16. tydzień ciąży - Twoje dziecko reaguje na dotyk

16. tydzień ciąży to ostatnie chwile 4. miesiąca. W tym okresie waga dziecka powoli przekracza 100 gramów i będzie rosła coraz szybciej, aż do porodu. W podobnym tempie rośnie też w 16. tygodniu ciąży Twój brzuch, o który musisz teraz szczególnie dbać. Pozwoli to uniknąć nieprzyjemnych odczuć i rozstępów na skórze. Choć prawdopodobnie nie czujesz jeszcze ruchów dziecka, to możesz wyobrażać sobie je jak ssie kciuk, bawi się pępowiną lub układa do snu przytulone do miękkiej ściany macicy.

Dziecko w 16. tygodniu ciąży ma już ukształtowane stawy i mięśnie. Jego układ nerwowy rozwija się, odbiera bodźce z otoczenia – na przykład dziecko wyczuwa, kiedy kładziesz rękę na swoim brzuchu. Będzie się przesuwać w kierunku Twojej dłoni, reagując na jej ciepło.

Maluch teraz często ssie kciuk. W ten sposób w nadchodzącym czasie będzie stale ćwiczyć odruch ssania, który będzie mu potrzebny po urodzeniu do pobierania pokarmu, a tym samym – do przeżycia.

Innym treningiem związanym z przygotowaniem do życia poza łonem matki jest czkawka. Aby skoordynować swój układ oddechowy, dziecko ćwiczy oddychanie już w czasie ciąży. Połyka płyn owodniowy, który jest wypychany z powrotem z jego ciała przez przeponę. Jest to ważny odruch, który później pomaga dziecku chronić płuca przed ciałami obcymi, takimi jak woda, mleko czy kurz.

Te fascynujące zjawiska możesz łatwo zaobserwować podczas kolejnego rutynowego badania ultrasonograficznego. Widok kciuka w ustach dziecka i małego drgającego podczas czkawki ciałka zawsze robi wrażenie na przyszłych rodzicach. Później możesz również poczuć czkawkę dziecka – cały Twój brzuch będzie podskakiwał w regularnych odstępach czasu.

Dziecko dobrze chronione przez płyn owodniowy jest bardzo aktywne i trenuje salta. Jego nogi są teraz dłuższe niż ręce. Płód w 16. tygodniu nadal ma wystarczająco dużo miejsca, by móc swobodnie poruszać się w jamie owodniowej. Nawet jeśli w tej chwili nie odczuwasz tego tak wyraźnie, Twoje dziecko jest teraz w niemal ciągłym ruchu. Płyn owodniowy nadal dobrze amortyzuje te ruchy. W kolejnych tygodniach kopnięcia będą coraz bardziej zauważalne.

Gdzie znajduje się dziecko w 16. tygodniu ciąży? Ogólnie mówiąc, maluchjest na tym etapie ułożony w dole brzucha mamy. Macica w 16. tygodniu ciąży sięga ok. 2 palce powyżej spojenia łonowego i właśnie w tym miejscu należy się spodziewać pierwszych ruchów dziecka.

Sprawdź też: Liczenie ruchów dziecka w ciąży – po co i jak to robić?

Podczas wizyty kontrolnej w okolicach 16. tygodnia ciąży nie wykonuje się rutynowo badania ultrasonograficznego. Niektórzy lekarze przeprowadzają jednak krótkie badanie USG na każdej wizycie, nawet mimo braku wyraźnych wskazań i nieprawidłowości u pacjentki. W wielu przypadkach jest to jedynie środek ostrożności ze strony lekarzy, który nie powinien być powodem do poważnych obaw o dziecko ani o nadmierną ekspozycję na fale ultradźwiękowe. Wykonujący badanie lekarz dobiera ustawienia sprzętu w taki sposób, by cała procedura była w pełni bezpieczna zarówno dla mamy, jak i jej maluszka.

Standard opieki okołoporodowej przewiduje trzy ważne badania USG w ciąży fizjologicznej, których wykonanie zaleca się każdej ciężarnej. Jeśli lekarz uzna, że dodatkowe badanie ultrasonograficzne jest zasadne, porozmawia z pacjentką na ten temat. Istnieje również możliwość samodzielnego opłacenia kolejnego badania USG. W większości przypadków nie jest to jednak konieczne i trzy badania USG są w zupełności wystarczające.

W precyzyjnej diagnostyce prenatalnej wykorzystywane jest również USG 3D. Być może w Twoim przypadku zostało ono już wykonane. Dzięki temu udoskonalonemu, wyraźniejszemu badaniu ultrasonograficznemu można w porę rozpoznać lub wykluczyć rozbieżności w rozwoju i ewentualne wady rozwojowe u dziecka. Jeśli będziesz miała wykonywane USG 3D w 16. tygodniu ciąży, prawdopodobnie zobaczysz na nim swojego maluszka w całości – wielkość i pozycja dziecka jeszcze na to pozwalają. Przy odpowiednim zbliżeniu dojrzysz też rysy twarzy dziecka, o ile oczywiście nie zasłoni się rączkami lub pępowiną.

Sprawdź, jakie badania w ciąży możesz lub powinnaś wykonać

Na wadze wyraźnie widać, że w tym miesiącu znowu trochę przytyłaś. Takiego przyrostu masy ciała należy się spodziewać i jest on konieczny w każdym miesiącu ciąży.

Dowiedz się więcej na temat wagi w ciąży. Sprawdź, ile powinnaś przytyć w ciąży.

Jednak w środkowych miesiącach ciąży – czyli w 16. tygodniu – jesteś jeszcze w stanie sprawnie się poruszać. Po konsultacji z ginekologiem możesz korzystać z różnych form aktywności fizycznej, na przykład spacerów.

Brzuch w 16. tygodniu ciąży jest nadal niewielki i wszystko jest jeszcze dozwolone – w zależności od Twojego samopoczucia i sprawności fizycznej. Możesz cieszyć się relaksem podczas zagranicznych wakacji, wycieczek górskich, zajęć sportowych i pływania.

W środkowych miesiącach ciąży dozwolone jest również podróżowanie samolotem. W tym stanie powinnaś powstrzymać się od uprawiania sportów ekstremalnych, zwłaszcza jeśli przed ciążą nie uprawiałaś ich regularnie. Jeśli podróżujesz samochodem, upewnij się, że pas bezpieczeństwa jest umieszczony dokładnie między piersiami i pod brzuchem, na wysokości kości łonowej. W ten sposób wrażliwe tkanki i dziecko są dobrze chronione. Istnieją specjalne adaptery dla ciężarnych, które utrzymują pas samochodowy dokładnie w tych miejscach. Podczas dłuższego siedzenia oraz jeśli masz skłonność do żylaków, zalecane są również pończochy uciskowe – zapytaj o nie swojego lekarza na najbliższej wizycie.

Zarejestruj się w Klubie mojego Maluszka i odbierz bezpłatną paczkę!

Podróżowanie i postępowanie za granicą

Jeśli planujesz podróż w ciągu najbliższych kilku miesięcy, najlepiej poinformuj swojego lekarza o celu podróży i poproś o radę, jak zachowywać się w czasie ciąży. Czy chcesz latać? Niektóre linie lotnicze wymagają zaświadczenia, że nie ma przeciwwskazań do podróży samolotem. Możesz je uzyskać od ginekologa.

Sprawdź też zasady udzielania świadczeń medycznych w miejscu, do którego się wybierasz. Być może będziesz potrzebować specjalnego ubezpieczenia, które w razie potrzeby pokryje koszty leczenia. W krajach Unii Europejskiej i EFTA masz prawo do bezpłatnego leczenia pod warunkiem posiadania aktualnej karty EKUZ.

Miłośnicy kotów i kontrola zakażeń

Jeśli masz kota, poproś o wskazówki (jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś), jak należy się z nim obchodzić i jak się zachowywać. Koty mogą być nosicielami patogenu toksoplazmozy, który może być niebezpieczny dla kobiety w ciąży i dla nienarodzonego dziecka.

Informacje o autorce:

Juliane Jacke-Gerlitz jest dyplomowaną pielęgniarką. Od ponad dziesięciu lat zajmuje się poradnictwem w zakresie macierzyństwa i karmienia piersią. Obecnie pracuje jako autorka tekstów medycznych i psycholog. Juliane Jacke-Gerlitz jest mężatką od 22 lat, matką ośmiorga dzieci i mieszka z rodziną w Halle w Niemczech.