeśli zauważysz zwiększoną ilość białej wydzieliny, być może z niewielką domieszką krwi, oznacza to, że czop śluzowy uległ rozluźnieniu. Poród rozpoczyna się zwykle 24 godziny później, wówczas pojawią się też bóle. Ten etap może jednak trwać nawet kilka dni i obejmuje nieregularne skurcze przed właściwym porodem.

Mogą dokuczać Ci również takie objawy, jak zgaga, nudności, biegunka i zmęczenie. Jest to sposób organizmu na przygotowanie przyszłej matki do porodu i zapoczątkowanie „oczyszczania” organizmu. Zmęczenie powinno skłonić Cię do odpoczynku i zwolnienia tempa, co pozwoli Ci zebrać siły na zbliżający się poród.

Przeczytaj także: Połóg – co to jest, jak przebiega i ile trwa okres połogu?

• Dolegliwości bólowe w 38. tygodniu nasilają się

Jeśli na wcześniejszych etapach ciąży odczuwałaś ból pleców, to teraz może się on stać jeszcze bardziej dotkliwy. Niekiedy w 38. tygodniu ciąży towarzyszy mu ból w pachwinie oraz ból podbrzusza i brzucha. Twoje ciało jest już zmęczone i coraz gorzej znosi obciążenia związane z ciążą: zmianę postawy, środka ciężkości oraz rosnącą wagę dziecka w 38. tc.

W 38. tygodniu ciąży powinnaś słuchać swojego ciała, zwracać uwagę na jego sygnały i dużo odpoczywać. Ciesz się ostatnimi dniami ciąży i wyczekuj powiększenia rodziny razem ze swoim partnerem.

Niektóre dzieci mają trudności z przyjęciem pozycji porodowej. Przyczyny takiego stanu rzeczy są bardzo różne – od choroby lub niepełnosprawności dziecka po wady anatomiczne i przeciążenie psychiczne przyszłej matki, które uniemożliwia jej przygotowanie się do porodu. W przypadku choroby lub niepełnosprawności poród przez cesarskie cięcie jest zazwyczaj najlepszym sposobem sprowadzenia dziecka na świat. Istnieje jednak również możliwość, że nie ma żadnego konkretnego powodu, dla którego dziecko nie przyjęło pozycji główkowej. W ok. 80% przyczyna położenia miednicowego maluszka jest nieznana, dlatego nie obawiaj się o zdrowie swojego maluszka „na zapas”.

Medycyna położnicza oferuje różne sposoby i środki, które pomagają dziecku obrócić się w macicy. Te metody powinny zostać wdrożone już w 34. tygodniu ciąży. Należą do nich:

• specjalne ćwiczenia, w tym częste przebywanie w pozycji kolankowo-łokciowej

• terapia manualna u fizjoterapeuty lub osteopaty

• moksoterapia

• akupunktura i akupresura

• wspomniany obrót zewnętrzny (po 37. tc)

• umieszczenie w dole brzucha źródła światła, np. latarki lub dźwięku – dzwoneczka.

Dowiedz się więcej na temat punktów w skali Apgar, które służą ocenie stanu noworodka.

Informacje o autorce:

Juliane Jacke-Gerlitz jest dyplomowaną pielęgniarką. Od ponad dziesięciu lat zajmuje się poradnictwem w zakresie macierzyństwa i karmienia piersią. Obecnie pracuje jako autorka tekstów medycznych i psycholog. Juliane Jacke-Gerlitz jest mężatką od 22 lat, matką ośmiorga dzieci i mieszka z rodziną w Halle w Niemczech.