23. tydzień ciąży: dziecko rośnie w indywidualnym tempie

W naszym kalendarzu ciąży przyszedł czas na kolejny, już 23. tydzień oczekiwania na dziecko. W ciągu nadchodzących dni maluszek będzie przybierał na wadze tylko nieznacznie wolniej od Ciebie i rozwinie kolejne ważne umiejętności oraz struktury anatomiczne. Ty natomiast możesz spodziewać się mocniejszego odczuwania ruchów dziecka, nieustannie rosnącego brzucha i związanej z tym zmiany sylwetki. Sprawdź, co jeszcze czeka Cię w najbliższym czasie i dowiedz się czym zaskoczy Cię dziecko w 23. tygodniu ciąży.

W 23. tygodniu ciąży u dziecka dojrzewa trzustka, ważny organ odpowiedzialny za produkcję hormonów, metabolizm cukrów i regulację poziomu glukozy we krwi. Jest ona uważana za największy gruczoł w organizmie człowieka - u dorosłego ma długość od 15 do 20 centymetrów i leży poprzecznie za żołądkiem. Zawiera tzw. wysepki Langerhansa, które już od ok. 20 tygodnia ciąży produkują niezbędną do życia insulinę oraz glukagon.

Płód nadal ma możliwość gimnastykowania się w łonie matki. W 23. tygodniu ciążyułożenie dziecka może jeszcze być dowolne – maluch przyjmuje niemal każdą pozycję oraz wykorzystuje pozostałą jeszcze wolną przestrzeń do ćwiczenia mięśni, ścięgien i stawów, a także zmysłów. Jeśli spodziewasz się bliźniąt, w tym burzliwym okresie dzieci mogą szybko przemieszczać się z jednego miejsca w Twojej macicy do drugiego. W następnych tygodniach będzie to coraz rzadsze, ponieważ zabraknie im wtedy przestrzeni na takie „wycieczki”.

W macicy, w jamie owodniowej, znajduje się teraz ok. pół litra płynu owodniowego. Jest on regularnie wymieniany przez łożysko. Ilość ta będzie wzrastać wraz z postępem ciąży aż do 31.-33. tygodnia, po czym zacznie gwałtownie się zmniejszać. Dziecko wypija około 400 mililitrów tego płynu dziennie i w ten sposób trenuje połykanie oraz trawienie.

Dziecko urodzone w 23. tygodniu ciąży nazywane jest skrajnym wcześniakiem. Choć brzmi to bardzo brutalnie, takie maluszki mają niewielkie szanse na przeżycie, a jeszcze mniejsze na prawidłowy rozwój w przyszłości. Jest to spowodowane znaczną niedojrzałością ich organizmów, które nie są jeszcze gotowe na radzenie sobie z wyzwaniami czekającymi poza brzuchem mamy.

Pamiętaj, że w przypadku porodu przedwczesnego szanse dziecka na przeżycie rosną z każdym tygodniem, a każdy kolejny dzień spędzony w macicy jest na wagę złota. Dzięki nowoczesnej medycynie i innowacyjnej technologii dzieci urodzone przedwcześnie mogą być otoczone troskliwą opieką i mieć zapewnione takie same warunki jak te panujące w łonie matki.

Niemniej jednak przedwczesny poród zawsze jest traktowany jako potencjalne zagrożenie dla zdrowia matki i dziecka. Badania profilaktyczne u ginekologa pomagają zminimalizować to ryzyko. Nawet, jeśli grozi Ci przedwczesne zakończenie ciąży, nie powinnaś wpadać w panikę, lecz zaufać zaleceniom swojego lekarza. Specjaliści zrobią wszystko, by opóźnić poród tak bardzo, jak to tylko możliwe i bezpieczne dla Ciebie i maluszka.

W zależności od wyjściowej masy ciała, waga mamy w 23. tygodniu ciąży, zwiększa się o około 200–500 gramów. Na tym etapie taki tygodniowy przyrost jest zupełnie normalny – jeśli przed ciążą miałaś niedowagę, trzymaj się bliżej górnej granicy, a jeśli zmagałaś się z nadmierną masą ciała – pozostań w tej dolnej. Przeprowadzone przez WHO badania wykazały, że mamy dzieci z optymalną masą urodzeniową (3,1-3,6 kg) podczas całej ciąży przybierały na wadze od 10 do 14 kg.

Z pewnością będziesz mogła to potwierdzić, wchodząc na wagę pod koniec ciąży. Jeśli pokaże ona jednak trochę więcej, zachowaj spokój. Jeśli chcesz, możesz stworzyć swój osobisty wykres wagi ciążowej, aby kontrolować, czy wszystko jest w granicach normy. Nad optymalnym nabieraniem przez Ciebie kolejnych ciążowych kilogramów będzie czuwał też lekarz prowadzący ciążę, który przy każdej wizycie poprosi Cię o wejście na wagę i odczytanie wyniku. Niekorzystne jest zarówno zbyt wolne, jak i za szybkie przybieranie na wadze, dlatego w razie jakichkolwiek problemów otrzymasz od specjalisty odpowiednie zalecenia.

Zarejestruj się do Klubu mojego Maluszka i otrzymaj bezpłatną paczkę!

Być może zauważyłaś, że szybciej się męczysz i brakuje Ci energii. Dzieje się tak dlatego, że Twój organizm bardzo poważnie traktuje swoje wielkie zadanie i pracuje na pełnych obrotach, aby zapewnić Twojemu dziecku zdrowy rozwój. Od 23. tygodnia należy unikać forsownych zajęć i długich spacerów. Jeśli jednak nadal czujesz się bardzo sprawna, nic nie stoi na przeszkodzie, byś wykonywała wszystkie dotychczasowe czynności. Powinnaś jednak zwolnić tempo i wygospodarować więcej czasu na odpoczynek, a także wybierać aktywności, podczas których nie będzie przeszkadzał Ci brzuch w 23. tygodniu ciąży, który rośnie już w coraz szybszym tempie.

• Wzmaga się parcie na mocz

Długie podróże i kilkugodzinne przerwy pomiędzy wizytami w toalecie nie są już możliwe, ponieważ coraz częściej dokucza Ci parcie na mocz. Dzieje się tak, ponieważ ciężar macicy i brzucha w 23. tygodniu ciąży uciska na pęcherz moczowy, zmniejszając jego pojemność. W rezultacie musisz częściej chodzić do toalety. Niemniej jednak powinnaś pić wystarczająco dużo i nie ograniczać ilości przyjmowanych płynów – 2-2,5 l to absolutne minimum. W czasie ciąży wzrasta zapotrzebowanie organizmu na płyny, a nawet niewielkie odwodnienie może być niebezpieczne dla Ciebie i dla dziecka.

• Zmęczenie i osłabienie

Jeśli często czujesz się zmęczona i pozbawiona energii, mimo że nie podejmujesz żadnego wysiłku fizycznego, może to być spowodowane niedoborem żelaza. Niedokrwistość występuje u około 20% kobiet w 23. tygodniu ciąży. Lekarz ginekolog może zlecić badania krwi w celu diagnozy tej przypadłości.

Jeśli doszło u Ciebie do rozwoju anemii, będziesz czuła się ospała, Twoja skóra będzie blada i matowa, a odpoczynek nie przyniesie regeneracji. Żelazo można uzupełnić za pomocą diety bogatej w ten pierwiastek lub specjalnych preparatów dostępnych w aptekach. Jest to istotne również z tego względu, że Twój poziom żelaza bezpośrednio wpływa na ilość tlenu, jaką otrzymuje Twoje dziecko. Przeczytaj więcej o żelazie i dowiedz się, które produkty spożywcze są szczególnie bogate w ten mikroelement.

Za brak energii, ciągłe zmęczenie i ospałość odpowiedzialne może być też Twoje ciśnienie tętnicze . Wiele kobiet w ciąży cierpi na niskie ciśnienie krwi, zwłaszcza w środkowych tygodniach ciąży. Dzieje się tak dlatego, że układ krążenia jest zajęty utrzymywaniem zwiększonego przepływu krwi i zaopatrywaniem łożyska. Regularna kontrola ciśnienia krwi u lekarza lub położnej dostarczy informacji na temat jego poziomu. W razie jakichkolwiek odchyleń, specjalista doradzi Ci jak zmniejszyć dolegliwości związane z niskim ciśnieniem.

• Krwawienie dziąseł w ciąży

Być może zauważyłaś, że w miarę postępów ciąży Twoje dziąsła stają się coraz delikatniejsze i bardziej podatne na krwawienie. Krew na szczoteczce, nawet jeśli pojawia się dość często, nie powinna Cię zbyt mocno niepokoić – pod wpływem hormonów ciążowych wszystkie śluzówki, w tym te w jamie ustnej, stają się zaczerwienione, bardziej obrzmiałe i podatne na uszkodzenia oraz krwawienie.

Mimo to nie powinnaś zaniedbywać higieny jamy ustnej – szczotkuj i nitkuj zęby zgodnie z zaleceniami (pasta z fluorem jest bezpieczna w ciąży), a jeśli nie możesz umyć zębów – użyj płynu do płukania ust. Spożywaj dużo produktów zawierających witaminę C, która wzmacnia delikatne naczynia krwionośne i zapobiega ich uszkadzaniu. Umów się też na wizytę do stomatologa – być może konieczne będzie usuniecie kamienia nazębnego lub leczenie niewielkich ubytków. Nie obawiaj się borowania w znieczuleniu – dentysta dobierze lek znieczulający, który będzie bezpieczny dla Ciebie i dla maluszka.

Karmienie piersią – najlepszy sposób żywienia niemowląt

Zapytaj swoją położną o naturalny mechanizm karmienia piersią. Opiera się on na podaży i popycie. Oznacza to, że dziecko wyznacza rytm karmienia piersią, a Twoje ciało dostosowuje się do niego. Szczególnie w pierwszych dniach i tygodniach po urodzeniu wzajemne dostosowanie się do siebie ma ogromne znaczenie dla dobrego rozpoczęcia karmienia piersią.

Jeśli przyswoisz sobie tę zasadę i nauczysz się jej od innych matek, będziesz w stanie unikać problemów i lepiej radzić sobie z wyzwaniami, które będą się pojawiać przez cały okres laktacji. Poszukaj w swojej okolicy Certyfikowanego Doradcy Laktacyjnego, do którego będziesz mogła zadzwonić w przypadku większych trudności z karmieniem piersią.

Zobacz także: Mleko matki – najlepsze mleko dla dziecka.

Jeśli planujesz już kompletowanie wyprawki dla noworodka, poproś położną o doradzenie, które przybory do karmienia piersią są naprawdę potrzebne, a które możesz w razie potrzeby pożyczyć lub dokupić.

Niedobór żelaza lub niskie ciśnienie krwi w 23. tygodniu ciąży

Organizm kobiety w ciąży działa na najwyższych obrotach, a liczne zmiany zachodzące podczas tych 9 miesięcy mogą przyczyniać się do powstania wielu dolegliwości. Jeśli zmęczenie wpływa na Twoje codzienne życie i bardzo często odczuwasz osłabienie oraz zawroty głowy, poinformuj o tym swojego lekarza, który zaleci wykonanie odpowiednich badań. Pamiętaj, że jeśli Ty nie czujesz się dobrze, Twoje dziecko również może nie czuć się najlepiej.

Najczęstszą przyczyną takich objawów w 23. tygodniu ciąży są niskie ciśnienie i niedobór żelaza, który prowadzi do anemii. Takie dolegliwości są dość często spotykane u ciężarnych i lekarze znają wiele sposobów na poprawę jakości życia swoich pacjentek. Pamiętaj jednak, że przyczyna Twojego samopoczucia może być zupełnie inna, dlatego nigdy nie próbuj diagnozować się na własną rękę, a tym bardziej nie stosuj żadnych suplementów i leków w ciąży bez konsultacji z lekarzem.

Informacje o autorce:

Juliane Jacke-Gerlitz jest dyplomowaną pielęgniarką. Od ponad dziesięciu lat zajmuje się poradnictwem w zakresie macierzyństwa i karmienia piersią. Obecnie pracuje jako autorka tekstów medycznych i psycholog. Juliane Jacke-Gerlitz jest mężatką od 22 lat, matką ośmiorga dzieci i mieszka z rodziną w Halle w Niemczech.