Piąty miesiąc ciąży – na półmetku
Wraz z 17. tygodniem ciąży rozpoczyna się kolejny, już piąty miesiąc. W piątym miesiącu większość ciężarnych czuje się naprawdę dobrze, z wyjątkiem sporadycznych bólów i dolegliwości. Macica rozrasta się i powoli, ale nieubłaganie i zaczyna uciskać inne narządy. 5. miesiąc to czas, kiedy czuć ruchy dziecka, a o jego obecności wyraźnie świadczy rosnący ciążowy brzuszek. Jeśli nie poinformowałaś jeszcze swojego pracodawcy o ciąży, powinnaś to zrobić jak najszybciej.
5. miesiąc ciąży – rozwój płodu tydzień po tygodniu
Rozwój dziecka w 5. miesiącu ciąży w skrócie
Pierwsze ruchy dziecka w brzuchu – co powinno Cię zaniepokoić?
Jak czuje się przyszła mama w piątym miesiącu ciąży?
Dieta w ciąży a trawienie – odżywianie w 5. miesiącu ciąży
Niepokojące dolegliwości – ból brzucha w 5. miesiącu i zawroty głowy w ciąży
Objawy ciąży w piątym miesiącu – podsumowanie
Badania w 5. miesiącu ciąży – co czeka Cię po 17. tygodniu?
USG połówkowe – drugie badanie prenatalne między 18. a 22. tygodniem ciąży
Odchylenia w wynikach badań w 5. miesiącu ciąży
Najważniejsze wskazówki na piąty miesiąc ciąży
Najczęściej zadawane pytania dotyczące piątego miesiąca ciąży
Co dzieje się z Twoim dzieckiem w piątym miesiącu ciąży?
Płód w 5. miesiącu ciąży rozwija się naprawdę szybko. Po tym, jak w poprzednich tygodniach powiększały się i dojrzewały jego narządy wewnętrzne, teraz przyszła kolej na ręce i nogi. Maluch pilnie ćwiczy je w ramach „gimnastyki” mającej na celu przygotować go do życia poza organizmem mamy. W stanie nieważkości, który zapewnia obecność płynu owodniowego, jest ku temu wiele okazji, a w macicy wciąż jest dużo miejsca.
Nawet jeśli wydaje Ci się, że maluszek nigdy nie odpoczywa, lecz stale kopie, kręci się i przeciąga, to w piątym miesiącu ciąży nienarodzone dziecko spędza około 20 godzin na dobę śpiąc. Tak długi odpoczynek jest konieczny – w końcu mózg, szkielet i mięśnie muszą się rozwijać, a przewód pokarmowy i pracujące narządy potrzebują regeneracji, aby prawidłowo się kształtować.
5. miesiąc ciąży – rozwój płodu tydzień po tygodniu
W 17. tygodniu ciąży powoli zaczyna tworzyć się tkanka tłuszczowa dziecka, które do tej pory było bardzo szczupłe. Minie jednak jeszcze sporo czasu, nim maluszek nabierze krągłości, a jego skóra stanie się nieprzezroczysta. Dziecko w 17. tygodniu ciąży ćwiczy ssanie i połykanie płynu owodniowego, a bicie jego serca nie jest już spontaniczne – od teraz reguluje je mózg.
Waga dziecka w 18. Tygodniu ciąży wynosi już prawie 150 g, a długość jego ciała to ok. 14 cm. Na paluszkach maleńkich dłoni powstają linie papilarne, a maluch wykształca 2 nowe umiejętności: ziewanie i czkanie.
W 19. tygodniu ciąży ciało dziecka zaczyna pokrywać biała i gęsta maź płodowa stanowiąca mieszankę złuszczonego naskórka i wydzieliny gruczołów łojowych. Chroni ona delikatną skórę malucha przed działaniem płynu owodniowego i stopniowo zanika w miarę zbliżania się terminu porodu. Przed 19. tc wszystkie układy i narządy wewnętrzne dziecka już pracują, lecz potrzebują jeszcze sporo czasu by dojrzeć.
U dziecka w 20. tygodniu ciąży powstają zawiązki zębów. Jeśli maluch jest chłopcem, jego jądra zaraz zaczną zstępować z jamy brzusznej do moszny. U dziewczynek macica jest w pełni ukształtowana, a w jajnikach znajdują się już prymitywne komórki jajowe. Mimo że waga dziecka w 20. tygodniu ciąży wynosi już prawie 300 g, to nadal ma ono sporo miejsca w macicy i może się swobodnie poruszać.
Rozwój dziecka w 5. miesiącu ciąży w skrócie
Tydzień ciąży | Etap rozwoju | Wielkość i waga dziecka |
Tydzień 17 | Rosną mięśnie rąk i nóg | 11–12 cm i około 140 g |
Tydzień 18 | Zakończona pierwsza faza rozwoju płuc | 12,5–14 cm i ok. 145 g |
Tydzień 19 | Jelita dziecka zaczynają pracować | 15 cm i około 200 g |
Tydzień 20 | Postępuje proces kostnienia szkieletu | 16–20 cm i około 250–290 g |
Pierwsze ruchy dziecka w brzuchu – co powinno Cię zaniepokoić?
Moment, kiedy czuć pierwsze ruchy dziecka jest kwestią indywidualną i zależy od wielu czynników. W 5. miesiącu ciąży większość przyszłych mam odczuwa już delikatne ciosy i kopnięcia, które stale przybierają na sile.
Nie musisz jeszcze zaprzątać sobie głowy liczeniem ruchów dziecka – na to przyjdzie czas za kilka miesięcy. Jeśli jednak odczuwałaś już ruchy płodu, lecz ich ilość i intensywność spadła z dnia na dzień lub ruchy zupełnie zniknęły, powinnaś skonsultować się z lekarzem. Jeśli jednak przerwa trwa tylko kilka godzin, nie wpadaj w panikę – spróbuj rozbudzić maluszka, który być może uciął sobie drzemkę.
Jak pobudzić ruchy dziecka w brzuchu?
zjedz coś słodkiego lub wypij szklankę soku
połóż się na lewym boku, by zwiększyć przepływ krwi w macicy
„zapukaj” do dziecka – być może w odpowiedzi otrzymasz lekkiego kopniaka.
Nie martw się jednak, jeśli nie czujesz jeszcze ruchów dziecka w dole brzucha w 20. tygodniu ciąży – kobiety, które są w ciąży po raz pierwszy lub mają łożysko umiejscowione na przedniej ścianie macicy mogą odczuwać pierwsze ruchy dziecka nieco później.
Jak czuje się przyszła mama w piątym miesiącu ciąży?
Od 17. tygodnia ciąży brzuch wyraźnie się powiększa. Jest to również zauważalne podczas pomiarów wagi, która powinna powoli, lecz systematycznie wzrastać. Rosnący brzuch może utrudniać znalezienie wygodnej pozycji do spania w nocy. Dobrym rozwiązaniem jest poduszka do spania na boku lub do karmienia piersią, która przyniesie ulgę Twojemu brzuchowi i plecom.
W piątym miesiącu masz też największe szanse na słynny „blask ciążowy”: włosy, paznokcie i skóra są w świetnej kondycji, a Ty wyglądasz świeżo i promiennie. Mimo to nie zapominaj o codziennej pielęgnacji ciała w ciąży – kilka wybranych produktów dla ciężarnych pozwoli Ci zatroszczyć się o wrażliwą skórę brzucha, nóg i piersi oraz zniwelować ryzyko przesuszenia, swędzenia i rozstępów.
Sprawdź: Pielęgnacja skóry w ciąży – zadbaj o swoją skórę, przeciwdziałaj rozstępom w ciąży
Dieta w ciąży a trawienie – odżywianie w 5. miesiącu ciąży
Brzuch w 5. miesiącu ciąży może płatać figle i nie mówimy tu wcale o pierwszych ruchach dziecka. Zmieniające się trawienie i dolegliwości ze strony układu pokarmowego są zaskoczeniem dla wielu kobiet w ciąży, nie tylko po 17. tygodniu: od zachcianek na określone potrawy lub produkty, przez zaparcia, po (łagodną) biegunkę lub mdłości – wszystko jest możliwe.
Jak radzić sobie z dolegliwościami trawiennymi? W 5. miesiącu ciąży warto zastosować się do wskazówek, które były pomocne już w pierwszych tygodniach „w dwupaku”:
Jedz małe posiłki w regularnych odstępach czasu.
Zadbaj o zdrową i zbilansowaną dietę w ciąży z dużą ilością białka i błonnika.
Pij wystarczająco dużo płynów, zwłaszcza wody.
Sprawdź: Dieta w ciąży bogata w płyny – zadbaj o odpowiednie nawodnienie swojego organizmu
W piątym miesiącu ciąży ważna jest odpowiednia podaż wapnia w diecie, aby zapewnić dziecku wszystkie składniki odżywcze niezbędne podczas kostnienia szkieletu. Wapń znajduje się głównie w mleku i produktach mlecznych, zielonych warzywach, takich jak brokuły, szpinak, jarmuż czy rukola, a także w orzechach laskowych i brazylijskich. Dobrym źródłem tego pierwiastka jest również woda mineralna wzbogacona o wapń.
Im bardziej macica rozszerza się w jamie brzusznej i przemieszcza znajdujące się tam narządy, tym bardziej możesz być podatna na zgagę. Niektóre przyszłe matki reagują zgagą na pewne pokarmy, które przed ciążą dobrze tolerowały. Jeśli dotyczy Cię ta dolegliwość, wypróbuj poniższe sposoby:
Jedz mniejsze, częstsze posiłki, aby zmniejszyć uczucie pełności w żołądku.
Bezpośrednio po jedzeniu usiądź lub wstań, ale nie kładź się.
Ostatni posiłek w ciągu dnia zjedz co najmniej jedną do dwóch godzin przed snem.
Śpij z lekko uniesioną górną częścią ciała.
Niepokojące dolegliwości – ból brzucha w 5. miesiącu i zawroty głowy w ciąży
W połowie ciąży możesz zaobserwować u siebie różne dolegliwości, które bywają powodem niepokoju przyszłych mam. Symptomem owianym najgorszą sławą jest ból brzucha w 5. miesiącu ciąży. Jeśli pojawia się on okresowo jako kłucie i rozciąganie w podbrzuszu oraz w pachwinach, zazwyczaj nie ma powodu do obaw. Takie dolegliwości spowodowane są szybkim powiększaniem się macicy i rozciąganiem jej więzadeł.
Nieco inaczej wygląda sytuacja, w której występują też inne objawy, a ból brzucha narasta w czasie i nie mija po odpoczynku. Może to wskazywać na utratę ciąży, która na tym etapie jest dość rzadka, ale się zdarza. Objawy poronienia w 17. tygodniu ciąży i później obejmują ból brzucha, skurcze macicy, krwawienie lub plamienie z dróg rodnych oraz ewentualnie ból pleców.
Innymi dolegliwościami w 5. miesiącu ciąży są:
twardy brzuch po 17. tygodniu ciąży – bezbolesne i krótkotrwałe twardnienia to najczęściej tzw. skurcze Braxtona-Hicksa, które są zupełnie normalne i nie powinny Cię niepokoić
zawroty głowy w ciąży – spowodowane m.in. wzrostem poziomu progesteronu, większą objętością krwi i uciskiem macicy na naczynia krwionośne – zazwyczaj są niegroźne, ale warto poinformować o nich lekarza na najbliższej wizycie
nisko ułożone dziecko w 20. tygodniu ciąży – maluch może uciskać na pęcherz, co wiąże się z częstymi wizytami w toalecie. Jeśli jednak szyjka macicy jest twarda i długa, nie powinnaś martwić się na zapas.
5. miesiąc ciąży – czas na przygotowanie do porodu
Nawet jeśli poród wydaje Ci się jeszcze bardzo odległy, w 5. Miesiącu ciąży nadszedł już czas na zapisanie się zajęcia przygotowujące do porodu. Według obecnych standardów opieki okołoporodowej, powinny się one rozpocząć pomiędzy 21. a 26. tygodniem ciąży.
Istnieją różne rodzaje kursów przygotowujących do porodu:
w szpitalu, gdzie będziesz rodzić lub bezpłatnie u położnej POZ w ramach Edukacji Okołoporodowej,
w szkole rodzenia w grupach dla kobiet w ciąży lub dla par,
indywidualne przygotowanie dla ciężarnej lub dla pary jako usługa płatna we własnym zakresie,
Akademia Porodu – Szkoła Rodzenia (kursy on-line).
Niektóre kursy składają się głównie z ćwiczeń gimnastycznych, inne skupiają się na przebiegu porodu i możliwościach wsparcia podczas niego. W tej fazie ciąży kobiety ciężarne i ich partnerzy często decydują również o wyborze konkretnego miejsca rodzenia. Szpital, dom narodzin czy własne mieszkanie – w zasadzie wszystko jest możliwe i najlepiej rozważyć to na tym etapie.
Jeśli nie masz jeszcze położnej, która zaopiekuje się Tobą w czasie ciąży, porodu i połogu, najwyższy czas zacząć jej szukać! Listę położnych środowiskowych w Twojej okolicy możesz znaleźć m.in. za pomocą portalu swiatprzychodni.pl w zakładce „Położna POZ”. Przy wykazie przychodni POZ nie zawsze jest podane imię i nazwisko położnej – wtedy warto zadzwonić do danej placówki w celu zasięgnięcia dodatkowych informacji.
Sprawdź, czym się kierować przy wyborze położnej i szpitala do porodu
Czy w Twoim mieście organizowane są spotkania informacyjne w szpitalach dla przyszłych rodziców? Jeśli tak, to zdecydowanie powinnaś skorzystać z tej możliwości, aby przed wielkim dniem porodu zapoznać się z salą porodową i lepiej poznać swoją przyszłą położną.
Objawy ciąży w piątym miesiącu – podsumowanie
Tydzień ciąży | Rozwój ciąży | Objawy ciąży |
17 tydzień ciąży | Zwiększenie obwodu brzucha | Zwiększony apetyt i niestrawność |
18 tydzień ciąży | Wzrost estrogenów powoduje zmiękczenie więzadeł, ścięgien i stawów | Zwiększona potrzeba oddawania moczu; duszności |
19 tydzień ciąży | Sporadyczne twardnienie brzucha („skurcze wysiłkowe”) | Swędzenie skóry; mogą zacząć pojawiać się rozstępy |
20 tydzień ciąży | Macica położona jest dwa-trzy palce poniżej pępka | Lekko opuchnięte stopy lub skurcze łydek |
Badania w 5. miesiącu ciąży – co czeka Cię po 17. tygodniu?
W 5. miesiącu ciąży czekają Cię kolejne badania kontrolne oraz wizyta u lekarza prowadzącego ciążę. W trakcie wizyty zostanie przeprowadzony pomiar ciśnienia krwi, masy ciała oraz badanie przedmiotowe i podmiotowe. Otrzymasz też skierowanie do laboratorium w celu wykonania morfologii krwi oraz badania ogólnego moczu, a w razie potrzeby również innych testów.
Od 18. tygodnia ciąży można wykonać jedno z 3 ważnych badań USG w ciąży – USG połówkowe.
USG połówkowe – drugie badanie prenatalne między 18. a 22. tygodniem ciąży
Drugie ważne badanie USG ciąży (tzw. USG połówkowe lub USG II trymestru) odbywa się między 18. a 22. tygodniem ciąży. Ma ono na celu dokładną ocenę narządów wewnętrznych i anatomii dziecka pod kątem występowania wad wrodzonych. W trakcie badania USG Twoje dziecko zostanie też dokładnie zmierzone, a lekarz oszacuje jego wagę. Oprócz tego rejestruje się różne parametry, które są niezbędne do oceny rozwoju dziecka:
BPD – wymiar dwuciemieniowy główki (szerokość główki płodu),
TCD – wymiar poprzeczny móżdżku,
HC – obwód głowy dziecka,
AP – wymiar przednio-tylny miedniczki nerkowej,
AC – obwód brzuszka dziecka (mierzony na wysokości żołądka i wątroby),
TCD – poprzeczny wymiar móżdżka,
FL/HL – długość kości udowej i kości ramiennej,
CHL – długość ciała dziecka (całkowita długość mierzona od czubka głowy po spód pięty),
NB – kość nosowa,
NF – fałd karkowy,
FHR – bicie serca dziecka (w uderzeniach na minutę).
Twój ginekolog oceni również ilość płynu owodniowego (AFI), rozwój fizyczny, położenie łożyska i jego strukturę, zbada długość szyjki macicy oraz przydatki i macicę. Podczas badania z użyciem nowoczesnego sprzętu być może zobaczysz też buzię swojego dziecka – takie możliwości daje USG 3D ok. 20. tygodnia ciąży.
Jeśli USG połówkowe wykaże nieprawidłowości, lekarz może zalecić pacjentce wykonanie dalszych badań diagnostycznych.
Odchylenia w wynikach badań w 5. miesiącu ciąży
Odchylenia w wynikach badań w 5 miesiącu, podobnie jak i na pozostałych etapach ciąży, nie należą do rzadkości. Stosunkowo często u ciężarnych możemy spotkać się ze zbyt niskim poziomem hemoglobiny, występowaniem niewielkich ilości bakterii, białka lub glukozy w moczu czy podwyższonym TSH. Choć każde z nich wymaga konsultacji z lekarzem, to nie warto martwić się na zapas – wiele odpowiednio leczonych nieprawidłowości w wynikach badań nie ma wpływu na zdrowie maluszka.
Zdecydowanie bardziej niepokojące dla rodziców są odchylenia występujące w badaniach USG płodu. Z pomiarów maluszka często wynika, że jest on nieco mniejszy lub większy niż wynikałoby to z wieku obliczonego na podstawie daty ostatniej miesiączki. Zazwyczaj nie jest to powód do zmartwień – w 5. miesiącu ciąży dzieci rosną już w indywidualnym tempie, a różnice w długości i wadze są normalne. Wszelkie nieprawidłowości i wyniki USG połówkowego mieszczące się poza normą należy szczegółowo omówić z lekarzem.
Podczas wizyt kontrolnych wielu lekarzy przeprowadza badanie wysokości dna macicy, naciskając lekko palcami na brzuch pacjentki. W 20. Tygodniu ciąży dno macicy (fundus uteri) powinno znajdować się 2-3 palce poniżej pępka. Jeśli badania kontrolne wykazują inne położenie dna macicy, może to mieć różne przyczyny:
błąd w obliczaniu tygodnia ciąży,
ciąża mnoga,
niewykryte poronienie,
mięśniaki macicy (łagodne rozrosty macicy),
makrosomia płodu (duże dziecko).
W większości przypadków odchylenie to wynika z błędu w obliczeniach. Dla Ciebie i Twojego dziecka rzadko jest to powód do niepokoju. Warto wspomnieć, że ryzyko poronienia w 17. tygodniu ciąży jest niewielkie – wynosi ok. 1%.
Najważniejsze wskazówki na piąty miesiąc ciąży
Teraz możesz i powinnaś korzystać z możliwości, które pojawiają się na tym etapie ciąży: więcej energii i mniej ograniczeń fizycznych zachęca do spędzania czasu z ukochaną osobą i załatwiania spraw organizacyjnych. Niewielki brzuch w 20. tygodniu ciąży nie przeszkadza jeszcze w codziennej aktywności, dlatego wykorzystaj ten czas na wybór elementów wyprawki dla dziecka i ćwiczenia w ciąży.
Nadal obowiązuje zasada: zero alkoholu i zero papierosów!
To jedna z naczelnych zasad obowiązujących przez całą ciążę. Picie alkoholu pomiędzy 17. tc a 20. Tc może skutkować uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego i poronieniem. Palenie papierosów przyczynia się natomiast do niskiej masy urodzeniowej dziecka, zwiększa ryzyko wcześniactwa, poronienia, również po 17. tygodniu ciąży oraz powstania poważnych wad wrodzonych.
Włącz do planu dnia aktywności dodające energii: sport, lekkie ćwiczenia fizyczne czy zakupy ciążowe.
Ćwiczenia w ciąży powodują wyrzut endorfin poprawiających humor i dających energię na pozostałą część dnia. Regularna i umiarkowana aktywność fizyczna jest doskonała profilaktyką wielu dolegliwości, a także kołysze maluszka do snu, o czym świadczą rzadsze i bardziej leniwe ruchy dziecka. Nie musisz od razu zapisywać się do klubu fitness – możesz ćwiczyć w domu, w parku lub udać się do centrum handlowego np. po ubrania, które pomieszczą brzuch w 5 miesiącu ciąży.
Sprawdź, jakie ćwiczenia możesz wykonywać w 5. miesiącu ciąży
Pomyśl o wspólnych rytuałach z przyszłym ojcem i wprowadź je w życie: głaskanie brzucha, nakładanie balsamu, opowiadanie bajek nienarodzonemu dziecku.
Już w piątym miesiącu ciąży możecie zapoczątkować wspólne rytuały, które zostaną z Wami także po narodzinach dziecka. Dobrym pomysłem jest czytanie maluszkowi bajek, śpiewanie, wspólne słuchanie łagodnej muzyki. Zachęć przyszłego tatę do masowania brzuszka i rozmawiania z dzieckiem – wszystkie te działania pozwolą mu zbudować więź z maluchem jeszcze przed porodem.
Zaopatrz się w kolejny rozmiar biustonoszy ciążowych i miękkie, wygodne ubrania.
W miarę powiększania się piersi zmieniaj biustonosze na nowe. Dobrze dopasowany stanik podtrzyma rosnący i coraz cięższy biust, zmniejszy ryzyko bólu pleców i zapobiegnie garbieniu się. 5. miesiąc ciąży to ostatni moment na wymianę garderoby – za chwilę nie zmieścisz się w swoje stare bluzki i swetry. Jeśli nie chcesz wydawać krocia na nowe rzeczy, postaw na ubrania ciążowe z drugiej ręki.
Kup pierwsze ubranka dla dziecka.
Kompletowanie wyprawki sprawia większości przyszłych mam dużo radości. Już w okolicach 18.-19. tygodnia ciąży możesz rozglądać się za pościelą lub ubrankami dla maluszka. Pierwsze body lub śpioszki pozwolą Ci uzmysłowić sobie, jak maleńkie będzie Twoje dziecko po narodzinach.
Zastanawiasz się, co powinno się znaleźć w pierwszej wyprawce dla noworodka? Sprawdź
Najczęściej zadawane pytania dotyczące piątego miesiąca ciąży
Co dzieje się w piątym miesiącu ciąży?
Jesteś na półmetku ciąży: minęło już pięć miesięcy, a Twoje dziecko osiągnęło wielkość mango. Jego narządy są sprawne, podobnie jak zmysły dotyku i smaku. Płód rozciąga się, często kopie, porusza rękami i nóżkami oraz daje o sobie znać poprzez zauważalne ruchy. Dla Ciebie jako przyszłej mamy postępy ciąży są widoczne głównie przez rosnący brzuch. Skóra jest czasem napięta i swędzi, piersi nadal rosną, a Twoje dłonie i stopy mogą być spuchnięte wskutek zatrzymywania wody w tkankach.
Jak duże jest moje dziecko w piątym miesiącu ciąży?
W piątym miesiącu dziecko rośnie od około 11 do około 20 centymetrów. Waga niemal podwaja się, wzrastając z około 140 g w 17. tygodniu ciąży do 300 gramów pod koniec 20. tygodnia. Rozwijają się ręce, nogi i tułów, a głowa w badaniu USG nie wygląda już na tak dużą. Ponieważ jednak dziecko jest w brzuchu zwinięte, trudniej jest określić jego wielkość.
Pod koniec piątego miesiąca ciąży Twoje dziecko osiąga rozmiar, który pozwala Ci wyczuć jego obecność w Twoim brzuchu – pierwsze ruchy dziecka odczujesz najpóźniej ok. 20 tygodnia ciąży. Macica wyraźnie wystaje ponad miednicę i znajduje się teraz 2-3 palce poniżej pępka.
Jakie czynności wykonuje się podczas badania kontrolnego w piątym miesiącu ciąży?
Tak jak w przypadku każdego badania kontrolnego, również w 5. miesiącu ciąży przyszła mama jest ważona, badany jest skład moczu oraz sprawdzana morfologia krwi. Ponadto podczas drugiego dużego badania – USG połówkowego – dokonuje się pomiaru płodu: jego długość od głowy do pięt, obwód głowy i różne inne wartości dostarczają informacji o tym, czy dziecko rozwija się adekwatnie do swojego wieku. Następnie sprawdza się, czy serce, wątroba i jelita pracują już tak, jak powinny, a szyjka macicy nadal jest długa i zamknięta.
Jaki jest prawidłowy obwód brzucha w piątym miesiącu ciąży?
Nie ma jednoznacznych wytycznych dotyczących optymalnego obwodu brzucha w czasie ciąży. Ogólnie rzecz biorąc, w czasie ciąży obwód brzucha zwiększa się zazwyczaj o 40 centymetrów.
W 5. miesiącu ciąży brzuch miewa różną wielkość i kształt – jeśli regularnie ćwiczysz, Twój brzuch może być mniejszy, a jeśli jesteś mniej wysportowana, wypukłość brzucha jest zwykle widoczna wcześniej i w większym stopniu.
To samo dotyczy ciąży mnogiej i kolejnych ciąż, w których brzuch na pewno będzie wydawać się znacznie większy.
O tym i o innych sprawach związanych z ciążą możesz zawsze porozmawiać na łamach naszego forum
Informacje o autorce:
Sabrina Sailer jest wolontariuszką i konsultantką w zakresie karmienia piersią oraz chustonoszenia od 2010 roku. Pracuje jako copywriterka i redaktorka, a także zajmuje się doradztwem dotyczącym godzenia życia rodzinnego i zawodowego.