25. tydzień ciąży: skurcze Braxtona-Hicksa jako trening przed porodem

Wraz z 25. tygodniem ciąży rozpoczynasz kolejny, już 7. miesiąc. W tej chwili miejscem, na którym skupia się cała uwaga Twoja, lekarzy, położnych oraz oczywiście Twojego otoczenia jest Twój brzuszek – w 25. tc ma on już spore rozmiary, a ruchy dziecka są widoczne gołym okiem. Waga płodu nadal szybuje w górę, a on sam ciągle doskonali umiejętności potrzebne mu po porodzie. Sprawdź, jak zmieni się Twoje ciało w ciągu najbliższych dni oraz czym zaskoczy Cię dziecko w 25. tygodniu ciąży.

Wielkość i waga dziecka w 25. tygodniu ciąży

Dziecko w 25. tygodniu ciąży ma około 34–35 centymetrów długości i jest już wielkości selera. Jego waga wynosi teraz około 750 gramów. Oznacza to, że w ciągu tygodnia przytyło o kolejne 150 gramów. Przyrost masy ciała będzie kontynuowany aż do porodu – do tej pory dziecko będzie przybierać na wadze coraz szybciej, choć w ostatnich tygodniach ciąży przyrost ten nieco zwalnia.

Jeśli jesteś w 25. tygodniu ciąży bliźniaczej, wzrost wagi obojga dzieci będzie oczywiście nieco inny. W takim przypadku można spodziewać się mniejszych tygodniowych przyrostów masy ciała. Każdy z maluszków może też rosnąć we własnym tempie – często jedno z bliźniąt jest nieco większe, co absolutnie nie jest powodem do niepokoju.

Zobacz więcej na temat ciąży mnogiej

Ze względu na możliwe powikłania, ciąże wielopłodowe są znacznie dokładniej i częściej monitorowane przez lekarzy – w przypadku ciąży bliźniaczej dwukosmówkowej i dwuowodniowej, od 24. tygodnia USG wykonuje się co 2 tygodnie, a przy ciążach jednokosmówkowych regularne badania zaczyna się już od 16. tc. Dzięki temu lekarz może w porę wykryć nawet niewielkie odstępstwa od normy (np. wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania płodu) i podjąć odpowiednie działania.

Rozwój dziecka w 25. tygodniu ciąży

W 25. tygodniu ciąży oczy dziecka są już w pełni rozwinięte i od czasu do czasu będzie ono je otwierać. Być może uda Ci się zobaczyć mrugającego malucha podczas USG w 25. tygodniu ciąży, pod warunkiem, że lekarz wykona je w technologii 3D. Oczy płodu różnią się od oczu donoszonego noworodka tylko jednym szczegółem – ich tęczówka nie zawiera pigmentu, a więc nie jest jeszcze wybarwiona. Przyszły kolor oczu dziecka jest ustalony już od momentu zapłodnienia. Jest to wynik połączenia genów matki i ojca. Jeśli uważałaś na lekcjach biologii w szkole podstawowej, możesz spróbować rozrysować sobie krzyżówkę genetyczną, która wskaże Ci, z jakim prawdopodobieństwem Wasze dziecko będzie miało konkretny kolor oczu.

W wewnętrznych warstwach skóry dziecka drobne naczynia krwionośne, tzw. naczynia włosowate, tworzą system kapilarny. Transportuje on krew bogatą w tlen i zaopatruje skórę w ważne składniki odżywcze. W miarę jak krew maluszka zaczyna przepływać przez poszczególne warstwy skóry, nabiera ona koloru i staje się coraz bardziej zaróżowiona, a nawet żywoczerwona. Jest to stan przejściowy – gromadzona pod skórą tkanka tłuszczowa sprawia, że skóra przestaje być przejrzysta i pod koniec ciąży ma tylko delikatnie różowe zabarwienie.

Słabe i intensywne ruchy dziecka w 25. tygodniu ciąży – norma czy anomalia?

Przyszłe mamy często są zaniepokojone ilością, siłą i sposobem, w jaki porusza się dziecko w macicy. Jednak na tym etapie jest jeszcze zbyt wcześnie, by wysnuwać poważne wnioski z co do samopoczucia dziecka jedynie na podstawie jego aktywności.

To prawdopodobnie ostatni moment, kiedy odczuwasz tak intensywne ruchy dziecka - w 25. tygodniu ciąży ma ono jeszcze dość miejsca na swoje ćwiczenia gimnastyczne. Jednak ta wolna przestrzeń będzie się stopniowo zmniejszać – niedługo nie będzie już miejsca na tak dużą aktywność ruchową. W ciągu następnych kilku tygodni dziecku będzie się robiło coraz ciaśniej w Twojej macicy. Ty, jako matka, również będziesz to odczuwać coraz wyraźniej z tygodnia na tydzień.

Przeczytaj także: Liczenie ruchów dziecka w ciąży - po co i jak to robić?

Zmysł równowagi nadal się rozwija, dzięki czemu dziecko doskonali swój wzorzec ruchowy i wykonuje ruchy z większą gracją i celowością. Maluch zmienia swoją pozycję podczas faz aktywności. W okresach bezczynności przyjmuje zwykle pozycję siedzącą, przyciągając do siebie kolana i głowę. Słabe ruchy dziecka w 25. tygodniu ciąży najczęściej świadczą o odpoczynku lub śnie. Jeśli po pewnym czasie maluch wróci do swojej stałej aktywności, nie powinnaś się niepokoić.

Ruchy dziecka w 25. tygodniu ciąży nie ograniczają się jedynie do ciosów kończynami, skrętów i obrotów - doskonali ono też bardziej precyzyjne czynności wymagające sporej, jak na jego wiek, koordynacji. Stopniowo dziecko staje się zdolne dotknąć palcem czubka nosa lub przyłożyć kciuk bezpośrednio do ust, aby go ssać.

Dojrzewanie płuc – dziecko urodzone w 25. tygodniu ciąży z szansami na przeżycie

Postępuje złożony rozwój obu płuc. Tkanka płucna wraz z oskrzelami jest już uformowana w 16. tygodniu. Płuca są niezbędne, aby dziecko mogło samodzielnie oddychać po urodzeniu – bez tlenu z pępowiny. Od 25. tygodnia ciążyw płucach maluszka powstają pierwsze woreczki pęcherzykowe, w których następnie będą rozwijać się pęcherzyki płucne. Od kilku dni w płucach dziecka zaczyna wytwarzać się surfaktant – bardzo ważna substancja, która zapobiega sklejaniu się pęcherzyków płucnych po porodzie, a w konsekwencji zapadnięciu się płuc. Początkowo są to bardzo małe ilości, lecz nawet one zwiększają szanse maluszka na przeżycie. Skrajne wcześniaki po porodzie otrzymują też dodatkowe dawki surfaktantu w formie leku, co jeszcze bardziej poprawia ich rokowania.

Zobacz również: Przedwczesny poród – jak go rozpoznać i co robić?

W razie potrzeby lekarz może ocenić dojrzewanie płuc za pomocą badania ultrasonograficznego. Jest to również ważne w przypadku zbliżającego się przedwczesnego porodu. Możliwe jest przyspieszenie dojrzewania płuc nienarodzonego dziecka za pomocą leków – jeśli grozi Ci poród w 25. tygodniu ciąży, Twój lekarz z pewnością poinformuje Cię o konieczności ich podania.

W 25. tygodniu ciąży płuca nie są jeszcze na tyle dojrzałe, aby dziecko mogło samodzielnie oddychać bez wsparcia. Oznacza to, że jego szanse na przeżycie w przypadku przedwczesnego porodu są bardzo małe. Jednak specjalnie wyszkoleni specjaliści (neonatolodzy), którzy zajmują się potrzebami noworodków i wcześniaków, są obecnie w stanie zmaksymalizować te szanse – statystyki wskazują, że przedwczesny poród w 25. tygodniu ciąży przeżywa od 50 do 70% dzieci.

Jak czuje się przyszła mama w 25. tygodniu ciąży

Możesz mieć wrażenie, że Twój brzuch w 25. tygodniu „żyje swoim życiem” i co chwilę staje się salą treningową dla nienarodzonego dziecka. W tej chwili pewnie zauważasz już małe rączki, główkę lub nóżki napierające na ścianę brzucha, co można obserwować jako miejscowe uwypuklenia. Podczas szczególnie intensywnej aktywności maluszka, brzuszek może przyjmować bardzo dziwne i nietypowe kształty. Twoje dziecko jest już dość silne. Gdy jego kopnięcia celnie trafiają w okoliczne narządy, możesz odczuć nagły i dość dotkliwy ból.

Najczęstsze objawy w 25. tygodniu ciąży

  • Ból brzucha

Ból brzucha w 25. tygodniu ciąży miewa różne pochodzenie. Przyczynami bólu mogą być: ucisk macicy na otaczające narządy, przeciążony żołądek, wypełniony pęcherz moczowy, zaparcia lub wzdęcia jelit. Zależnie od tej przyczyny, ból może być zlokalizowany w różnych miejscach (podbrzusze, nadbrzusze, na wysokości pępka) oraz przybierać odmienne formy (kłucie, skurcze, ucisk).

W pierwszej kolejności spróbuj pomóc sobie samodzielnie – niekiedy wystarczy opróżnienie pęcherza, odpoczynek lub zjedzenie produktów ułatwiających wypróżnienie. Jeśli jednak dolegliwości nasilają się, należy udać się do lekarza.

Pamiętaj, że ból brzucha w 25. tygodniu może być jednym z objawów zagrażającego porodu przedwczesnego. Jeśli ma on charakter nasilających się skurczy, udaj się na izbę przyjęć najbliższego szpitala, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu plamienie lub krwawienie z dróg rodnych.

Wskazówka położnej

Jeśli cierpisz z powodu częstych bólów żołądka i dolegliwości trawiennych, jedz częściej, a mniejsze posiłki. Dzięki temu żołądek nie będzie zbytnio rozciągnięty, a Ty unikniesz dyskomfortu po jedzeniu.

Położna Dorothee Kutz

  • Skurcze Braxtona-Hicksa – trening macicy przed porodem

Kolejną obserwacją, którą można poczynić w 25. tygodniu ciąży, jest to, że brzuch okresowo staje się twardy na całej powierzchni. Może się to zdarzyć o różnych porach dnia i zupełnie bez zapowiedzi. Są to tak zwane skurcze Braxtona-Hicksa, które pojawiają się ok. 20 tc. Początkowo mogą być sporadyczne, lecz w miarę postępu ciąży zdarzają się nawet 1-2 razy na godzinę. Dzięki nim mięśnie przygotowują się do zbliżającego się porodu, a dziecko w macicy otrzymuje dodatkową stymulację.

Takie twardnienie brzucha może być od czasu do czasu nieco nieprzyjemne i prawdopodobnie sprawi, że poczujesz się zaniepokojona – ale nie martw się, te skurcze zazwyczaj nie są bolesne, choć mogą powodować dyskomfort. Nie są one tak intensywne, by zainicjować poród i spowodować rozwieranie się szyjki macicy. Dzieje się tak dlatego, że hormony ważne dla porodu nie zostały jeszcze uwolnione.

Wiadomo, że na skurcze Braxtona-Hicksa może wpływać stan psychiczny przyszłej matki. Zwłaszcza stres i przeciążenie emocjonalne mogą nasilać lub kumulować występowanie dolegliwości. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do swoich odczuć, umów się na wizytę u lekarza, aby upewnić się, że skurcze nie spowodują dalszych zmian w szyjce macicy.

Najważniejsze wskazówki na 25. tydzień ciąży w skrócie

  • Zapewnij sobie regularny odpoczynek, najlepiej z uniesionymi nogami. A może to czas na krótki urlop lub weekendowy wyjazd?

  • Aby szybko dodać sobie energii w przerwie między posiłkami, spróbuj domowych „kulek mocy” z posiekanych daktyli, fig, orzechów nerkowca, kakao w proszku i oleju kokosowego.

  • Postaraj się nie nosić stale wkładek higienicznych – blokują one przepływ powietrza i mogą przyczyniać się do rozwoju infekcji.

  • 25. tydzień ciąży to czas na wykonanie testu obciążenia glukozą, czyli tzw. krzywej cukrowej. Zapytaj w swoim punkcie pobrań, czy konieczna jest wcześniejsza rezerwacja wizyty oraz czy powinnaś wcześniej zakupić glukozę w aptece.

Sprawdź, jak wygląda badanie krzywej cukrowej w ciąży.

  • Staraj się spać w pozycji na boku (np. z wykorzystaniem poduszki ciążowej), aby ciężar macicy nie uciskał narządów wewnętrznych i ważnych naczyń.

  • Jeśli Twoją ciążę prowadzi położna, powinnaś teraz odbyć konsultację z lekarzem położnikiem. Jest ona zalecana pomiędzy 24. a 26. tygodniem ciąży.

  • Pozycja kolankowo-łokciowa to świetny sposób na odciążenie i poprawienie ukrwienia mięśni dna miednicy, które przez całą ciążę bardzo ciężko pracują. Możesz przyjmować ją codziennie i pozostawać w niej tak długo, jak potrzebujesz. Unikaj jej jednak jeśli masz przepuklinę lub rozejście mięśnia prostego brzucha – dodatkowy nacisk na kresę białą może pogłębić problem.

Pytania, które możesz zadać lekarzowi lub położnej podczas wizyty w 25. tc

W 25. tygodniu ciąży prawdopodobnie będziesz miała w głowie wiele myśli i pytań. Zawsze zapisuj je, by pamiętać o nich podczas wizyty u ginekologa lub położnej.

Intensywność skurczów Braxtona-Hicksa – czy warto wykonać badanie KTG?

Twardniejący brzuch w 25. tygodniu ciąży może być dla Ciebie niepokojącym objawem, zwłaszcza kiedy jesteś w ciąży po raz pierwszy. Jeśli nie jesteś pewna, czy odczuwane przez Ciebie skurcze Braxtona-Hicksa są rzeczywiście nieszkodliwe, zapytaj o to swojego lekarza lub położną. Uspokoją Cię oni, wykonując tzw. kardiotokografię (KTG) i badając szyjkę macicy, jeśli będą podejrzewać, że skurcze są zwiastunem przedwczesnego porodu.

BadanieKTG polega na monitorowaniu pracy serca dziecka oraz pojawiających się skurczów macicy przez określony czas. Położna lub lekarz umieści na Twoim brzuchu elastyczne pasy, pod które wsunie tzw. peloty w kształcie dysków. Jedna z nich odpowiada za rejestrację tętna, a druga za notowanie czynności skurczowej macicy. Badanie najczęściej odbywa się w pozycji leżącej, lecz niekiedy konieczne może być siedzenie lub stanie.

Warto wiedzieć: Podczas każdego badania prenatalnego sprawdzane jest bicie serca dziecka. Ponieważ osłuchiwanie za pomocą stetoskopu jest możliwe dopiero w stosunkowo późnym stadium ciąży, rytm serca jest zwykle sprawdzany przy użyciu tzw. detektora tętna płodu, kardiotokografu komputerowego (KTG) lub podczas badania USG. Jedną z zalet tych rozwiązań jest to, że matka może usłyszeć bicie serca dziecka. Jednak rutynowe badanie KTG nie jest planowane w fizjologicznej ciąży i jest konieczne tylko w pewnych okolicznościach. Przesłanką do wykonania kardiotokografii komputerowej może być zbliżający się przedwczesny poród, przekroczenie terminu porodu, nieprawidłowości w rytmie serca dziecka, a także niektóre powikłania ciąży, np. cukrzyca ciążowa.

Zmniejszenie objętości posiłków i modyfikacja diety w 25. tygodniu ciąży

Poproś swoją położną, by doradziła Ci, jak powinna wyglądać dieta w ciąży oraz w jaki sposób najlepiej odżywiać się po 25. tygodniu. W miarę trwania ciąży, spożywanie większych posiłków staje się coraz trudniejsze i może powodować problemy z trawieniem. Modyfikacji mogą wymagać: dzienna ilość i objętość posiłków, pory ich spożywania, rozkład poszczególnych makroskładników oraz katalog produktów, które możesz jeść bezpiecznie i bez obaw o wystąpienie nieprzyjemnych objawów. Położna z pewnością udzieli Ci pomocnych wskazówek dotyczących diety od 25. tygodnia ciąży, które zapewnią Tobie i Twojemu dziecku dobre odżywianie i komfort.

Wspomniane wcześniej „kulki mocy” zawierają błonnik, który ułatwia trawienie, a także dostarcza ważnych witamin i minerałów. Są one również bardzo popularne w okresie karmienia piersią, ponieważ łatwo je przygotować i zapewniają natychmiastowy zastrzyk zdrowej energii.

Informacje o autorce:

Juliane Jacke-Gerlitz jest dyplomowaną pielęgniarką. Od ponad dziesięciu lat zajmuje się poradnictwem w zakresie macierzyństwa i karmienia piersią. Obecnie pracuje jako autorka tekstów medycznych i psycholog. Juliane Jacke-Gerlitz jest mężatką od 22 lat, matką ośmiorga dzieci i mieszka z rodziną w Halle w Niemczech.