10. tydzień ciąży: dziecko rozwija się wspaniale

10. tydzień ciąży coraz bardziej przybliża Cię do końca I trymestru. W tym okresie dziecko szybko rośnie i rozwija nie tylko poszczególne struktury anatomiczne, ale też pierwsze umiejętności potrzebne do życia po porodzie. Tobie natomiast towarzyszy lepsze samopoczucie w 10. tygodniu ciąży, lecz jednocześnie zaczynasz mierzyć się z nowymi wyzwaniami spowodowanymi Twoim odmiennym stanem. Sprawdź, jak przebiega 10. tc i co obecnie robi dziecko w Twoim brzuchu.

W 10. tygodniu ciąży nadal rozwijają się i dojrzewają wszystkie ważne narządy wewnętrzne. Mózg również stale się rozwija. Tworzą się i udoskonalają również drogi nerwowe, dzięki czemu mózg może odbierać bodźce. Słuch jest szczególnie ważnym dla dziecka zmysłem. W 10. tygodniu ciąży powstaje zewnętrzna struktura ucha, tzw. ucho zewnętrzne. Małżowina uszna, bo to właśnie o niej mowa, składa się z tkanki chrzęstnej i działa jak lejek dla fal akustycznych. Dzięki temu dziecko może zacząć odbierać bodźce dźwiękowe, które są przekazywane do mózgu.

Głowa Twojego maleństwa jest na tym etapie rozwoju szczególnie duża w stosunku do reszty ciała. W 10. tygodniu ciąży ruchy dziecka przybierają na sile – maluch wielokrotnie podnosi główkę i rozciąga się. Porusza się coraz częściej, ale jego ciosy, kopnięcia i przeciąganie się są nadal bardzo nieskoordynowane i nieodczuwalne przez przyszłą mamę. Maluszek zaczyna też połykać płyn owodniowy, który następnie jest „trawiony” przez jego układ pokarmowy i wydalany wraz z moczem.

Na końcu ramion, gdzie uformowały się już nadgarstki, rozwijają się małe dłonie wraz z palcami. Do końca 10. tygodnia ciąży całkowicie zanika skóra między palcami rąk i nóg, a kciuk i palec wskazujący oddzielają się od siebie. Wkrótce dziecko może również poruszać palcami i próbować zacisnąć je w pięść. Jest to pierwszy tak skoordynowany ruch jego ciała, po którym będą następować kolejne, aż do momentu przejęcia przez maluszka pełnej kontroli nad swoim ciałem.

Rozwój palców wyznacza początek ważnego okresu w przygotowaniu dziecka do życia poza łonem matki. Wkrótce wykształci się naturalny odruch ssania , który jest niezbędny do przeżycia. Dziecko ćwiczy go, ssąc swój kciuk.

Bicie małego serduszka jest teraz tak silne, że położna może je wykryć za pomocą detektora tętna płodu. Jeśli spodziewasz się bliźniąt, położna usłyszy bicie dwóch serc.

Dziecko nie jest teraz już tak podatne na wady rozwojowe spowodowane czynnikami zewnętrznymi. Najczęstsze anomalie i nieprawidłowości pojawiają się przed 10. tygodniem ciąży, jednak rodzice zwykle dowiadują się o nich dopiero w trakcie USG I trymestru lub USG połówkowego.

Dowiedz się więcej na temat USG pierwszego trymestru

W 10. tygodniu ciąży samopoczucie przyszłej mamy powinno się już poprawiać. Na pewno poczujesz się spokojniejsza i odetchniesz z ulgą, ponieważ ryzyko poronienia jest coraz mniejsze, a już niedługo będzie wynosiło tylko 1%.

Mdłości prawdopodobnie już prawie ustąpiły, podobnie jak wszystkie inne dolegliwości i objawy, które są oznakami ciąży – na przykład ciągnięcie w brzuchu, zmęczenie oraz skrajne emocje.

Stopniowo zaczynasz czuć się naprawdę dobrze, a radość z ciąży rośnie z każdym dniem. Czasami trudno Ci w to uwierzyć, innym razem jesteś zachwycona. Wzrasta Twój zapał do działania i kreatywność, a wkrótce zaczniesz snuć konkretne plany i urządzać swój dom na nadejście dziecka.

W ciągu następnych kilku tygodni Twoje ciało będzie się coraz bardziej zaokrąglać i rozpocznie się normalny przyrost wagi związany z ciążą. Wysokoodżywcza i zrównoważona dieta jest teraz szczególnie ważna dla rozwoju dziecka i Twojego zdrowia.

Poznaj zasady zdrowego odżywiania w ciąży.

Lepsze samopoczucie w 10. tygodniu ciąży być może skłania Cię do rozejrzenia się za zajęciami ruchowymi przeznaczonymi dla przyszłych mam, np. fitnessem, jogą, pilatesem lub aqua aerobikiem. To świetny pomysł, zwłaszcza jeśli byłaś aktywna również przed ciążą. Jeśli raczej stroniłaś od ruchu, zaczynaj powoli i stopniowo, nie forsując się nadmiernie. Przede wszystkim jednak zapytaj swojego lekarza, czy nie masz przeciwwskazań do danej formy ruchu.

Zastanawiasz się, jakie ćwiczenia będą odpowiednie w 10. miesiącu ciąży? Sprawdź.

Mimo że Twój brzuch w 10. tygodniu ciąży nadal jest dość mały, to już teraz powinnaś zacząć regularnie dbać o swoją skórę. Odpowiednio wcześnie wdrożona pielęgnacja poprawia elastyczność skóry, zmniejsza uczucie ściągnięcia, swędzenie i suchość, które towarzyszą przyszłym mamom na późniejszych etapach ciąży.

Jeśli już przed zajściem w ciążę cierpiałaś z powodu wrażliwej lub suchej skóry, to po 10. tygodniu ciąży może się to jeszcze bardziej nasilić. Słabość tkanek łącznych może być również bardziej widoczna, ponieważ są one poddawane szczególnym obciążeniom. W sklepach i aptekach dostępnych jest wiele różnych produktów: balsamów, mleczek, kremów i maseł do ciała, które zapewniają ciężarnym skuteczne wsparcie w codziennej pielęgnacji skóry na brzuchu, ale też na biodrach, udach i piersiach. Z powodzeniem możesz smarować swoje ciało również delikatną oliwką dla niemowląt.

Najlepiej stosować kosmetyki wpływające na nawilżenie, natłuszczenie oraz zapewnienie elastyczności skóry, która już niedługo będzie się mocno rozciągała np. Kosmetyki dla kobiet w ciąży HiPP Mamasanft Sensitive. Regularne smarowanie ciała warto połączyć z masażem, który pobudza krążenie w skórze i przyczynia się do zredukowania ilości rozstępów.

Sprawdź, jak wykonywać delikatny masaż w ciąży

Dla przyszłej matki powinno być jasne, że alkohol w czasie ciąży jest całkowicie zakazany. Należy być świadomym, że nawet niewielka jego ilość może zaszkodzić dziecku. Nie jest też prawdą, że napoje o niższej zawartości alkoholu, takie jak piwo i wino, nie są tak szkodliwe jak mocne trunki, a lampka wina do obiadu „na lepsze trawienie” nie przyniesie żadnej szkody dziecku.

Twoje dziecko rozwija się w każdej sekundzie, minucie i godzinie, w sposób ciągły i przez całą dobę, z komórek, które dopiero się kształtują. Alkohol działa jak zabójca komórek. Dorośli, których narządy i mózg są już w pełni rozwinięte, mają wyższą tolerancję na takie toksyny. Twoje dziecko w 10. tygodniu ciąży, jak i przez całe 9 miesięcy, jest jednak bardzo wrażliwe na ich działanie. Nie ma żadnej bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży – nawet najmniejsza jego ilość może spowodować ogromne spustoszenia w organizmie malucha, z FAS, czyli Alkoholowym Zespołem Płodowym, na czele.

W pierwszych tygodniach życia dziecko rozwija się szczególnie szybko. W tym okresie tworzą się pierwsze struktury, które są potrzebne maluszkowi do przeżycia poza łonem matki. Szkielet, mięśnie i mózg, jak również zawiązki ważnych układów i narządów, muszą rozwijać się bez zakłóceń, aby nie doszło do wad rozwojowych.

Z tego powodu należy całkowicie powstrzymać się od picia alkoholu od chwili, gdy dowiesz się, że spodziewasz się dziecka. Nawet jeśli jeszcze nie jesteś w ciąży, lecz już aktywnie starasz się o dziecko, zupełnie zrezygnuj z alkoholu.

Istnieją także inne napoje, których lepiej unikać: na przykład piwo imbirowe nie jest idealnym napojem w czasie ciąży ze względu na wysoką zawartość chininy. Dotyczy to również coli, ponieważ zawiera ona kofeinę i kwas fosforowy, który, jak wykazano, jest w stanie rozkładać tkanki. Ponadto większość napojów typu cola zawiera zbyt dużo cukru. Są to puste kalorie, które niepotrzebnie przyczyniają się do wzrostu wagi.

Aby uniknąć picia alkoholu, w barach i restauracjach wybieraj napoje oparte wyłącznie na sokach owocowych i wodzie gazowanej. Wypróbuj napój z imbirem, cytryną lub melisą, które są szczególnie korzystne dla Twojego organizmu i psychiki.

Jeśli podobnie jak większość kobiet w ciąży cierpisz na niestrawność i zgagę, herbata z kopru włoskiego może przynieść Ci ulgę.

Czy warto wykonać USG w 10. tygodniu ciąży?

W każdej prawidłowej ciąży zaleca się wykonanie minimum 3 badań USG: genetycznego, połówkowego i USG III trymestru. Każde z nich jest bardzo ważne dla oceny prawidłowości rozwoju maluszka i powinno być przeprowadzone w ściśle określonych ramach czasowych. Dla USG genetycznego jest to okres pomiędzy 11. a 14. tc (czyli między 11+0 a 13+6), dlatego swobodnie możesz jeszcze zaczekać z jego wykonaniem.

Niektórzy eksperci wskazują jednak, że we wczesnej ciąży, pomiędzy 5. a 10. tygodniem, USG również dostarcza wielu cennych informacji, np. na temat terminu porodu i wieku ciąży oraz może wskazywać na pewne nieprawidłowości rozwojowe dziecka. Jeśli brak tego badania w początkowych tygodniach ciąży budzi Twój niepokój, porozmawiaj o tym z lekarzem podczas najbliższej wizyty kontrolnej.

Bez względu na to, czy obliczasz czas trwania ciąży w miesiącach kalendarzowych czy księżycowych, 10. tydzień ciąży uważany jest za 3. miesiąc. Na tym etapie coraz bardziej zbliżasz się do końca I trymestru, który umownie ma miejsce ostatniego dnia 13. tygodnia ciąży.

Płód w 10. tygodniu ciąży ma już kończyny zakończone paluszkami i rozpoczyna czas przygotowań do ekscytującego życia. Ponieważ w macicy jest wystarczająco dużo miejsca, dziecko dużo i energicznie się porusza. Te akrobacje nie są jeszcze odczuwalne i zauważalne dla matki – ruchy dziecka w 10. tygodniu ciąży można zaobserwować tylko podczas USG.

Obecnie dla maluszka ważne jest wyćwiczenie odruchu ssania, który jest niezbędny do przeżycia i pobierania pokarmu po porodzie. Kształtowanie się wszystkich ważnych narządów jest zakończone, ale rozwój, zwłaszcza mózgu, trwa nieprzerwanie. Większość kobiet wie już na pewno, że spodziewa się dziecka, ale zachowują swój mały sekret aż do ukończenia 12. tygodnia ciąży i wykonania USG genetycznego. Wtedy mają już pewność co do stanu zdrowia dziecka, a ryzyko poronienia maleje na tyle, że można podzielić się dobrą nowiną z bliskimi.

Tylko około jednej trzeciej wszystkich udanych poczęć prowadzi do ciąży. W przypadku wielu z nich nie dochodzi nawet do implantacji i zygota jest usuwana z organizmu jako opóźnione krwawienie miesiączkowe, a kobieta nie wie nawet, że doszło do zapłodnienia.

Jeśli ciąża zostaje przerwana później, przyczyną takiej naturalnej selekcji bywają czynniki endogenne (wewnętrzne, np. poważne problemy zdrowotne mamy) lub egzogenne (zewnętrzne, np. narkotyki). Powodem naturalnego zakończenia ciąży może być ukryta choroba lub wady anatomiczne macicy u kobiety, a także choroby ojca. Toksyny pochodzące ze środowiska, takie jak leki lub alkohol, również mogą prowadzić do wad rozwojowych, które wywołują poronienie. Przeważająca większość poronień spowodowana jest jednak wadami genetycznymi zarodka, które powstają losowo w wyniku błędów w replikacji DNA.

Z każdym kolejnym tygodniem ciąża staje się coraz bardziej bezpieczna, ponieważ stopniowo zmniejsza się szansa na powstanie poważnych i zagrażających życiu dziecka wad. 10-tygodniowy płód ma już niemal wykształcone organy wewnętrzne, dlatego działanie niekorzystnego czynnika może spowodować problemy z ich funkcjonowaniem, a nie duże wady anatomiczne.

W 10. tygodniu ciąży na stosunkowo dużej głowie dziecka zaczyna formować się twarz, która coraz bardziej przypomina buzię noworodka. Wprawne oko potrafi już rozpoznać czoło w jej górnej części. Maleńki jeszcze nosek również można zobaczyć podczas badania USG w 10. tygodniu ciąży. Na tym etapie rozwijają się też wargi, podniebienie i szczęka maluszka. Lekarz zwróci teraz szczególną uwagę na tę okolicę, aby wykryć ewentualny rozszczep podniebienia, który stanowiłby poważną wadę rozwojową. Jeśli przyjrzymy się rozwijającemu się sercu dziecka, możemy zauważyć, że jest ono już podzielone na dwie komory oraz dwa przedsionki i wyraźnie bije. Tętno płodu w 10. tygodniu ciąży jest bardzo szybkie, dlatego nie zdziw się, że podczas badania lekarz lub położna będą mówić o wartościach oscylujących nawet w okolicach 150 uderzeń na minutę. Odpowiednia podaż wszystkich ważnych składników pokarmowych jest bardzo ważna dla rozwoju dziecka, dlatego dbaj o zdrową i zbilansowaną dietę w ciąży.

Macica kobiety, która jest w 10. tygodniu ciąży, jest już dość mocno powiększona. Przed poczęciem była wielkości jaja kurzego, a teraz urosła do 10–15 centymetrów. Wielkość ta jest obecnie porównywalna ze średnicą grejpfruta. Macica jest teraz całkowicie wyprostowana, dzięki czemu może się bez przeszkód powiększać. Zazwyczaj nie jest to jeszcze widoczne z zewnątrz jako wypukłość brzucha. Pod koniec tego tygodnia ciąży przyszła mama może jednak wyczuć macicę dłońmi, gdy leży płasko na plecach i przesuwa palce od kości łonowej w górę.

Mimo że macica jest jeszcze schowana za kością łonową, to już powoduje lekkie przemieszczenie pozostałych narządów wewnętrznych. Suma tych wszystkich zmian może sprawić, że zaobserwujesz u siebie zaokrąglenie brzucha. Co ciekawe, brzuszek wielu ciężarnych w 10. tygodniu ciąży bywa większy wieczorem, podczas gdy rano jest ledwo zauważalny.

Informacje o autorce:

Juliane Jacke-Gerlitz jest dyplomowaną pielęgniarką. Od ponad dziesięciu lat zajmuje się poradnictwem w zakresie macierzyństwa i karmienia piersią. Obecnie pracuje jako autorka tekstów medycznych i psycholog. Juliane Jacke-Gerlitz jest mężatką od 22 lat, matką ośmiorga dzieci i mieszka z rodziną w Halle w Niemczech.